Yerel Siyasetin Liderleri Olan Belediye Başkanlarına Yönelik Hizmetkâr Liderlik Ölçeği Uyarlama Çalışması

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 2, 67 - 83, 01.12.2012

Erkan T. Demirel Ahmet Yatkın Muhammet Düşükcan Neslihan Derin Arzu Çakınberk Mehmet Güven

Öz

Bu çalışma, Türkçe yazına, yerel siyaset liderleri olarak kabul edilen belediye başkanlarının hizmetkâr
liderlik davranışlarının ölçümüne yönelik bir ölçek kazandırma amacıyla yapılmıştır. Hedef kitle (evren), TRB-1
Bölgesi’nde yer alan illerin (Elazığ, Malatya, Bingöl, Tunceli) merkezlerinde yaşayan seçmenlerdir. Çalışma,
“ölçülecek tutumun (özeliğin) tanımlanması, deneme ölçeğinin düzenlenmesi ve deneme uygulaması, deneme
ölçeğinden elde edilen verilerin analizi” aşamaları izlenerek tamamlanmıştır. Öncelikle, hizmet kalitesi ve
belediye hizmet kalitesine ilişkin yazın taramasından sonra ölçekle ilgili madde havuzu oluşturulmuştur. Madde
havuzu, uzman görüşüne sunulmuş ve akabinde hedef kitleden bir grupla tartışılmıştır. İlerleyen adımda ise pilot
uygulama yapılmıştır. Pilot uygulamadan elde edilen ham veriler; betimleyici testler, güvenilirlik testi, “maddetoplam
korelâsyonu testi”, alt-üst %27 fark testi” ve “doğrulayıcı faktör analizi” ile analiz edilmiştir. Sonuçta,
ölçeğin dört faktörden oluştuğu ve bu dört faktörün toplam varyansın %49,42’sini açıklayabildiği bulgusuna
erişilmiştir. Ölçeğin geçerlilik ve güvenilirlik açısından kabul edilebilir sınırların içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Liderlik, Hizmetkâr Liderlik, Siyasi Liderlik, Ölçek Uyarlama, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Akiş, Y.T. (2004). Türkiye’nin Gerçek Liderlik Haritası. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Aslan, Ş. & Özata, M. (2010). Sağlık Çalışanlarında Hizmete Yönelik Liderlik (Hizmetkâr Liderlik) ve Page-Wong İle Patterson Ölçeklerinin Geçerlik ve Güvenirlik Araştırması, Adana: 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi. 586 – 596.
• Avolio, B.J. Kahaia S. & Dodgeb, G.E. (2001). E-Leadership: Implications For Theory, Research, And Practice. The Leadership Quarterly. 11(4), 615-668.
• Barbuto, J.E. JR. & Wheeler, D.W. (2006). Scale Development and Construct Clarification of Servant Leadership. Group Organization Management. 31. 300.
• Cecil, J. (July 23, 2004). Principles of Servant Leadership Can Address Today's Workplace Challenges. Washington/USA: Night Ridder Tribune News Service.
• Çokluk, Ö. Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. ANKARA: Pegem Akademi.
• Daly, S.P. & Mattila, M.M. (29.01.2012). Darwin And Ethics: Using Natural Selection To Understand Ethical Business And Organizational Behavior. Erişim adresi: http://www.ejbo.jyu.fi/ejbo/articles/daly.html
• Dennis, S.R. & Bocarnea, M. (2006). Development of The Servant Leadership Assessment Instrument. Leadership and Organization Development Journal. 26 (7/8). 600–615.
• Dennis, R. & Winston, B.E. (2003). A Factor Analysis of Page and Wong’s Servant Leadership Instrument. Leadership and Organization Development Journal. 24 (7/8). 455–459.
• Erdem, O. & Dikici, M. (2009). Liderlik ve Kurum Kültürü Etkileşimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 8(29), 198-213
• Eren, E. (2001). Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ.
• Erzen, M.Ü. (29.12.2012). Siyasi Lider İmajlarının Seçimlerde Etkisi. Erişim adresi: http://siyasaliletisim.org/pdf/siyasiliderimaji.pdf
• Fındıkçı, İ. (2009). Bir Gönül Yolculuğu Hizmetkâr Liderlik. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti.
• George, J.& Jones, G.R. (1995). Organizational Behaviour. USA: Addison-Wesley Pub.Co.
• Greenleaf, R.K. (2002). Servant Leadership A Journay into The Nature of Legitimate Power and Greatness. (25th Anniversary Edition). New York/USA: Paulist Press.
• Hatcher, T. (2004) Environmental Ethics As An Alternative For Evaluation Theory In For Profit Business Context. Evaluation And Program Planning. 27, 357-363.
• Horner, M. (1997). Leadership Theory: Past, Present and Future. Team Performance Management. 3(4), 270-287.
• İbicioğlu, H. & DOĞAN, H. (2002). İşletmelerde Öğrenme Kültürü Yaratma ve Akademik Lider Olarak Yönetici Rolüne İlişkin Türkiye’deki Üç Güvenlik İşletmesinde Bir Araştırma. Antalya: 10. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi.
• Jacobsen, C. & House, R.J. (2001). Dynamics of Charismatic Leadership: A Process Theory, Simulation Model, And Tests. The Leadership Quarterly. 10(1).
• Kalaycı, Ş. (Edit). ( 2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. İçinde:Kayış, A. Güvenilirlik Analizi. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Koçel, T. (2010). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Krausz, R. (1986). Power and Leadership in Organizations. Transactional Analysis Journal. 16(8)
• Merih, K. (30.01.2012). Liderlik Bir Sosyal Kalitedir. Erişim adresi: http://www.eylem.com/lider/wlidersos.htm
• O’Toole, J. (29.01.2012). Advice from Aristotle. Errişim adresi: http://www.scu.edu/ethics/practicing/decision/framework.html
• Parasuraman, A. Zeıthaml, V.A. & Berry, L.L. (1985). A Conceptual Model of Service Quality and Its Implications for Future Research. Journal of Marketing. 49, 41-50.
• Parasuraman, A. Zeıthaml, V.A. & Berry, L.L. (1988). SERVQUAL: A Multiple- Item Scale for Measuring Consumer Perception of Service Quality. Journal of Retailing. 64(1), 12-40.
• Parasuraman, A. Zeithaml, V.A. &Berry, L.L. (1991). Refinement and Reassessment of the SERVQUAL Scale. Journal of Retailing. 67(4), 420-450.
• Parasuraman, A. Zeıthaml, V.A. and Berry, L.L. (1994). Reassesment of Expectations as a Comparison Standard in Measuring Service Quality: Implications for Further Research. Journal of Marketing. January, 56, 111-124.
• Patterson, K.A. (2003). Servant Leadership: A Theoretical Model. Unpublished PhD Thesis. USA: Regent University.
• Sabuncuoğlu, Z. & Tüz, M. (2005). Örgütsel Psikoloji. Bursa: Furkan Yayıncılık. Sipahi, B. Yurtkoru, S. & Çinko, M. (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş..
• Taylor, T.A. (2002). Examination of Leadership Practices of Principals İdentified As Servant Leaders. Unpublished Doctoral Dissertation. USA: University of Missouri-Columbia The Faculty of the Graduate School
• Tezbaşaran, A.A. (2008). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu (e-kitap). ISBN: 9759756-08-5 (Bu kitap, daha önce iki kez Türk Psikologlar Derneği tarafından yayınlanmıştır.)
• Tompkıns, P. & Lawley, J. (27.12.2005). How You Manage to Lead?, Erişim adresi: http://www.dti.gov.uk/mbp/bpgt/m9ja91001/m9ja910014.html Total Quality Leadership. (27.12.2005). Erişim adresi: http://home.earthlink.net/~ qualinedu/courses/MGT203.htm
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Waddell,J.T. (29.01.2012). Servant Leadership.Erişim adresi: http://www.leadershiplearningforlife.com/acad/global/publications/sl_proceedings/2006/waddell.pdf
• Zaman, F. (2004). Türk Milli Eğitim Teşkilatında Toplam Kalite Yönetiminin Uygulama Analizi ve Keçiborlu (Isparta) İlçesinde Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zeithaml, V.A. Parasuraman, A. & Berry, L.L. (1990). Delivering Quality Service: Balancing Customer Perceptions and Expectation. USA: Free Press.