SOCIAL ASSISTANCE IN THE FEBRUARY 6, 2023 EARTHQUAKES: THE ROLE OF SOCIAL ASSISTANCE AND SOLIDARITY FOUNDATIONS

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1 -Deprem Özel Sayısı-, 235 - 260, 22.02.2024

Ahmet Aydın

https://doi.org/10.54688/ayd.1350870

Öz

Natural disasters take life out of its normal course and make people in need of help. Although local and individual aids come into play after disasters, especially in major disasters, state facilities inevitably come into play. Although there are different pillars of the state's social assistance policies in Türkiye, it can be said that the organization closest to the society is the Social Assistance and Solidarity Foundations (SASF). The state provides various aid activities through SASFs organized throughout the country. On February 6, 2023, after two major earthquakes that occurred within the borders of Kahramanmaraş province, SASFs played a critical role, and also contributed to the initial work of the newly established Disaster Emergency Social Assistance teams. In the study, inferences were made by the author, who lived in the earthquake zone and took part in the aid activities aimed to reveal the role of SASFs in the earthquake aid process. In this process, it was observed that SASFs, with their social assistance knowledge and experience, provided support to the official and private teams in terms of guidance, coordination and field operations. This shows that SASFs can be an important component in the structuring of emergency disaster assistance.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Social Assistance, Social Assistance and Solidarity Foundation, Disaster Emergency Social Assistance

6 ŞUBAT 2023 DEPREMLERİNDE SOSYAL YARDIMLAR: SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKIFLARININ ROLÜ

Öz

Doğal afetler, hayatı olağan akışından çıkararak insanları yardıma muhtaç hale getirmektedir. Afetlerden sonra yerel ve bireysel yardımlar devreye girse de, özellikle büyük afetlerde devlet imkanları kaçınılmaz olarak devreye girmektedir. Türkiye’de devletin sosyal yardım politikalarının farklı ayakları olmakla beraber topluma en yakın örgütlenmenin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV) olduğu söylenebilir. Devlet, ülke çapında örgütlenen SYDV’ler üzerinden çeşitli yardım faaliyetlerinde bulunmaktadır. 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş il sınırlarında gerçekleşen iki büyük deprem sonrasında SYDV’ler kritik bir rol oynamış, ayrıca yeni kurulan Afet Acil Sosyal Yardım ekiplerinin ilk çalışmasına destek vermiştir. Çalışmada, deprem bölgesinde yaşayan ve yardım faaliyetlerinde yer alan yazar tarafından çıkarımlar yapılmış, böylece SYDV’lerin deprem yardımları sürecindeki rolünün ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bu süreçte SYDV’lerin; sahip oldukları sosyal yardım bilgisi ve tecrübesiyle afet döneminde görev alan resmi ve özel ekiplere rehberlik, koordinasyon ve saha operasyonu anlamında destek sağladığı görülmüştür. Bu durum, SYDV’lerin acil afet yardımları yapılanmasında önemli bir bileşen olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Sosyal Yardım, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, Afet Acil Sosyal Yardım.

Kaynakça

• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2011). Olağandışı durumlarda yaşamı sürdürme. M. Kadıoğlu (Ed.). Erişim Tarihi: 15.04.2023, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/3475/xfiles/olagandisi.pdf.
• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2018). Türkiye’de afet yönetimi ve doğa kaynaklı afet istatistikleri. Erişim Tarihi: 18.04.2023, https://afad.gov.tr/kitaplar.
• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2019). Deprem nedir?. Erişim Tarihi: 18.04.2023, https://www.afad.gov.tr/deprem-nedir.
• AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2023). Kahramanmaraş depremleri ön değerlendirme raporu. Erişim Tarihi: 04.05.2023, https://deprem.afad.gov.tr/1aafb0ea-a818-4d9f-b067-86d545d596b9.
• Anadolu Ajansı. (2023a). Deprem bölgesine yardım ve destekler artarak devam ediyor. Erişim Tarihi: 14.04.2023, https://www.aa.com.tr/tr/gundem/deprem-bolgesine-yardim-ve-destekler-artarak-devam-ediyor/2808354.
• Anadolu Ajansı. (2023b), Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlerin sayısı 50 bin 96 oldu. Erişim Tarihi: 14.11.2023, https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/kahramanmaras-merkezli-depremlerde-hayatini-kaybedenlerin-sayisi-50-bin-96-oldu/2850716.
• Anadolu Ajansı. (2023c). STK'lerin deprem bölgesindeki çalışmaları sürüyor. Erişim Tarihi: 14.11.2023, https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/stklerin-deprem-bolgesindeki-calismalari-suruyor/2816384.
• ASHB (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı). (2023a). Bakanımız Derya Yanık TV100 canlı yayınına katıldı. Erişim Tarihi: 10.06.2023, https://www.aile.gov.tr/haberler/bakanimiz-derya-yanik-tv100-canli-yayinina-katildi/.
• ASHB (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı). (2023b). Bakanımız Derya Yanık: "Depremlerden etkilenen vatandaşlar için bugüne kadar 1 milyar 851 milyon TL kaynak aktardık". Erişim Tarihi: 10.06.2023, https://www.aile.gov.tr/haberler/bakanimiz-derya-yanik-depremlerden-etkilenen-vatandaslar-icin-bugune-kadar-1-milyar-851-milyon-tl-kaynak-aktardik/.
• ASHB (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı). (2023c). Bakanımız Derya Yanık: “Türkiye aile destek programında hanelerimize sağladığımız destek tutarı 26,1 milyar tl’yi aştı’’. Erişim Tarihi: 12.06.2023, https://www.aile.gov.tr/sygm/haberler/bakanimiz-derya-yanik-turkiye-aile-destek-programi-nda-hanelerimize-sagladigimiz-destek-tutari-26-1-milyar-tl-yi-asti/.
• ASHB (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı). (2023d). Sosyal yardım programlarımız. Erişim Tarihi: 12.06.2023, https://www.aile.gov.tr/sygm/programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/.
• ASHB (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı). (2023e). 2022 Yılı Faaliyet Raporu. Erişim Tarihi: 22.06.2023, https://www.aile.gov.tr/media/129482/ashb_2022-idare-faaliyet-raporu.pdf.
• Aydın, A. & Öztürk, Ş. (2021). Türkiye’nin yoksullukla mücadelesinde sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının rolü; pandemi dönemi örneği. Akademik İzdüşüm Dergisi, 6 (1), 141-162. Erişim Tarihi: 05.04.2023, https://dergipark.org.tr/en/pub/beuiibfaid/issue/61094/891144.
• Azrak, Ü. (1961). Sosyal devlet ve 1961 Türk anayasasının sistemi. Journal of Istanbul University Law Faculty, 27(1-4), 208-224.
• Bozkurt, V. (2023). Depremin toplumsal boyutu. Avrasya Dosyası, 14 (1), 77-99. Erişim Tarihi: 12.07.2023, https://dergipark.org.tr/en/pub/avrasyadosyasi/issue/78803/1303147.
• Cansel, E. (1969). Sosyal devlet ve aile. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26(3).
• CRED & UNDRR (Centre for Research on the Epidemiology of Disasters and United Nations Office for Disaster Risk Reduction). (2020). The human cost of disasters: An overview of the last 20 years (2000-2019). 13 Ekim 2022. https://www.undrr.org/publication/human-cost-disasters-overview-last-20-years-2000-2019.
• Erdoğan, B. (2023). Depremin sosyolojisi: 6 şubat felaketinin toplumsal ve kültürel boyutları. TRT Akademi, 8 (18), 718-725. DOI: 10.37679/trta.1306900.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları. (Çev. E. Kuşdil). (1. Baskı). Ayrıntı Yayınları.
• İçme, T. & Büyük, U. (2023). Türkiye’de deprem eğitimi: Fen bilimleri ders kitaplarının deprem eğitimine yönelik analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (3), 944-958. DOI: 10.33206/mjss.1259183.
• İşçi, C. (2008). Deprem nedir ve nasıl korunuruz. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 3 (9), 959-982. Erişim Tarihi: 10.05.2023, https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar/issue/19121/202898.
• Kıymaz, M. S., Ahat, O., Turan, M., Arslan, S. & Yenitürk, N. (2023). Türkçe ders kitaplarında deprem hazırlığı üzerine bir inceleme. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 6 (1), 16-36. DOI: 10.47935/ceded.1275179.
• NTV. (2023). Binlerce yardım gönüllüsü İstanbul Havalimanı'na akın etti. Erişim Tarihi: 16.04.2023, https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/binlerce-yardim-gonullusu-istanbul-havalimanina-akin-etti,aF8eqkTD0UGY1na5EZ-sDA/1AEBeQCy-E218-fRK4uzJQ.
• Özdoğan, S. (1993). Türkiye’nin deprem bölgeleri. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 2, 53-68.
• Poggi, G. (2012). Modern devletin gelişimi. (Çev. Ş. Kut ve B. Toprak). (6. Baskı). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• SBB (Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı). (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporu. Erişim Tarihi: 20.04.2023, https://www.sbb.gov.tr/2023-kahramanmaras-ve-hatay-depremleri-raporu/.
• Soylu, Süleyman. “Tarafsız Bölge” (Görüşmeci: Ahmet Hakan, Video Kaydı, Görüşme 18 Şubat 2023). https://www.youtube.com/watch?v=IkyRMs-5L2s.
• Statista. (2016). Countries with the most earthquakes from 1900 to 2016. Erişim Tarihi: 22.04.2023, https://www.statista.com/statistics/269648/number-of-earthquakes-by-country/.
• Şenses, F. (2006). Küreselleşmenin öteki yüzü: Yoksulluk. (4. Baskı). İletişim Yayınları.
• Taş, H. Y. & Özcan, S. (2012). Türkiye’de ve Dünya’da yoksulluk üzerine bir araştırma. In International Conference on Eurasian Economies (Vol. 423, October, p. 430).
• Taşğın, N. Ş. & Özel, H. (2011). Türkiye’de sosyal hizmetlerin dönüşümü. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22 (2), 175-190. Erişim Tarihi: 20.03.2023, https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48441/613671.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2022). Yoksulluk ve yaşam koşulları istatistikleri 2022. Erişim Tarihi: 21.05.2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yoksulluk-ve-Yasam-Kosullari-Istatistikleri-2022-49746.