AN EVALUATION ON DISASTER ECONOMY AND DISASTER INSURANCE IN THE WORLD AND TÜRKİYE

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1 -Deprem Özel Sayısı-, 150 - 175, 22.02.2024

Dr. Hatip Yurgiden

https://doi.org/10.54688/ayd.1397080

Öz

The global effects of climate change around the world have been seen more clearly in recent years. The increase in the number of natural disasters is directly proportional to the increase in the economic losses of countries. Disaster management is very important in preventing disasters and reducing the effects of loss of life and property in preparation for disasters. In this study, it is aimed to emphasize the importance of disaster management by looking at the situation of disaster economy and disaster insurance in Türkiye and in the world. For this purpose, the reports of the Disaster Epidemiology Research Center (CRED), Emergency Events Database (EM-DAT), Natural Disaster Insurance Institution (DASK) and Disaster and Emergency Management Presidency (AFAD) were examined. As a result of the study, it was thought that disaster management reduces the effects of loss of life and property and improves disaster insurance in Türkiye and the world. In addition, it has been estimated that disaster insurance is at least as effective as disaster management in reducing the economic effects of natural disasters such as earthquakes and floods, which are the most common in Türkiye.

Anahtar Kelimeler

Disaster economics, Disaster insurance, Disaster management, Earthquake

DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE AFET EKONOMİSİ VE AFET SİGORTACILIĞI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Dünya genelinde yaşanan iklim değişikliğinin küresel etkileri, son yıllarda daha belirgin bir şekilde görülmektedir. Doğal afet sayılarının artması ülkelerin ekonomik kayıplarının artmasıyla doğru orantılı olmaktadır. Afetlerin önlenmesi ve afetlere hazırlık aşamasında can ve mal kayıpları etkilerinin azaltılmasında afet yönetimi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Türkiye’de ve Dünya’da afet ekonomisi ve afet sigortacılığının durumuna bakılarak afet yönetiminin öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Afet Epidemiyolojisi Araştırma Merkezi (CRED), Acil Durum Olayları Veri Tabanı (EM-DAT), Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) ile Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)’nın raporları incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, Türkiye’de ve Dünya’da afet yönetiminin can ve mal kayıpları etkilerini azalttığı ve afet sigortacılığını geliştirdiği düşünülmüştür. Ayrıca, Türkiye’de en çok yaşanan deprem ve sel gibi doğal afetlerin ekonomik etkilerini azalmak için afet sigortacılığının en az afet yönetimi kadar etkili olduğu tahmin edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet ekonomisi, Afet sigortacılığı, Afet yönetimi, Deprem

Kaynakça

• Advar, R. & Advar, R. (2022). Türkiye’de yaşanan doğa kaynaklı afetlerin sosyo-ekonomik etkileri. Afet ve Risk Dergisi, 5(1), 1-12.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2023). 08 Ekim 2023, https://www.afad.gov.tr/afad-hakkinda.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2023). 2022 yılı doğa kaynaklı olay istatistikleri. 08 Ekim 2023, https://www.afad.gov.tr/afet-istatistikleri.
• Akar, S. (2013). Doğal afetlerin kamu maliyesine ve makro ekonomiye etkileri: Türkiye değerlendirmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 21, 185-206. http://dx.doi.org/10.11611/JMER197.
• Alam, A. S. A. F., Begum, H., Masud, M. M., Al-Amin, A. Q. & Filho, W. L. (2020). Agriculture insurance for disaster risk reduction: A case study of Malaysia. International Journal of Disaster Risk Reduction, 47, 1-09. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101626.
• Borenszteina, E., Cavalloa, E. & Jeanne, O. (2017). The welfare gains from macro-insurance against natural disasters. Journal of Development Economics, 124, 142-156. http://dx.doi.org/10.1016/j.jdeveco.2016.08.004.
• Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED). (2022). Natural hazards & disasters, an overview of the first half of 2022. 68. 02 Ekim 2023, https://www.cred.be/publications.
• Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CREDa). (2023). Disasters year in review 2022. 70. 02 Ekim 2023, https://www.cred.be/publications.
• Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CREDb). (2023). Earthquakes in Türkiye, a review from 1900 to today, 72. 05 Ekim 2023, https://www.cred.be/publications.
• Demiralp, S. (2023). Türkiye’deki depremlerin ekonomik etkileri ve politika önerileri. İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (No: 2023-004).
• Deraniyagala, S. (2016). United Nations, economic recovery after natural disasters. 04 Ekim 2023, https://www.un.org/en/chronicle/article/economic-recovery-after-natural-disasters.
• Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK). (2022). DASK 2022 yılı faaliyet raporu. 11 Ekim 2023, https://dask.gov.tr/upload/Dask/FAAL%C4%B0YET%20RAPORLARI/DASK_2022_Faaliyet%20Raporu.pdf.
• Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK). (2023). Bölge bazında yürürlükteki poliçe adetleri. 04 Ekim 2023, https://dask.gov.tr/tr/yururlukteki-policeler.
• Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK). (2023). Yıllık bazda poliçe adetleri ve prim tutarları. 04 Ekim 2023, https://dask.gov.tr/tr/police-uretim.
• Emergency Disaster Database (EM-DAT). (2023). 2022 disasters in numbers. 13 Eylül 2023, https://www.emdat.be/publications/.
• Hua, R., Liu, Q., Tse, Y. & Yu, Q. (2023). The impact of natural disaster risk on the return of agricultural futures. Journal of Asian Economics, 87, 1-16. https://doi.org/10.1016/j.asieco.2023.101632.
• Joseph, I. L. (2022). The effect of natural disaster on economic growth: Evidence from a major earthquake in Haiti. World Development, 159, 1-20. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2022.106053.
• Khan, A., Chenggang, Y., Khan, G. & Muhammad, F. (2020). The dilemma of natural disasters: Impact on economy, fiscal position, and foreign direct ınvestment alongside belt and road ınitiative countries. Science of the Total Environment, 743, 1-14. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.140578.
• Kotan, Y. (2020). Sigortacılık sektörünün gelişimi ve dijitalleşmesi sürecinin SWOT analizi: Erzurum ili üzerine bir araştırma. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 12(2), 179-192.
• Li, S., Ishola, B. D., Abbas, S., Subhan, M. & Shamansurova, Z. A. (2023). Building resilience in the face of natural disasters: Ict, fossil fuel use, and sustainable development in an emerging economy. Gondwana Research, 124, 273-289. https://doi.org/10.1016/j.gr.2023.06.018.
• Liu, T., Shao J. & Wang, X. (2022). Funding allocations for disaster preparation considering catastrophe insurance. Socio-Economic Planning Sciences, 84, 1-16. https://doi.org/10.1016/j.seps.2022.101413.
• Marin, G. & Modica, M. (2017). Socio-economic exposure to natural disasters. Environmental Impact Assessment Review, 64, 57-66. http://dx.doi.org/10.1016/j.eiar.2017.03.002.
• Mol, M. J., Botzen, W. J. W. & Blasch, J. E. (2020). Behavioral motivations for self-ınsurance under different disaster risk ınsurance schemes. Journal of Economic Behavior and Organization, 180, 967-991. https://doi.org/10.1016/j.jebo.2018.12.007.
• Noy, I. & Vu, T. B. (2010). The economics of natural disasters in a developing country: The case of Vietnam. Journal of Asian Economics, 21, 345-354.
• Özler, M. (2019). Kamu yönetimi paradigmasında afet riski yönetiminden yönetişimine. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 139-150.
• Pérez-Maqueoa, O., Intralawana, A. & Martíneza, M. L. (2007). Coastal disasters from the perspective of ecological economics. Ecologial Economics, 63, 273-284.
• Ren, H. Jiang, Z., Wu, Q., Li, Q. & Lv, H. (2023). Optimal planning of an economic and resilient district integrated energy system considering renewable energy uncertainty and demand response under natural disasters. Energy, 277, 1-17. https://doi.org/10.1016/j.energy.2023.127644.
• Songwathana, K. (2018). The relationship between natural disaster and economic development: A panel data analysis. Procedia Engineering, 212, 1068-1074.
• Statista, (2022). Biggest natural disasters worldwide by economic damage up to 2023. 19 Eylül 2023, https://www.statista.com/statistics/268126/biggest-natural-disasters-by-economic-damage-since-1980/.
• Şahin, U. A. (2021). Afet yönetimini küresel düşünmek. TESAM Akademi Dergisi, 8(2), 237-262. http://dx.doi.org/10.30626/tesamakademi.930274.
• Kılıç, A. (2014). Yangın sigortacılığının tarihsel gelişimi. 10 Ekim 2023, https://www.yangin.org/dosyalar/ yangin_sigortaciliginin_tarihi_gelisimi.pdf.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporu. 2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf.
• Tekin, M. (2018). Dünyada ve Türkiye’de sigortacılığın tarihsel gelişimi ile sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatı. 11 Ekim 2023, https://www.alomaliye.com/2018/03/16/dunyada-ve-turkiyede-sigortacilik/.
• TEPAV. (2023). Mayıs ayında depremden etkilenen 7 il başta olmak üzere on beş ilde istihdam yıllık olarak geriledi. 18 Ekim 2023, https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/10624.
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV). (2023). Kahramanmaraş merkezli depremin etkileri ve politika önerileri. 11 Ekim 2023, https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/10547.
• Wu, X., Wang, Z., Gao, G., Guo, J. & Xuo, P. (2020). Disaster probability, optimal government expenditure for disaster prevention and mitigation, and expected economic growth. Socio-Economic Planning Sciences, 709, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2019.135888.
• Zhang, D. & Managi, S. (2020). Financial development, natural disasters, and economics of the pacific small island states. Economic Analysis and Policy, 66, 168-181. https://doi.org/10.1016/j.eap.2020.04.003.
• Zhao, J., Lee, J. Y., Li, Y. & Yin, Y. J. (2020). Effect of catastrophe insurance on disaster-impacted community: quantitative framework and case studies. International Journal of Disaster Risk Reduction, 43, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101387.