FORCED MIGRATION AND EMPLOYMENT PROBLEMS EXPERIENCED AFTER THE EARTHQUAKE

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1 -Deprem Özel Sayısı-, 314 - 333, 22.02.2024

Zeynep Dilekli Karatay , Mehmet Çilmi

https://doi.org/10.54688/ayd.1404876

Öz

Earthquake, one of the types of natural disasters, can deeply affect human life and social life. Since Turkey is located on geologically important fault lines, it has recently been located in Gölcük, Van, Elazığ etc. It has encountered many earthquake disasters in the provinces. The latest of these is the Kahramanmaraş-centered earthquake that occurred on February 6, 2023 and affected eleven provinces. The two most important consequences of earthquakes are forced migration and employment problems. People prefer forced migration to get away from the devastating effects of the earthquake as much as possible. Since forced migrations deeply affect the demographic structure of both the earthquake regions and the destinations, migrating people may face serious problems in business, employment and adaptation in the places they go. This study aims to discuss the forced migration and employment problems experienced after the recent major earthquakes in Turkey in a sociological way. The first part of the study, which was created based on the literature review method and analyzed using statistical data from the studies of important institutions such as TUIK, AFAD, Strategy and Budget Presidency and various studies on the subject, covers the evaluations regarding the forced migrations experienced after the earthquake, and the second part covers the evaluations regarding the employment problem that occurred after the earthquake place is given.

Anahtar Kelimeler

Natural disaster, Earthquake, Forced migration and employment problem, Suggestions.

DEPREM SONRASI YAŞANAN ZORUNLU GÖÇ VE İSTİHDAM PROBLEMİ

Öz

Doğal afet türlerinden biri olan deprem insan hayatını ve toplumsal hayatı derinden etkileyebilmektedir. Depremler büyüklüklerine ve yeryüzüne bağlı olarak bazen küçük sarsıntılar şeklinde hissedildiği gibi çoğu zaman yıkıcı etkiler de yaratabilmektedir. Türkiye jeolojik olarak önemli fay hatlarının üzerinde bulunmasından dolayı yakın tarihlerde Gölcük, Van, Elazığ vb. illerde birçok deprem felaketi ile karşılaşmıştır. Bunların en sonuncusu ise 06 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve Kahramanmaraş, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Hatay ve Elazığ illerini etkileyen depremdir. Depremlerin en önemli iki sonucu ise zorunlu göç ve istihdam problemidir. İnsanlar depremin yıkıcı etkilerinden olabildiğince uzaklaşabilmek için zorunlu göçü tercih etmektedirler. Bu göçler aynı bölgenin farklı kesimlerine yapılabildiği gibi bazen farklı bölgelere de yapılabilmektedir. Zorunlu göçler hem deprem bölgelerindeki hem de gidilen yerlerdeki demografik yapıyı derinden etkilediğinden göç eden insanlar gittikleri yerlerde iş, istihdam ve adaptasyon konularında ciddi problemlerle karşı karşıya kalabilmektedir. Bu çalışma Türkiye’de yakın dönemlerde meydana gelmiş olan büyük depremler sonrasında yaşanılan zorunlu göç ve istihdam problemlerini sosyolojik bir şekilde tartışmayı amaçlamaktadır. Literatür incelemesi yöntemine dayanarak oluşturulan ve TÜİK, AFAD, Strateji ve Bütçe Başkanlığı gibi önemli kurumların çalışmalarından ve konuyla ilgili yapılmış çeşitli araştırmaların istatistiksel verileri kullanılarak analiz edilen çalışmanın birinci bölümünde deprem sonrası yaşanılan zorunlu göçlere ilişkin, ikinci bölümünde ise deprem sonrası oluşan istihdam problemine ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğal afet, Deprem, Zorunlu göç ve istihdam problemi, Öneriler

Kaynakça

• AA, (2023). Deprem bölgesindeki esnaf ve sanatkarların Halk Bankasına kredi geri ödemelerinde 6 ay erteleme, 09.10.2023, https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/deprem-bolgesindeki-esnaf-ve-sanatkarlarin-halk-bankasina-kredi-geri-odemelerinde-6-ay-erteleme/2961115.
• AFAD. (2013). Van Valiliği İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü, https://van.afad.gov.tr/kurumlar/van.afad/KUTUPHANE/IL-PLANLARI/VAN-IRAP.pdf
• AFAD. (2020a). Basın duyurusu 30: Elazığ ve Malatyada iyileştirme çalışmaları devam ediyor, 01.07.2024, https://www.afad.gov.tr/basin-duyurusu---37-elazig-ve-malatyada-iyilestirme-calismalari-devam-ediyor
• AFAD. (2020b). İzmir Seferihisar depremi- duyuru 81, 01.07.2024, https://izmir.afad.gov.tr/izmir-seferihisar-depremi-duyuru-81-26112020---2100
• AFAD, (2023). Deprem nedir. 10.11.2023, https://www.afad.gov.tr/deprem-nedir.
• Atalay, İ. (1997). Türkiye coğrafyası. Ege Üniversitesi Basımevi.
• Berker, A. (2016). Zorunlu göçün yol açtığı refah kaybının incelenmesi: yaşam memnuniyeti yaklaşımı. ODTÜ Gelişme Dergisi,43, 675-706.
• BloombergHT, (2023), Deprem bölgesinde sanayi ve istihdam. 11.11.2023, https://www.youtube.com/watch?v=z-roVz6lw40.
• Deniz, O., Yıldız, Z., Parin, S. ve Erdoğan, R. (2017), Deprem ve göç: 2011 Van depremi örneği, Social Sciences Studies Journal (SSS Journal), 3 (7), 1426-1444.
• DİSK, (2023). Depremin yaralarını sarmak ve ülkeyi yeniden kurmak için acil sosyal politika talepleri. 09.10.2023, https://disk.org.tr/wp-content/uploads/2023/02/DEPREM_SosyalPolitika_01.pdf.
• Drishti (2023). Earthquake. 10.10.2023, https://www.drishtiias.com/pdf/1597567899-earthquake-4.pdf.
• Efe, R. (2000). Gölcük ve Düzce depremleri 1999. Çantay Kitabevi.
• Erkan, R. (2002). GAP bölgesinde nüfus hareketleri ve göç. GAP Yöresinde Nüfus, Çevre ve Kalkınma Konferansı. Türkiye Çevre Vakfı Yayını.
• Fırat, M. (2022). Deprem ve toplumsal etkileri. Tezkire, (80), 47-72.
• Frond, D. &Jr. Scribd, (2023). What is an earthquake, 09.10.2023, https://www.scribd.com/document/451347448/What-is-an-Earthquake-docx#.
• IOM, (2023) Earthquakes displacement overview- Türkiye (March 2023). 10.10.2023, https://publications.iom.int/se_change_and_migration_in_vulnerable_countries.pdf.
• İşçi, C. (2008). Deprem nedir nasıl korunuruz. Yaşar Üniversitesi Dergisi, 3 (9), 959-983.
• Kalin, W. (2005). Ülke içinde yerinden olma konusunda yol gösterici ilkeler açıklayıcı notlar, bmbrooking enstitüsü yerinden olma projesi. (Çev. K. Altıparmak). İmaj Kitabevi
• Katayanagi, M., and et al., (2020). Impact of the greateast Japan earthquake on the employment status and mental health conditions of affected coastal communities. International Journal of Environmental Researchand Public Health, 17, 8130, 1-12.
• Lomnitz, C. &Wisner, B. (2012). Eartquakes. 09.10.2023, https://www.researchgate.net/publication/288969202_Earthquakes.
• Orhan, F. (2019). Depremlerin şehir ve mesken mimarisine olan etkilerine coğrafi bir bakış: 1939 Erzincan depremi örneği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,23 (1), 339-3
• Özer, İ. (2004). Kentleşme, Kentlileşme ve Kentsel Değişme. Ekin Kitabevi.
• Özmen, B., 2000, 17 ağustos 1999 İzmit Körfezi depreminin hasar durumu (rakamsal verilerle), TDV/DR 010-53, Türkiye Deprem Vakfı, 132 sayfa
• Peker, A.E. & Şanlı, İ. (2022). Deprem ve göç ilişkisi: 24 Ocak 2020 Elâzığ deprem örneği. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (1), 125-154.
• Peterson, B, E. (2002). Authoritarianism and political impoverishment: deficits in knowledge and civic disinterest.Politicalpsychology, https://doi.org/10.1111/0162-895X.00272Citations: 31.
• Sağıroğlu, A. Z., Ünsal, R. & Özenci, F. (2023). Deprem sonrası göç ve insan hareketlilikleri durum değerlendirme raporu. AYBÜ-GPM Rapor Serisi-15 (Güncellenmiş 2. Baskı: 15 Nisan 2023). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AYBÜ-GPM).
• SBB. (2023). Kahramanmaraş and Hatay Earthquakes Report, Türkiye Cumhuriyeti Strateji ve Bütçe Başkanlığı, March 2023.
• Sert, D., Danış, D. & Sevinin, E. (2023). Durum tespit raporu: göç ve deprem, Göç Araştırmaları Derneği. https://gocarastirmalaridernegi.org/tr/calismalar/arastirmalar/goc-ve-deprem-durum-tespit-raporu/311-go
• Sözcü Televizyonu, (2023). Deprem bölgesinde istihdam sorunu! hasarlı da olsa açılan dükkanlar eleman bulunamıyor. 10.11.2023, https://www.youtube.com/watch?v=7dTora1aeH8&t=187s.
• Stephen, C. & Miller, D. (2008). Göçler çağı: modern dünyada uluslararası göç hareketleri. (Çev. B.U. Bal & İ. Akbulut). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Südaş, İ. (2004). 17 Ağustos 1999 Marmara depreminin nüfus ve yerleşme üzerindeki etkileri: Gölcük (Kocaeli) örneği, Ege Coğrafya Dergisi, (13), 73-91.
• Şahin, İ. & Yavuz, Ö. (2014). Afetlerin ekonomik etkilerinin analizi. 12. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi. (ss. 301-306). Kazan/Tataristan.
• Şeker, B.D. (2023). Doğal afetlerin göç üzerindeki etkileri: depremler ve Türkiye. Göç Dergisi, 10 (2), 173-187.
• Şengül, M. ve Turan, M. (2013). Erciş depremi örneğinde afet sonrası geçici yerleşim alanlarında yönetim uygulamaları ve sorunları. Mülkiye Dergisi,36 (274), 113-148.
• T.C. İçişleri Bakanlığı. (2024). İçişleri Bakanımız Sayın Ali Yerlikaya afet ve acil durum yönetimi merkezinde açıklamalarda bulundu. 06.02.2024, https://www.icisleri.gov.tr/icisleri-bakanimiz-sayin-ali-yerlikaya-afet-ve- acil-durum-yonetimi-merkezinde-aciklamalarda-bulundu
• Tekin, F. (2011). Kültürel travma olarak zorunlu göç, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (25), 91-100.
• TEPAV. (2023). Deprem Bölgesinde Sürdürülebilir İş Gücü İstihdamı: İhtiyaçlar ve Fırsatlar –TEPAV Saha Araştırması ve Bulguları. Temmuz 2023, Ankara.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu.
• TÜİK. (2023). İşgücü istatistikleri. 01.01.2024, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Labour-Force-Statistics-2022-49390&dil=2
• Uluslararası Göç Örgütü (IOM). (2009). Göç Terimleri Sözlüğü. Uluslararası Göç Örgütü Yayını.
• Varol, N. & Gültekin, T. (2016). Etkin bir göç faktörü: afetler, AÜDTCF, Antropoloji Dergisi, (32), 43-51.
• Wessells, M. &Kostelny, K. (2021). Do no harm issues in psychosocial support: Post-tsunami practitioner learning in Sri Lanka. Asian American Journal of Psychology,12 (3), 225-233.
• Yenilmez, D. T. (2023). Deprem ve göç ilişkisi üzerine bir değerlendirme, Akademik Düşünce Dergisi, (7), 39-52.