SECURITY PARADOXES EMERGING IN THE FRAMEWORK OF NATO'S OPEN DOOR POLICY AND ITS IMPACT ON TRANSATLANTIC RELATIONS

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 1122 - 1148, 07.07.2024

Hasan Yiğit

https://doi.org/10.54688/ayd.1380937

Öz

NATO, which maintained its strong and special position in the Euro-Atlantic region in the fields of defence and security during and after the Cold War period, prevented the development of a self-sufficient, independent defence and security formation in the European continent. With the end of the Cold War, the perceived threats in the region started to change, and the threat perception, which had a singular character before (USSR), was replaced by instability factors such as terrorism, refugee flows, racism, Islamaphobia. Undoubtedly, with the end of the existence of the USSR in the early 1990s, which was perceived as a common threat during the Cold War period in transatlantic relations, there has been a compulsory change and transformation in security perception. While many areas of co-operation emerged between NATO and the EU in the new era, areas of conflict inevitably emerged. One of these emerging areas of conflict is the division of roles between the actors in the fields of defence and security in the Atlantic-European region. The EU members, whose security was provided under NATO during the Cold War, are now looking for ways to reduce their dependence on the US by establishing their own defence mechanisms. The US, on the other hand, aims to extend NATO's traditional mission of providing security to different areas. In this context, this study will analyse how NATO's recent expansionist aspirations affect regional security and what kind of repercussions they will have for the future.

Anahtar Kelimeler

NATO, USA, EU, Transatlantic security.

NATO’NUN AÇIK KAPI POLİTİKASI ÇERÇEVESİNDE BELİREN GÜVENLİK PARADOKSLARI VE TRANSATLANTİK İLİŞKİLER ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öz

Soğuk Savaş dönemi boyunca ve sonrasında Avrupa-Atlantik bölgesinde savunma ve güvenlik alanlarında sahip olduğu güçlü ve özel konumu ile varlığını koruyan NATO, Avrupa kıtasında kendi kendine yeten, bağımsız bir savunma ve güvenlik oluşumunun gelişmesini engellemiştir. Soğuk Savaşın sona ermesi ile bölgede algılanan tehdit unsurları da değişmeye başlamış, önceleri tekil bir karaktere sahip olan (SSCB) tehdit algısı yerini terörizm, mülteci akımları, ırkçılık, İslamafobia gibi istikrarsızlık unsurlarına bırakmıştır. Kuşkusuz transatlantik ilişkilerde Soğuk Savaş dönemi boyunca ortak tehdit olarak algılanan SSCB’nin varlığının 1990’lı yılların başında sona ermesi ile güvenlik algılamasında zorunlu bir değişim ve dönüşüm yaşanmıştır. Yeni dönemde NATO-AB arasında birçok işbirliği alanı doğarken diğer taraftan kaçınılmaz olarak çatışma alanları da gün yüzüne çıkmıştır. Beliren bu çatışma alanlarının başında Atlantik-Avrupa bölgesinde savunma ve güvenlik alanlarında aktörler arasında nasıl bir rol ayrışmasının olacağı gelmektedir. Soğuk Savaş dönemi boyunca NATO kapsamında güvenliği sağlanan AB üyeleri artık kendi savunma mekanizmalarını kurup ABD’ye olan bağımlılıklarını azaltmanın yollarını aramaktadır. ABD ise geleneksel olarak NATO’nun sahip olduğu güvenliği sağlama misyonunu farklı sahalara da yayma amacını taşımaktadır. Bu bağlamda söz konusu çalışmada NATO’nun son dönem genişleme isteğinin bölge güvenliğini nasıl etkilediği, geleceğe yönelik nasıl yansımalar meydana getireceği analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

NATO, ABD, AB, Transatlantik güvenlik

Kaynakça

• Açıkmeşe, S. A., & Dizdaroğlu, C. (2014). NATO-AB ilişkilerinde işbirliği ve çatışma dinamikleri. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 10(40), 130-163.
• Allin, D. H. (2014). NATO's Balkan interventions. Routledge.
• Burghardt, G. (2006). The European union's transatlantic relationship. College of Europe EU Diplomacy Paper 2/2006, December 2006. EU Diplomacy Papers, 25.
• Buzan, B., Kelstrup, M., Lemaitre, P., Tromer, E., & Waever, O. (1990). The European security order recast: scenarios for the post-cold war era. Bloomsbury Academic.
• Cato Institute. (2001). Death knell for NATO?: the bush administration confronts the European security and defense policy, 15 Eylül 2023, https://www.cato.org/sites/cato.org/files/pubs/pdf/pa394.pdf
• Çelik, Ü. (2013). Soğuk savaş’tan Libya operasyonu’na NATO-Avrupa birliği ilişkileri. History Studies, 5(5), 63-92.
• Dedeoğlu, B., & Caşın, M. H. (1999). Yeni Avrupa güvenlik kimliğinde stratejik arayışlar. Avrasya Dosyası, 5(4), 155-196.
• Ereker, A. F. (2019). NATO’nun güvenlik anlayışı ve stratejik konseptleri. Güvenlik Yazıları, 4. https://trguvenlikportali.com/wp content/uploads/2019/11/NATOStratejikKonseptleri_FulyaAksuEreker_v.1.pdf (E.T.: 19.09.2023)
• Erhan, Ç. (1996). Avrupa'nin intiharı ve ikinci dünya savaşı sonrasında temel sorunlar. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 51(01), 259-273.
• Erhan, Ç. (2003). ABD ve NATO'yla ilişkiler. İçinde B. Oran (Ed.), Türk dış politikası, Cilt 1, (ss. 522-575). İletişim Yayınları.
• Haine, J. Y. (2005). AGSP ve NATO. İçinde N. Gnesotto (Ed.), AB güvenlik ve savunma politikası, ilk beş yıl (ss. 131-144). Tasam Yayınları.
• Hill, C. (1993). The capability-expectations gap, or conceptualizing Europe's international role. Journal of Common Market Studies, Vol:31, No: 3, pp: 305-328.
• Jørgensen, K. (2009). The European union and NATO: shrewd interorganizationalism in the making? In J.
• Varwick, & J. Koops (Eds.), The European union and ınternational organizations (s. 101-131). Routledge.
• Kilit, G. (2013). AB-ABD arasında transatlantik ilişkiler. Ekonomik Forum, (ss. 60-67). Ankara. https://haber.tobb.org.tr/ekonomikforum/2013/09/060-067.pdf (E.T.: 20.09.2023)
• NATO. (2016). NATO enlargement & open door. Brüksel: Public Diplomacy Division (PDD) – Press & Media Section.
• NATO. (2023, Eylül 26). www.nato.int/cps/en/natohq/topics. NATO: https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_50349.
• NATO. (2006). Handbook, 10 Ağustos 2023, https://www.nato.int/docu/handbook/2006/hb-en-2006.pdf
• NATO. (2023). NORTH ATLANTIC TREATY ORGANIZATION- Mediterranean Dialogue, 27 Eylül 2023, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_52927.htm
• NATO. (2023). NORTH ATLANTIC TREATY ORGANIZATION- Euro-Atlantic Partnership Council, 22 Eylül 2023, https://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_49276.htm
• NATO. (2022). NORTH ATLANTIC TREATY ORGANIZATION- Istanbul Cooperation Initiative (ICI), 22 Eylül 2023, https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_52956.htm
• NATO. (2023). NORTH ATLANTIC TREATY ORGANIZATION- Relations with Russia, 22 Eylül 2023, https://www.nato.int/cps/en/natolive/topics_50090.htm
• Oğuzlu, H. T. (2013). NATO ortaklıkları ve Türkiye: barış için ortaklık, Akdeniz diyalogu, İstanbul işbirligi girişimi. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Payne, K., & Lane, W. (2003). The European security and defence policy and the future of NATO. NATO EAPC Fellowship Report, 12.
• Purtaş, F. (2005). Soğuk savaş sonrası NATO'nun dönüşümü ve genişlemesi çerçevesinde Türk Amerikan askerî ilişkileri. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 1(02), 7-30.
• Şahin, G. (2017). Küresel güvenliğin dönüşümü; NATO bağlamında kavramsal, tarihsel ve teorik bir analiz. Savunma Bilimleri Dergisi, 16(2), 59-81.
• Twigge, S., & Macmillan, A. (1996). Britain, the United States, and the development of NATO strategy, 1950–1964. The Journal of Strategic Studies, 19(2), 260-281.
• Vaughan, R. (1979). Twentieth century Europe: paths to unity. Croom Helm Publishers.
• Yılmaz, S. (2017). Transatlantik ilişkiler ve Ortadoğu’nun NATO’su, (ss:1-4), 21. Yüzyıl Enstitüsü, https://www.21yyte.org/assets/uploads/files/Transatlantik%20%C4%B0li%C5%9Fkiler_Son.pdf (E.T.: 12.09.2023)