Yabancı/İkinci Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Metne Müdahale: Uygulamalı Bir Değiştirim Örneği Olarak ‘Deneme’

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 139 - 169, 01.09.2020

İbrahim Fatih Demirel

Öz

Çalışmanın odaklandığı problem durumunu yabancı/ikinci dil olarak Türkçe öğretiminde seviyelendirilmiş/derecelendirilmiş okuma metinlerinin eksikliği sebebiyle öğreniciye anlaşılır girdi sunmakta yaşanan sorunlar oluşturmaktadır. Doküman analizi yöntemi ile literatür taranmış, konu ile ilgili çalışmalar dayanak gösterilerek çalışmanın teorik altyapısı oluşturulmuştur.
Çalışmada öncelikle metin kavramı metindilbilimsel açıdan tanımlanmış ve yabancı/ikinci dil öğretiminde kullanımı ile ilgili bilgi verilmiştir. Ardından bu kullanımla bağlantılı olarak metin uyarlama kavramına geçiş yapılmıştır. Bu bölümde metin uyarlama işlemine neden ihtiyaç duyulduğu, metin uyarlama kavramının kuramsal dayanakları ile tartışılarak bu işlemin nasıl ve kimler tarafından yapılabileceği hususu yapılan çalışmalar doğrultusunda açıklanmıştır. Ardından uygulama kısmında deneme türünde bir metin ele alınarak yapısal yaklaşım ilkeleri doğrultusunda A2 seviyesine uyarlanmıştır. Uygulamada kullanılacak metin seçilirken evrensel bir içeriğe sahip olması, ilgi çekici olması ve Krashen’in ‘i+1’ varsayımı doğrultusunda öğrenicinin dil seviyesinin biraz üstünde yapılar içermesine dikkat edilmiştir. Uyarlama işleminin detayları, yapılan işlemler ve gerekçeleri bu bölümde uyarlama işleminin içinde verilmiştir. Ardından kullanılan metnin özgün formu ile uyarlanmış formu oluşturulan tablo altında birlikte verilmiştir. Bu şekilde okuyucular tarafından her iki metninin karşılaştırılması mümkün kılınmak istenmiştir. Çalışma sonunda yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde seviyelendirilmiş/derecelendirilmiş destekleyici okuma materyallerinin eksikliğine vurgu yapılmış ve bu durumunun uygun anlaşılır girdinin öğreniciye aktarımı açısından önemli bir problem teşkil ettiği ifade edilmiştir. Buna paralel olarak bu eksikliğin sebepleri ortaya konmuş ve giderilmesi noktasında öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yabancı/ikinci dil olarak Türkçe öğretimi, metin değiştirim, metin uyarlama, seviyelendirilmiş destekleyici okuma materyali

Kaynakça

• Allen, D. (2009). A study of the role of relative clauses in the simplification of news texts for learners of English. System 37(4), 585–599.5
• Başoğul, D. & Aksu, C. (2016). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde dil düzeylerine göre metin değiştirim sürecinde okuma yeterlilikleri. Dilidüzgün, S. (Ed.), Kuram ve Uygulama Bağlamında Türkçe Öğretimi (427-441) , Ankara: Anı Yay.
• Bölükbaş, F. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde okuma metinlerinin dil düzeylerine göre sadeleştirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 924-935.
• Brown, J. D. (2009). “Foreign and Second Language Needs Analysis”. In Michael H. Long and Catherine J. Doughty (Eds.), The Handbook of Language Teaching (269-293). Blackwell Publishing Ltd..
• Crosley, S.A. & Allen, D. & McNamara, D.S. (2012). Text simplification and comprehensible input: a case for an intuitive approach. Language Teaching Research, 16(1), 89–108.
• Darian, S. (2001). Adapting authentic materials for language teaching. Forum, April-July Volume 39, Number 2, 2-8.
• Dilidüzgün, Ş. (2017). Metindilbilim ve Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yay.
• Durmuş, M. (2013). İkinci/yabancı dil öğretiminde özgün ve değiştirilmiş dilsel girdi üzerine. Turkish Studies, Volume 8/1 Winter, 1291-1306.
• Günay, D. (2007). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual.
• Haley, M.H. & Austin, T.Y. (2004). Content-based second language teaching and learning- an interactive approach. USA: Pearson Education Inc.
• Hill, D. (1997). Survey review: Graded readers. ELT Journal, 51, 57-81.
• Krashen, S. (2003). Explorations in language acquisition and use. the Taipei lectures. Portsmouth, NH: Heinemann.
• Krashen, S. & Mason, B. (2020). The optimal input hypothesis: Not all comprehensible unput is of equal value. CATESOL Newsletter, May 2020, 1-2.
• Mason, B. (2019). Guided SSR before self-selected reading. Shitennoji University Journal, 67, 445-456.
• Mason, B. (2007). The efficiency of self-selected reading and hearing stories on adult second language acquisition. Selected Papers from the sixteenth international symposium on English Teaching". English Teachers’ Association / ROC Taipei, 630-633.
• Nuttal, C. (1996). Teaching reading skills in a foreign language. Oxford: Macmillan.
• Richards, J. C. & Schimdt, R. (2002). Longman Dictionary of Language Teaching And Applied Linguistics, Longman.
• Wallace, C. (1992). Reading. Oxford: Oxford University Press.