Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Alanına Yönelik Algı ve Görüşleri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 213 - 232, 29.09.2022

İbrahim Fatih Demirel , Burcu Öztürk

Öz

Çalışmanın amacı, her biri potansiyel bir yabancı dil olarak Türkçe öğreticisi konumunda olan Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü öğrencilerinin lisans eğitiminde aldıkları Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Dersine ve bununla bağlantılı olarak Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Alanına (YTÖ) bakış açılarını ve alana yönelik farkındalık düzeylerini ortaya koymaktır. Zira ülkemizde Türkçenin yabancı/ikinci dil olarak öğretimi üzerine odaklanmış lisans programları yoktur. Bu durum İngiltere, Amerika, Fransa, Almanya gibi ülkelerde mevcut olan EFL (English as a Foreign Language), ESL (English as a Second Language), ESOL (English for Speakers of Other Languages), FLE (Français Langue étrangère), DAF (Deutsch als Fremdsprache) gibi programlar dâhilinde farklı bir disiplin olarak çalışılmaktadır. Ülkemizde ise Türkçenin yabancı/ikinci dil olarak öğretimini gerçekleştirecek öğretici ihtiyacı, büyük oranda Eğitim, Fen Edebiyat Fakültelerinin ilgili bölümlerinden mezun olan ana dili olarak Türkçe öğretimi üzerine eğitim almış öğretmenler tarafından karşılanmaktadır. Bu noktada Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü mezunlarının alana yönelik farkındalıkları önem arz etmektedir.
Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalında, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi dersini alacak olan 50 dördüncü sınıf öğrencisi çalışmaya katılmıştır. Veri toplama aracı olarak açık uçlu 10 sorudan oluşan anket kullanılmıştır. Ardından yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla odak grup görüşmeleri yapılmış ve öğrenci görüşleri detaylandırılmıştır. Bulgular, öğrencilerin derse ve alana yönelik yüksek ilgi ve motivasyon sahibi olduklarını ancak alanda çalışma şartları, lisansüstü eğitim olanakları da dahil olmak üzere, alan hakkında genelde ve özelde yeterli miktarda bilgi sahibi olmadıklarını göstermektedir. Çalışmada, bu durum tartışılmış ve problemin çözümüne yönelik öneriler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, yabancı/ikinci dil olarak Türkçe öğretimi, Türkçe öğretmeni adayları, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi dersi

Kaynakça

• Açık, F. (2008). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretilirken karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. I. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu (27-28 Mart 2008, Gazi Mağusa, K.K.T.C.) Bildiri Metni [Online]http://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/fatma_acik_yabancilara_turkce_ogretimi.pdf
• Akış, İ. (2009). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ile ilgili ana sorunlar. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yeni Çalışmalar 8. Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu Bildirileri (6-7 Mart 2009), 202-203. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Ayaz, H. ve Akkaya, A. (2010). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bazı düşünceler. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yeni Çalışmalar. 8. Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu Bildirileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Bozgöz, F. (2010). Yemen’de Türk Dili ve edebiyatı bölüm müfredatı ve Yemenli öğrencilere Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yeni Çalışmalar 8. Dünyada Türkçe Öğretimi Sempozyumu Bildirileri (6-7 Mart 2009). 308-315. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Çetin, O. (2020). Yabancılara Türkçe öğretimi sertifika programlarında görülen eksiklikler ve çözüm önerileri. XV. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildiri Kitabı. Sayfa: 366-375, Gürcistan-Tiflis.
• Demirel, M. V. (2011). Türkçe üçüncü sınıf öğrencilerinin yabancılara Türkçe öğretimi dersine ilişkin görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (31) , 128-138. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/deubefd/issue/25120/265250
• Durmuş, M. (2013). Türkçenin yabancılara öğretimi: sorunlar, çözüm önerileri ve yabancılara Türkçe öğretiminin geleceği ile ilgili görüşler. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 11, 207-228. DOI: 10.14520/adyusbd.488
• Er, O. & Biçer, N. & Bozkırlı, K. Ç. (2012). Yabancılara Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunların ilgili alan yazını ışığında değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2, 51-69. [Online]http://www.tekedergisi.eom/Makaleler/l 1618433l_5-önur%20Er.pdf
• Özbay, M. ve Bahar, M. A. (2016). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde uzmanlık sorunu. Aydın Tömer Dil Dergisi, 1(1), 1-29.
• Şahin, Ç. & Kurudayıoğlu, M. & Tunçel, H. & Öztürk, Y.A. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının lisans düzeyinde verilen yabancılara Türkçe öğretimi (YTÖ) dersine yönelik öz yeterlik algıları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), 36-45.
• Uçgun, D. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe eğitimi ana bilim dalının gerekliliği üzerine bir değerlendirme. Turkish Studies International Periodical Forthe Languages, Literatüre and History of Turkish or Turkic Volume, 8 (9), 2487-2498.
• Yüce, S. (2016). Yabancılara Türkçe öğretiminde nitelikli öğretim elemanı sorunu. Aydın Tömer Dil Dergisi, 1(1), 105-115.
• https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Turkce_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf