İlkokul Düzeyindeki Yabancı Çocuklara Türkçe Öğretimi ile ilgili Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 273 - 306, 30.09.2024

Çiğdem Çebi

Öz

Türkçe’nin yabancı dil olarak öğretimi son yıllarda öncelikli bir disiplin haline gelmiştir. Türkiye’nin son birkaç yıldır yoğun olarak göç almasıyla birlikte yabancı çocukların eğitim sistemine dahil olma zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Mültecilerin misafir olmadıklarının anlaşılmasıyla birlikte Yabancılara Türkçenin Öğretilmesi süreci geniş bir boyut kazanmıştır. Eğitim çağındaki yabancı çocukların öğrenim hayatlarına kaldıkları yerden devam edebilmeleri için MEB bünyesinde projeler hayata geçirilmeye başlanmıştır. MEB, Suriyeli öğrencilerin Türk Eğitim Sistemi’ne dahil edilmesi amacıyla son olarak PIKTES projesini hayata geçirmiştir. Proje ile Suriyeli öğrenciler, Türk öğrencilerle aynı haklar kapsamında aynı eğitim öğretim hizmetlerinden yararlanma fırsatı elde etmişlerdir. Devlet okullarında Türk öğrencilerle birlikte eğitim gören yabancı öğrencilerin sisteme uyum sağlamaları zaman almıştır. Bunun en önemli nedeni dil engelidir. Dil eğitimi almadan okullara kaydedilen öğrenci dilini bilmediği eğitim ortamında boşluğa düşmektedir. Bu durum hem öğrenci hem de sınıf öğretmeni tarafından zor bir süreç haline gelmektedir. Bu çalışmada sınıfında yabancı öğrenci bulunan ilkokul öğretmenlerinin Türkçe Öğretimi sürecinde karşılaştıkları problemler ve problemlere karşı geliştirdikleri çözüm önerileri araştırılmıştır. Bu kapsamda İstanbul İli Büyükçekmece İlçesi’nde kamu okullarında görevli, sınıfında yabancı öğrencisi bulunan 21 sınıf öğretmeninin görüşleri alınmış ve değerlendirilmiştir. Katılımcıların görüşme formundaki cevaplarının analizinde en büyük problem durumunun, yabancı öğrencilerin dil eğitimi almadan okula başlamaları olarak görülmüştür. Problem durumuna karşı geliştirilen çözümlerin analizinde de öğrencilerin okul öncesinde dil eğitimi almaları gerektiği düşüncesi ilk sırada yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yabancı çocuk, Türkçe öğretimi, Öğretmen görüşleri, PIKTES

Etik Beyan

Makale çalışmamda kullanmak üzere yapmayı talep ettiğim anketim İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Bilimleri Etik Kurul Komisyonu'nun 01.07.2024 tarihli ve 2024/05 sayılı kararıyla uygun bulunmuştur.

Destekleyen Kurum

İstanbul Aydın Üniversitesi Rektörlüğü

Kaynakça

• Aydın, H. ve Kaya, Y. (2017). The Educational needs of and barriers faced by Syrian refugee students in Turkey: a qualitative case study. Intercultural Education, 28(5), 456-473.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD), 19-30.
• Boylu, E. ve Işık, P. (2019). Suriyeli mülteci çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretenlerin yaşadıkları durumlara ilişkin görüşleri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 895-936.
• Büyükikiz, K. K ve Çangal, Ö. (2016). Suriyeli misafir öğrencilere Türkçe öğretimi projesi üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1414-1430.
• Büyüköztürk, Ş. (2022). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çapar, M. ve Ceylan, M. (2022). Durum Çalışması ve Olgubilim Desenlerinin Karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 295-312.
• Ekiz, D. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Eyüp, B. ve Arslan, N. ve Cevher, T. Y. (2017). Teachers readiness levels and opinions related to ıntegration course for turkish as a foreign language to refugees. International Journal of Languages Education and Teaching, 5(4), 174-200.
• Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15).
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci Davranışı ve Toplumsal Etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere İlişkin Bir Değerlendirme. Tesam Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Tunga, Y. ve Engin, G. ve Çağıltay, K. (2020). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir alana yazın taraması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 317-333.
• Turan, M ve Fansa, M. (2021). Göçmen çocukların Türkçe öğretiminde karşılaştıkları problemler. Milli Eğitim, 50(1), 11-26.
• Ulukuş, M.Y. ve Tümtaş, M. S. (2023). Pıktes projesinin Türkiye’deki Suriyelilerin entegrasyonuna etkisi: Antalya örneği. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 483.