Çocukluk Çağı Cinsel İstismarına Yönelik Tedavi ve Önleme Yaklaşımları: Bir Gözden Geçirme*

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 28 - 43, 01.03.2016

Meryem Dedeler Tuğçe Öpöz Cansu Öztürk

https://doi.org/10.31682/ayna.470637

Cited By: 1

Öz

Bu derlemenin amacı, çocuk istismarı ve ihmali hakkında genel bir bilgi vermek ve istismar ve ihmale uğramış çocuklara uygulanacak terapötik yöntemleri özetlemektir. Derlemede istismar türlerinden fiziksel, duygusal, cinsel istismar ve çocuk ihmalinin tanımları yapılmış ve istismarın çocuk üzerindeki kısa ve uzun süreli etkileri belirtilmiştir. Özellikle cinsel istismara odaklanan derlemede cinsel istismar hakkında genel bir giriş yapıldıktan sonra cinsel istismara yönelik tedavi yaklaşımları ve cinsel istismarı önleme çalışmaları özetlenmiştir. Cinsel istismara yönelik tedavi yaklaşımları genel olarak çocuğun istismara uğradığı çevreden uzaklaştırılmasını, istismar uygulayan kişiyle çocuğun ilişkisinin kesilmesini, çocuğun işlevsel olmayan inançlarıyla ve olumsuz duygularıyla başa çıkılmasını, çocuğun kendisine olan saygısının artırılmasını, değerli olduğunu hissetmesine yardımcı olunmasını kapsamaktadır. Cinsel istismarda Bilişsel- Davranışçı Terapi (BDT), oyun terapisi gibi tedavi yaklaşımları kullanılmaktadır. Ayrıca, çocuğun öyküsünü anlatmasına yardımcı olmak amacıyla çizimler, hayvan destekli terapi, kitap ve öyküler, kum havuzu gibi yöntemler kullanılmaktadır. Cinsel istismarı önleme çalışmaları ise hastanelerde Çocuk Koruma Birimlerinin oluşturulmasını, toplumun bilinçlendirilmesini, çocuğa sosyal beceri eğitimi verilmesini, çalışma kâğıtlarını ve okullarda uygulanan psiko- eğitim çalışmalarını kapsamaktadır

Anahtar Kelimeler

Çocuk istismarı, cinsel istismar, tedavi, önleme, psiko- eğitim

A Review about Childhood Sexual Abuse Treatment and Prevention Strategies

Öz

* This review aims to give general information about child abuse and neglect, and summarizes therapeutic methods that can be used while working with abused and neglected children. The review includes general definitions of physical, emotional, and sexual abuse, and child neglect; and their short and long term effects on the children. This review focuses on especially sexual abuse, and covers the definition of sexual abuse, its effects on the children, the therapeutic methods that can be utilized in sexual abuse, and the prevention programs. Therapeutic methods include moving the abused child away from the environment in which the sexual abuse occurred, breaking connections between the abused child and the abuser, dealing with the child’s negative feelings and beliefs, increasing the child’s self- respect, and helping the child feel precious. Cognitive Behavioral Therapy and Play Therapy can be used in sexual abuse. Moreover, drawings, sandbox, animal supported therapy, books and storytelling can be used in working with sexually abused children. In terms of prevention programs, child protective units should be established in the hospitals. The society should be informed about the sexual abuse with brochures, campaigns etc. Furthermore, social skills training should be provided to the victim. The work sheets and psycho-educative activities in the schools could also be helpful

Anahtar Kelimeler

Child abuse, sexual abuse, treatment, prevention, psychoeducation

Kaynakça

• Acehan, S., Bilen, A., Ay, M.O., Gülen, M., Avcı, A., & İçme, F. (2013). Çocuk istismarı ve ihmalinin değerlendirilmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4), 591-614.
• Ahioğlu, N. (2004). Yayınlara ve yargı kararlarına göre Türkiye’de çocuk istismarı. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 3(6), 277- 286.
• Al- Qaisy, L.M. (2007). Impacts of physical and psychological abuse of children on family demographic variables. Journal of Science, 3(4), 232-236.
• Axline, V.M. (1981). Play Therapy. NewYork: Ballantine Books.
• Avcı, A., ve Tahiroğlu, A. Y. (2006). Cinsel istismar. İçinde Çocuk ve ergen ruh sağlığı ve hastalıkları. (ss. 721-726). Ankara.
• Ayvaz, M., ve Aksoy, C.M. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Ortopedik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 27-33.
• Bahar, G., Savaş, H.A., ve Bahar, A. (2009). Çocuk istismarı ve ihmali: Bir gözden geçirme. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 51-65.
• Ballarini, G. (2003). Pet therapy. Acta Bio Medica, 74, 97-100.
• Bulut, S. (2008). Erken çocukluk dönemi cinsel istismarının psikodinamik oyun terapisiyle teşhisi ve tedavisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 131-144.
• Centers for Disease Control and Prevention. (2014). Understanding child maltreatment. http://www.cdc.gov/violenceprevention/pdf/cm-factsheet-a.pdf adresinden elde edildi.
• Çocukhaklarıizleme.org. http://www.5te1.cocukhaklariizleme.org/ adresinden elde edildi.
• Ekşi, A. (1999). Ben Hasta Değilim. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
• Erdoğan, A., Tufan, E., Karaman, M. G., Atabek, M. S., Koparan, C., Özdemir, E., ve diğerleri. (2011). Türkiye’nin dört farklı bölgesinde çocuk ve ergenlere cinsel tacizde bulunan kişilerin karakteristik özellikleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12, 55-61.
• Eroğul, A.R.Ç., ve Hasırcı, Ö.K. (2013). İlköğretim birinci kademe öğrencilerine yönelik geliştirilen cinsel istismarı önleme psiko-eğitim programının etkililiğinin sınanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 719-729.
• Geldard, K., ve Geldard, D. (2013). Çocuk Psikoterapisi: Giriş Niteliğinde Uygulamalı Bir Rehber. (G. Erden; Ç. Kudiaki, İ. Dikmeer,. Çev. Ed.). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları (2008).
• Glaser, D. (2002). Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): A conceptual framework. Child Abuse and Neglect, 26, 697-714.
• Grubbs, G. A. (1995). A comparative analysis of a sandplay process of sexualy abused and nonclinical children. The Arts in Psychotherapy, 22(5), 429-446.
• Güner, Ş.İ., Güner, S., ve Şahan, M. H. (2010). Çocuklarda sosyal ve medikal bir problem: istismar. Van Tıp Dergisi, 17(3), 108-113.
• Herman, L. (1997). Goodenough fairy tales for resolving sexual abuse trauma. The Arts in Psychotherapy, 24(5), 439-445.
• Hildyard, K. L., ve Wolfe, D. A. (2002). Child neglect: Developmental issues and outcomes. Child Abuse & Neglect, 26, 679 -695.
• Homeyer, L.E., ve Landreth, G.L. (1998). Play therapy behaviors of sexually abused children. International Journal of Play Therapy, 7(1), 49-71.
• İmren, S.G., Ayaz, A.B., Yusufoğlu, C., ve Arman, R. A. (2013). Cinsel istismara uğrayan çocuk ve ergenlerde klinik özellikler ve intihar girişimi ile ilişkili risk etmenleri. Marmara Medical Journal, 26, 11-16.
• Jaberghaderi, N., Greenwald, R., Rubin, A., Zand, S.O., ve Dolatabadi, S. (2004). A comparison of CBT and EMDR for sexually- abused Iranian girls. Clinical Psychology and Psychotherapy, 11, 358- 368.
• Johnson, C.F. (2003). Abuse and neglect of children. Behrman, R.E., Kliegman, R.M., Jenson, H.B. (Ed.) içinde, Nelson textbook of pediatrics(17. basım) (ss. 122-132). Philadelphia: WB Saunders.
• Kara, B., Biçer, Ü., ve Gökalp, A.S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47, 140- 151.
• Karabağlar Kaymakamlığı. http://www.karabaglar.gov.tr/ortak_icerik/karabaglar/%C3%87ocuk%20 %C4%B0hmal%20ve%20%C4%B0stismar%C4%B1n%C4%B1%20%C3%96nleme%20Projesi.pdf adresinden elde edildi.
• Katz, C., Barnetz, Z., ve Hershkowitz, I. (2014). The effect of drawing on children's experiences of investigations following alleged child abuse. Child Abuse & Neglect, 38, 858-867.
• Keser, N., Odabaş, E., ve Elibüyük, S. (2010). Ana- babaların çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 4(3), 150-157.
• Koç, F., Aksit, S., Tomba, A., Aydın, C., Koturoğlu, G., Çetin, S.K., ve diğerleri. (2012). Çocuk istismarı ve ihmali olgularımızın demografik ve klinik özellikleri: Ege Üniversitesi Çocuk Koruma Birimi’nin bir yıllık deneyimi. Türk Pediatri Arşivi, 47, 119- 124.
• Mullen, P. E., Martin, J. L., Anderson, J. C., Romans, S. E., ve Herbison, G. P. (1996). The long term impact of the physical, emotional, and sexual abuse of children: A community study. Child Abuse &Neglect, 20(1), 7-21.
• Ovayolu, N., Uçan, Ö., ve Serindağ, S. (2007). Çocuklarda cinsel istismar ve etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(4), 13-22.
• Özen, Y. (2015). Çocuklarda Bilişsel Davranış Psikolojisi: Bize Yeni Bir Ben Lazım. Ankara: Yason Yayınevi.
• Pala, B., Ünalacak, M., ve Ünlüoğlu, İ. (2011). Child maltreatment: Abuse and neglect. Dicle Tıp Dergisi, 38(1), 121-127.
• Paolucci, E.O., Genius, M.L., ve Violato, C. (2001). A meta-analysis of the published research on the effects of child sexual abuse. The Journal of Psychology, 135(1), 17-36. doi: 10.1080/00223980109603677
• Parish-Plass, N. (2008). Animal-Assisted therapy with children suffering from insecure attachment due to abuse and neglect: a method to lower the risk of intergenerational transmission of abuse? Clinical Child Psychology and Psychiatry, 13(1), 7-30. doi: 10.1177/1359104507086338
• Reichert, E. (1998). Individual counseling for sexually abused children: A role for animals and storytelling. Child and Adolescent Social Work Journal, 15(3), 177- 185.
• Reyes, C.J., ve Asbrand, J.P. (2005). A longitudinal study assessing trauma symptoms in sexually abused children engaged in play therapy. International Journal of Play Therapy, 14(2), 25- 47.
• Sanders, M.J., ve Brown, S.R. (2007). Çocuk istismarı. Steiner, H. ve Yalom, I.D. (Ed.) içinde, Okul öncesi çocuklarının terapisi. (Ş.Ç. Yeşilmen, Çev.). (ss. 203-234). İstanbul: Prestij Yayınları (1997).
• Sattler, J. M. (1998). Clinical and forensic interviewing of children and families: Guidelines for the mental health education, pediatric, and child maltreatment fields. San Diego CA: Jerome M. Sattler Publisher.
• Sorbo, M. F., Grimstad, H., Bjorngaard, J.H., Schei, B., ve Lukasse, M. (2013). Prevalence of sexual, physical and emotional abuse in the Norwegian mother and child cohort study. BMC Public Health, 13, 186.
• Taner, Y., ve Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
• Topbaş, M. (2004). İnsanlığın büyük bir ayıbı: Çocuk istismarı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 3(4), 76- 80.
• Topçu, S. (2009). Cinsel istismar. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• World Health Organization (2002). World Report Violence and Health http://whqlibdoc.who.int/ publications/2002/9241545615_eng.pdf adresinden elde edildi.
• Yaşar, Z.F., ve Akduman, G.G. (2007). Çocuk ihmali-istismarı ve adli diş hekimliği. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(5), 389-394.
• Yılmaz, G., İşiten, N., Ertan, Ü., ve Öner, A. (2003). “Bir çocuk istismarı vakası”. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46, 295-298.
• Zinni, R.V. (1997). Differential aspects of sandplay with 10- and 11- year old children. Child Abuse & Neglect, 21(7), 657-668. .