Hasat Öncesi Farklı Zaman ve Dozlarda Yapılan Ethephone Uygulamalarının Badem Ağaçlarında Meyve Kopma Kuvveti ve Hasat Başarısı Üzerine Etkileri

Yıl 2020, , 181 - 186, 30.12.2020

Fırat Karaat , Hasan Denizhan

https://doi.org/10.29278/azd.728072

Öz

Bu çalışmada, 2019 ve 2020 yıllarında önceki çalışmalarda meyve olgunlaşmasını hızlandırıcı etkisi olduğu ortaya konulmuş olan hasat öncesi yapraktan ethephone uygulamalarının etkinliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Buna yönelik olarak, Adıyaman’ın Kâhta ilçesinde yetiştirilmiş olan Ferragnes badem çeşidine ait 10 yaşındaki badem ağaçlarında hasattan 24 gün ve 16 gün önce (meyvelerin ortalama %8 ve %27’sinin çatladığı dönem) olmak üzere iki farklı dönemde, iki farklı dozda (500 ve 1000 ppm) yapraktan ethephone uygulaması yapılmıştır. Çalışmanın birinci yılında yapılan uygulamaların etkinliğinin incelenmesi amacıyla uygulamaları takip eden sekizinci günde ağaç üzerindeki meyvelerde yeşil kabuk çatlama sınıflandırmaları yapılarak farklı çatlama sınıflarındaki meyveler sayılmış ve hasat sonunda ağaçta kalan meyve oranına göre hasat başarısı belirlenmiştir. İkinci yılda ise yapılan ethephone uygulamalarının olumsuz etkilerinin olup olmadığının belirlenmesi amacıyla çiçek, tomurcuk ve küçük meyve dönemlerinde gözlemler yapılmıştır. Çalışma sonucunda ethephone uygulamalarının amaca yönelik olarak kullanılabileceği, uygulanan dozların meyve tutumuna olumsuz bir etkisinin olmadığı, hasat olumu açısından özellikle 1000 ppm dozunun etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adıyaman, badem, ethephone, hasat, olgunlaşma

Kaynakça

• Anonim, 2014. Badem (Amygdalus communis L.) Yetiştiriciliği. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Açık Erişimli Ders Notları.
• Browne, L., Leavitt, G., Gerdts, M., 1978. Delaying almond bloom with ethephon. California agriculture, 32 (3): 6-7.
• Celik, M., Ozkaya, M. T., Koksal, A. I., 1999. The effects of ethrel applications on efficient of harvesting and fruit quality in walnut (J. regia). Proceedings of 3. Turkish National Horticulture Congress in Turkey, (14-17 Sep 1999, Ankara), 667-671.
• De la Maza, C., 1980. Effects of ethephon on the fruit abscission of almonds (Prunus amygdalus L.) cv. Texas.
• Denisov, V. P., 1988. Almond genetic resources in the USSR and their use in production and breeding. Fruit Breeding, 224: 299-306.
• Domingues, M. C. S., Ono, E. O., Rodrigues, J. D., 2001. Reguladores vegetais e o desbaste químico de frutos de tangor Murcote. Scientia Agricola, 58 (3): 487-490.
• FAO, 2020. FAOSTAT, Food and Agriculture Organization Statistical Database. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC, (Erişim tarihi: 03.22.2020).
• Ferrara, G., Mazzeo, A., Matarrese, A., Pacucci, C., Trani, A., Fidelibus, M. W., Gambacorta, G., 2016. Ethephon as a potential abscission agent for table grapes: Effects on pre-harvest abscission, fruit quality, and residue. Frontiers in plant science, 7, 620.
• Socias i Company, R., Gradziel T.M., 2017. “Taxonomy, Botany and Physiology. 01-42”. Almonds: Botany, Production and Uses. (Eds: Socias i Company, R., Gradziel, T.M., ). Boston, MA: CABI, 494 pp.
• Güneyli, A., Onursal, C.E., 2014. Ilıman iklim meyve türlerinde hasat kriterleri. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Meyvecilik Araştırma Enstitüsü, Isparta/Turkey (Web sayfası: http://arastirma.tarim.gov.tr/marem/Belgeler/Yeti%C5%9Ftiricilik%20Bilgileri/Il%C4%B2891man%20%C4%B0klim%20Meyvelerinde%20Hasat%20Kriterleri.pdf), (Erişim tarihi: 03.02.2020).
• Moeınrad, H., 2009. The Effect of Ethephon on Facility of Fruit Harvesting and Delaying in Flowering Time of Almond (Prunus Dulcis). Journal of Crops Improvement, 11 (2): 65-74.
• Trueman, S. J., McConchie, C. A., Turnbull, C. G. N., 2002. Ethephon promotion of crop abscission for unshaken and mechanically shaken macadamia. Australian Journal of Experimental Agriculture, 42 (7): 1001-1008.
• TÜİK, 2020. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Merkezi Dağıtım Sistemi, Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr, (Erişim tarihi: 22.03.2020).
• Vitagliano, C., Viti, R., 1983. Chemical and mechanical removal of several almond cultivars.[Paper presented at the conference]. Rivista della Ortoflorofrutticoltura. 67 (2): 139-145.
• Yalçin, M., Acican, T., Alibaş, K., Ertürk, U., Akça, Y., Polat, R., 2013. Effects of ethephone application on different harvesting methods and hulling of walnut husk. Proceedings of VIIth International Walnut Symposium (20-23 July, 2013: Taiyuan, Shanxi Province (China), 323-329.