Farklı ekim zamanları ve katlama sürelerinin Keşişbaşı (Muscari azureum Fenzl) tohumlarında çimlenme ve farklı yetiştirme ortamlarının soğan gelişimi üzerine etkileri

Yıl 2021, , 227 - 234, 03.12.2021

Özgül Yıldırım Bahadır Altun

https://doi.org/10.29278/azd.870480

Öz

Bu araştırma, Muscari azureum türünün tohumların çimlenmeleri üzerine farklı ekim zamanları ve katlama sürelerinin ayrıca soğan gelişimi üzerine farklı uygulamaların etkilerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Tohumlar, temizlendikten sonra cam kavanoz içerisine konulmuş ve tohum ekimi ve katlamaya almak için ilk grupta 60 gün ikinci grup için ise 120 gün beklenmiştir. Her bekleme süresinin sonunda, tohum ekimleri, hemen ekim, katlamada 15, 30, 45 ve 60 gün bekledikten sonra farklı zamanlarda yapılmıştır. Soğan gelişimi üzerine yapılan çalışmalarda ise ilk grubun çimlenen tohumlarından elde edilen bitkiler saksılara saşırtılmış ve saksılar farklı ışık renklerinin (gün ışığı, gün ışığı+kırmızı, gün ışığı + mavi ve gün ışığı + mor) olduğu iklim kabinlerine konulmuştur. İkinci gruptan elde edilen tohumlar ise farklı ortamlara (torf, cocopeat, vermikülit ve perlit) ekilmiş ve kontrollü sera koşullarında besin çözeltisi verilerek ortamların soğan gelişimi üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırmamız sonucunda katlama ortamında 45 gün ve 60 gün kalan tohumlarda sırasıyla %32 ve %71 oranında çıkış meydana gelmiştir. Farklı yetiştirme ortamlarının soğan oluşumu üzerine etkisinin istatistiki anlamda önemli (p<1) düzeyde etkili olduğu, incelenen tüm parametrelerde en iyi ortamın besin çözeltisi uygulanmış torf ortamı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muscari azureum,, tohum, çoğaltma

Kaynakça

• Akbarian, B., Matloobi, M.& Mahna, N. (2016). Effects of LED light on seed emergence and seedling quality of four bedding flowers. Journal of Ornamental Plants. 6(2): 115-123
• Anşin, R.& Özkan, Z.C. (2006). Tohumlu Bitkiler (Spermatophytha) Odunsu Taksonlar, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, 450 s, Trabzon.
• Ağaoğlu, Y.S., Çelik, H., Çelik, M., Fidan, Y., Gülşen, Y., Günay, A., Halloran, N., Köksal, A. İ., & Yanmaz, R. (2001). Genel Bahçe Bitkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fakültesi Eğ. Araş. Gel. Vakfı Yayınları No: 5, S.130, III. Baskı. Ankara.
• Doussi, M.A. & Thanos, C.A.(2002). Ecophysiology of seed germination in Mediterranean geophytes. 1. Muscari spp., Seed Science Research 12:193–201
• Enache, I. M.& Livadariu, O. (2016). Preliminary results regarding the testing of treatments with light-emitting diode (LED) on the seed germination of Artemisia dracunculus L. Scientific Bulletin. Series F. Biotechnologies. 20:51-56
• Herrmann, N., Weiss, G.& Durkac, W. (2006). Biological flora of Central Europe: Muscari tenuiflorum Tausch. Flora - Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants 201 (2):81-101
• Kara,T. (2012). Bazı Elma Çeşitlerinde Çiçek Tozu Canlılık Düzeyi, Çimlenme Yeteneği ve Çiçek Tozu Üretim Miktarının Saptanması,Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kiran, M., Baloch, J.D., Waseem, K., Jilani, M. S.& Khan, M. Q. (2007). Effect of different growing media on the growth and development of Dahlia (Dahlia pinnata) under the agro-climatic condition of Dera Ismail Khan. Pakistan Journal of Biological Sciences. 10(22): 4140-4143
• Liu, X.Q., Su, J.L., Cheng, S.P., Li, C., Xiang, L.P.& He, L.S. (2013). Responses to different LED light qualities of leaf regeneration and seedlings growth of Rhododendron in vitro. Jiangsu Journal of Agricultural Sciences. 29(6):1451-1455
• Özgen, Y.& Arslan, N. (2016). Farklı Gibberellik Asit Dozlarının ve Uygulama Sürelerinin Muscari azureum Fenzl (Keşişbaşı) Tohumlarının Çıkışına Etkileri. VI. Süs Bitkileri Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı, 313-318.19-22 Nisan 2016; Antalya.
• Özhatay, N., (2013). Türkiye’nin Süs Bitkileri Potansiyeli: Doğal Monokotil Geofitler. V. Süs Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt I, 1-12. 06-09 Mayıs 2013; Yalova.
• Pala, F. (2006). Ekonomik öneme sahip soğanlı bitkilerin Diyarbakır ekolojik koşullarında kültür olanakları, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Polat, Z. (2018). Lale (Tulipa gesneriana L.)’nin Kesme Çiçek Performansı Üzerine Farklı Zorlama Uygulamalarının Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Salmeri, C.& Trubia, M. (2019). Seed germination reports for coastal sand dune species from Sicily. Flora Mediterranea, 29: 277-287
• Sargın, S.A., Selvi, S.& Akçiçek, E. (2013). Alaşehir (Manisa) ve Çevresinde Yetişen Bazı Geofitlerin Etnobotanik Açıdan İncelenmesi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Kayseri, 29 (2):170-177
• Sarı, Ö.& Çelikel, F.G. (2017). Farklı Yetiştirme Ortamlarının Oriental Lilium ‘Siberia’ Çeşidinde Çiçek Kalitesi ve Soğan Verimi Üzerine Etkileri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi (UTYHBD). 3(2): 54 - 60
• Tehranifar, A., Selahvarzi, Y. & Alizadeh, B. (2011). Effect Of Different Growing Media On Growth And Development Of Two Lilium (Oriental And Asiatic Hybrids) Types In Soilless Conditions. Acta Hortic. 900:139-142
• Ünsal, M.& Altun, B. (2020). Effects of Applications of Different Coloured Led Lights on Emerging and Seedling Growth of Rhododendron luteum Sweet Seeds. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi. 6(1): 28 - 34