Tarımsal üreticiler ve sanayi işletmecileri tarafından algılanan çevre sorunlarına yönelik alınması gereken önlemler (TR83 bölgesi araştırması)

Yıl 2021, , 343 - 354, 03.12.2021

Hayati Gönültaş , Halil Kızılaslan

https://doi.org/10.29278/azd.936237

Öz

Bu çalışmada, TR83 Bölgesi'ndeki Tokat, Samsun, Çorum ve Amasya illerindeki tarımsal üretici ve sanayi işletmecilerinin çevre sorunlarına karşı alınması gereken tedbirlere yönelik algı ve düşüncelerinin belirlenmesi, farkındalıklarının ölçülmesi ve çevre koruma konusundaki duyarlılıklarının artırılması amaçlanmıştır. Bölgedeki sanayi tesisleri ve tarımsal üretimin tarım arazileri, yer altı ve yer üstü suları ve havaya olumsuz etkilerine karşı alınacak tedbirlerin araştırılması amacıyla, bölge illerinden yüzey sularına ve sanayi tesislerine yakınlığı nedeniyle kirlilik etkilerine açık yerlerde bulunan tarımsal üreticilerle toplam 373 adet anket yapılmıştır. Sanayi işletmecileriyle ise toplam 156 adet anket yapılmıştır. Çalışmada aritmetik

ortalama ve frekans dağılımları gibi tanımlayıcı istatistikler uygulanmış ve çizelgeler halinde sunulmuştur. Tarımsal üreticiler tarafından algılanan çevre sorunları için alınması gerektiği düşünülen en başta gelen tedbir atıkların kaynağında sınıflandırılması için konteynır konulması (Yağ, araç lastiği, cam, vb.) gerektiği iken, sonrasında sıvı atık (Zehirli bertaraf dahil) tesislerin yaygınlaştırılması, çöp-katı atık işleme tesislerinin kurulması gelmektedir. Onlara göre fosseptik ve evsel atıkların da nehir ve göllere arıtılmaksızın deşarj edilmemesi de büyük önem taşımaktadır. Sanayi işletmecileri tarafından algılanan çevre sorunları için alınması gereken tedbirlerde de atıkların kaynağında sınıflandırılması için konteynır konulması (Yağ. araç lastiği. cam. kağıt vb.) en önemli tedbir olarak görülmektedir. Sıvı atık arıtma tesisi kurulması ve fabrika bacalarına filtre takılması ise diğer önemsenen tedbirlerdir.

Anahtar Kelimeler

Çevre sorunları, tedbirler, tarımsal üretici, sanayi işletmecileri.

Measures to be taken against environmental problems perceived by agricultural producers and industrial operators. (TR83 region study)

Öz

Abstract

In this study, it was aimed to determine the perceptions and thoughts of agricultural producers and industrial operators in Tokat, Samsun, Çorum and Amasya provinces in the TR83 Region regarding the measures to be taken against environmental problems, to measure their awareness and to increase their sensitivity on environmental protection. In order to investigate the measures to be taken against the negative effects of industrial facilities and agricultural production on agricultural lands, underground and surface water and air in the region, a total of 373 questionnaires were conducted with agricultural producers located in areas open to pollution effects from the provinces of the region due to their proximity to surface waters and industrial facilities. A total of 156 questionnaires were conducted with industrial operators. Descriptive statistics such as arithmetic mean and frequency distributions were applied in the study and presented in tables. The primary measure that is thought to be taken for environmental problems perceived by agricultural producers is to put containers (oil, vehicle tires, glass, etc.) in order to classify the wastes at the source, followed by the generalization of liquid waste (including toxic disposal) facilities, garbage-solid waste processing establishing facilities. According to them, it is also of great importance that septic tanks and domestic wastes are not discharged into rivers and lakes without treatment. In the measures to be taken for environmental problems perceived by industrial operators, placing containers (oil, vehicle tire, glass, paper, etc.) to classify the wastes at their source is seen as the most important measure. Establishing a liquid waste treatment facility and installing filters in factory chimneys are other important measures.

Anahtar Kelimeler

Environmental problems, measures, agricultural producer, industrial operators.

Kaynakça

• Akarsu, G. (2012). Samsun İli Çarşamba Ovasında Zirai İlaç Kullanımı ve Çiftçilerin Çevreye Duyarlılıkları. (Yüksek Lisans Tezi), Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tokat.
• Altıntabak, F.,Ö. (1996). Isparta İlinde Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri. (Y. Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Akyüz, Y. (2013). Üreticilerin Tarımın Çok Fonksiyonluluğu Konusundaki Görüş ve Tercihlerinin Belirlenmesi: İzmir İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, İzmir.
• Anonim, (1983). 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu. (05.04.2021).
• Anonim, (2017).https://www.ensonhaber.com /cevre-kirliliginin-etkileri.html-(02.05.2021).
• Anonim, (2018). Tüik Haber Bülteni Sayı: 27597, İstatistiklerle Aile, (08.04.2021).
• Aydın, A.H. & Çamur, Ö. (2016). Avrupa birliği çevre politikaları ve çevre eylem programları üzerine bir inceleme, http://busbed.bingol.edu.tr/download/article-file/299770- (24.01.2021)
• Ceyhan, S. (2018). Çevreye Duyarlı İşletmecilik Kahramanmaraş İlinde Bir Alan Araştırması. (Yüksek Lisans Tezi) Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş.
• Çiçek, A. & Erkan, O. (1996). Tarım ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No:12, Ders Notları.
• Dede, O. 2010). Trakya Bölgesinde Yaşanan Çevre Sorunları ve Sosyo-Ekonomik Etkilerinin Analizi (Doktora Tezi) Namık Kemal Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Tekirdağ.
• Karahan, H., & Gürbüz, İ.B. (2014). Orman Köylerinde Tarımsal Faaliyette Bulunan Aile İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı, Ulusal Aile Çiftçiliği Sempozyumu 30-31 Ekim 2014, Ankara.
• Kaypak, Ş. (2012). Çevre Hukukunun Ulusal Ve Uluslararası Boyutları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.ISSN: 1308–9196 Yıl 5 Sayı 10.
• Kızılaslan, N. (1997). “Çevre ve Tarım İlişkisi Açısından Tarımsal Yayımın Önemi, Çiftçi ve Köy Dünyası Dergisi,146,20-26.
• Kızılaslan, N. (2000). “Kırsal Kadının Çevre Korunmasındaki Rolü”, Türkiye 4. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi,Tekirdağ,.
• Kızılaslan, N., Gürler A.Z. & Kızılaslan H. (2007). “An Analytical Approach to Sustainable Development in Turkey”, Sustainable Development, 15, 254-266)
• Kızılaslan, N. ve Kızılaslan H. (2005). Türkiye’de Kimyasal Gübre Kullanımı ve Tokat İli Artova İlçesinde Kimyasal Gübredeki Uygulamalar, Gübreleme– Çevre İlişkileri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü(TEAE) Ankara.
• Kızılaslan, H. ve Kızılaslan, N. (2005). Çevre konularında kırsal halkın bilinç düzeyi ve davranışları Tokat ili Artova ilçesi örneği. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, (1), 67-89. Tokat.
• Kızılaslan, N. ve Kızılaslan N. (2009). “Environment Sensitivity of the Families that Immigrated from Rural to the Urban Areas ”Journal of Food, Agriculture & Environment, 7(2),788-792.
• Nalinci, S.(2018). Amasya İlindeki Üreticilerin Riske Karşı Tutumları ve Tarım Sigortası Karar Sürecinde Etkili Olan Faktörlerin Analizi (Doktora Tezi) Tokat Gaziosmanpaşa Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, Tokat.
• Özocaklı,D. (2009). İmalat İşletmelerinde Çevre Duyarlılığı (Yüksek Lisans Tezi) Gaziantep Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Gaziantep.
• Öztürk, Z. (2010). Sosyo-Ekonomik ve Demografik Faktörlerin Çevresel Sorunların Algılanması ve Çevre Duyarlılığı Üzerine Etkileri (Yüksek Lisans Tezi) Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat ABD. Isparta.
• Prager,K.ve Posthumus, H. (2010). Socıo-economıc factors ınfluencıng farmers’ adoptıon of soıl conservatıon practıces ın europe Macaulay Land Use Research Institute (UK), Humboldt University of Berlin (Germany) In: Human Dimensions of Soil and Water Conservation ISBN: 978-1-61728-957-6 Nova Science Publishers, In University of Greenwich (UK).
• Sirman, N., Eriş, N., Ünlü, H. (1998). Sanayide Atık Yönetiminde Karşılaşılan Sorunlar. Sanayi Odası Çevre Şubesi, İstanbul.
• Yılmaz, D. (2017). Edirne İlinde Tarımsal Kaynaklı Çevre Kirliliğine Çeltik Üreticilerinin Yaklaşımları (Yüksek Lisans Tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.