İskilip armutları

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 61 - 66, 01.06.2013

Turan Karadeniz Mustafa Serdar Çorumlu

Öz

Bu çalışmada Çorum ili İskilip ilçesinde bulunan 10 mahalli armut çeşidinin (Güzbeyi, Mahman, Göksulu, Zarif, Marsuvan, Kadınbudu, Ballıca, Kocaoğlu, Gevrek, Kızılca) bazı pomolojik ve fenolojik özellikleri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda incelenen çeşitlerde meyve ağırlığı, 234,43 g (Güzbeyi) ile 53,18 g (Gevrek), meyve boyu 113,92 cm (Marsuvan) ile 66,64 cm (Kızılca), meyve çapı 79,69 cm (Güzbeyi) ile 43,04 cm (Gevrek) SÇKM % 17,1 (Marsuvan) ile 11,0 (Göksulu), titre edilebilir asitlik % 0,37 (Zarif) ile % 0,22 (Güzbeyi) arasında bulunmuştur. İncelenen çeşitlerde en erken tam çiçeklenme dönemine ulaşan Kızılca (15 Nisan) en geç ulaşan ise Mahman (21 Nisan)’dır. İncelenen çeşitlerden Göksulu'nun yüksek meyve kalitelerinden dolayı standart meyve çeşitleri arasında yer almasının faydalı olacağı kanaatine varılmıştır

Anahtar Kelimeler

İskilip, armut, mahalli çeşit, pomoloji, fenoloji

Kaynakça

• Anonim, 2013a. http://www.tuik.gov.tr
• Anonim, 2013b. http://tr.wikipedia.org
• Bell R. L., 1991. Pears (Pyrus), Acta Horticulturae (ISHS) 290: 657-700.
• Bostan, S.Z., Şen, S.M., 1991. Van ve çevresinde yetiştirilen mahalli armut çeşitlerinin morfolojik ve pomolojik özellikleri üzerine araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(3):153-169.
• Büyükyılmaz, M., Bulagay, A.N., 1983. Marmara Bölgesi için ümitvar armut çeşitleri-II. Bahçe 12(2):5-14.
• Davis, P.H., 1972. Flora of Turkey. Vol. IV, Edinburg University Pres, Edinburg.
• Demirsoy, L., Öztürk, A., Serdar, Ü., Duman, E., 2007. Saklı Cennet Camili’de Yetiştirilen Yerel Armut Çeşitleri. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongesi (04-07 Eylül 2007, Erzurum) Bildirileri, 396-400.
• Edizer, Y., Güneş, M., 1997. Tokat Yöresinde Yetiştirilen Yerel Elma ve Armut çeşitlerinin Bazı Pomolojik özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Yumuşak Çekirdekli Meyveler Sempozyumu (2-5 Eylül, 1997, Yalova) Bildirileri, 53-60.
• Güleryüz, M., 1972. Erzincan'da Yetiştirilen Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojileri ile Döllenme Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Doktora Tezi, Erzurum, 216 s.
• Güleryüz, M. 1979. Özel Meyvecilik Ders Notları, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum, 128 s.
• Karadeniz, T., Balta, F., Cangi, R., Nas, M., 1995. Van yöresinde yetiştirilen elma ve armut çeşitlerinde derim zamanında belirlenen bazı olgunluk parametreleri arasındaki ilişkiler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(2):89-103.
• Karadeniz, T., Kalkışım, Ö., 1996. Görele ve çevresinde yetiştirilen mahalli yazlık armut çeşitleri üzerinde pomolojik çalışmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(1):81-86.
• Karadeniz, T., Şen, S. M., 1990. Tirebolu ve çevresinde yetiştirilen mahalli armut çeşitlerinin pomolojik ve morfolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(1):152-165.
• Uzunismail, T., 2010. Akoluk ve Özdil Beldelerinde (Trabzon) Yetiştirilen Mahalli Armut Çeşit ve Tiplerinin Pomolojik, Fenolojik ve Morfolojik Özellikleri Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış), Yüksek Lisans Tezi.
• Kim, J.H., Kim, W. C., 1988. A new mid-season pear cultivar Yeongsan Bae. Pl.Br.Abst.,58:(6),Abst.No:5331.
• Layne, R.E.C., Quamme, H.A., 1975. Advances in Fruit Breeding. Purdue Univ. Press. West Lafayette, Indiana.
• Orman, E., 2005. Bahçesaray Yöresi Mahalli Armutlarının Pomolojik ve Morfolojik İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniveristesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, 83 s. 65
• Özbek, S., 1947. Türkiye Armut Yetiştiriciliği ve Önemli Armut Çeşitlerimiz. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Basım Evi, Ankara.
• Özbek, S., 1978. Özel Meyvecilik. Çukurova Üiv. Ziraat Fak. Yayın No:128, Adana. 486 s.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker , E., İsfendiyaroğlu, M., 2004. Ilıman İklim Meyve türleri (Yumuşak Çekirdekli Meyveler Cilt-II) Ege Üniv. Zir. Fak. Yayın 556, İzmir, 200 s.
• Şen, S. M., Cangi, R., Bostan, S. Z., Balta, F., Karadeniz, T., 1992. Van ve çevresinde yetiştirilen seçilmiş bazı Mellaki ve Ankara armut çeşitlerinin fenolojik, morfolojik ve pomolojik özellikleri üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(2):29-40.
• Ülkümen, L., 1938. Malatya'nın mühim meyva çeşitleri üzerinde morfolojik, fizyolojik ve biyolojik araştırmalar. Ankara Yüksek Ziraat Enst., Ankara, 65 s.
• Westwood, M.N., 1978. Temperate-Zone Pomology. W.H. Freeman and Company San Francisco.
• Yarılgaç, T., Yıldız, K., 2001. Adilcevaz ilçesinde yetiştirilen mahalli armut çeşitlerinin bazı pomolojik özelikleri üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2): 9-12
• Ek: İskilip mahalli armut çeşitleri Şekil 1. Güzbeyi Şekil 2. Mahman
• Şekil 3. Göksulu Şeki4. Zarif Şekil 5. Marsuvan Şekil 6. Kadınbudu Şekil 7. Ballıca Şekil 8. Kocaoğlu Şekil 9. Gevrek Şekil 10. Kızılca