Köy, serbest ve kafes sistemlerinde üretilen yumurtaların kalite özellikleri bakımından karşılaştırılması

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 2, 89 - 97, 01.12.2015

Saliha Artan İsmail Durmuş

Öz

Bu araştırma; kafes sistemi, serbest sistem ve köy koşullarında yetiştirilen tavuklardan elde edilen yumurtaları kalite özellikleri yönünden karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, her üretim sistemden 120 adet olmak üzere toplam 360 adet yumurta kullanılmıştır. Yumurtaların kalite özelliklerinden yumurta ağırlığı, şekil indeksi, yumurta kabuk kalınlığı, ak indeksi, sarı indeksi, özgül ağırlığı, sarı rengi, haugh birimi, kan-et lekeleri, kabuk kırılma mukavemeti ve hava boşluğu ölçülmüştür. Farklı yetiştirme koşullarından elde edilen 360 adet yumurtanın kalite bakımından incelenmesi sonucunda yumurta ağırlığı, şekil indeksi, ak indeksi, sarı rengi, mukavemet, özgül ağırlık, hava boşluğu, haugh birimi, sarı indeksi ve kabuk kalınlığı bakımından yetiştirme sistemleri arasında önemli farklılık bulunmuştur (P<0.01). Et-kan lekesi değerleri bakımından gruplar arasında farklılık olmadığı belirlenmiştir.

Ordu ilinde değişik üretim sistemlerinde satışa sunulan yumurtaların mukavemet, ak indeksi, sarı indeksi, özgül ağırlık değerlerinin düşük, bazı grupların yüksek oranda et-kan lekesi ihtiva ettiği ve şekil indeksinin yüksek olduğu ancak ağırlık, kabuk kalınlığı, hava boşluğu ve sarı rengi bakımından uygun değerlerde bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tavuk, yumurta, yetiştirme sistemi, kalite

Kaynakça

• Altan, Ö. 1993. Yumurtada kalite kavramı, kalitenin sektör ve tüketiciler açısından değerlendirilmesi. Seminer Çalışması, İzmir, 30s.
• Anonymous, 2006. http:// www.epa.gov / epaoswer / hazwaste/minimize /cadmium. pdf.
• Anonim, 2009. TS-1068 Tavuk yumurtası-kabuklu. Türk Standartları Enstitüsü-Türk Standardı.
• Anonim 2014a. Yumurta tavukçuluğu verileri. Yumurta Üreticileri Merkez Birliği, Ankara.
• Anonim 2014b. Piliç eti sektör raporu. Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği, Ankara.
• Anonim, 2014c. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Türk Gıda Kodeksi, Yumurta Tebliği, Tebliğ No: 2014-55
• Aygün, A. 2007. Farklı yumurtacı hibritlerin, yem çekmeli ve çekmesiz zorlamalı tüy dökümü programlarına, yumurta verim ve kalite performansları bakımından tepkileri üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Konya.
• Dede, M., Kahraman, N., Kaleli, D.Ö. 2005. Çukurova Üniversitesi öğrencilerinin yumurta tüketimi. 1.Ulusal Zootekni Öğrenci Kongresi, 16-17 Mayıs 2005, Adana, 12-13s.
• Doğan,H. 2008.Adana ‘da satışa sunulan yumurtalarda sunuş çeşitliliği ve kalite değişimi üzerine bir çalışma.Yüksek Lisans Tezi,Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Adana.
• Doyon G, Bernier-Cardou M, Hamilton R G, Castaigne F, Mac Lean H. 1985. Egg quality. 1. Shell strength of eggs from five commerical strains of white leghorn hens durin gtheir first laying cycle. Poultry Sci, 64:1685-1695.
• Durmuş. İ. 2006. Geliştirilmekte olan yerli beyaz yumurtacı saf hatlar ve hibritlerinde verim özellikleri, yumurta kalitesi ve kuluçka sonuçlarının belirlenmesi. Doktora Tezi, Ankara
• Durmuş, İ., Alkan S. 2015. Serbest sistem yumurta tavukçuluğu el kitabı.Olay ofset,48s.
• Ekinci, Ö. 2013. Farklı kafes yoğunluklarında barındırılan yumurtacı tavukların rasyonlarına bitkisel ekstraktlar ve vitamin ilavesinin verim, yumurta kalitesi ve bazı kan parametrelerine etkileri. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Erzurum.
• Friars, G.W., Fairfull, R.W., Gavora, J.S., Gowe, R.S. 1978. Eggs olid yields in selected and control strains at differentages. Processing and abstracts worlds’ PoultryCongress Rio De Janeiro, 1612-1617.
• Jacob, J.P., Miles, R.D., Mather, F.B. 1998. EggQuality. University of Florida Cooperative Extension Service Instute of FoodandAgriculturalSciences, Fact Sheet, Ps. 24.
• Kamanlı, S. 2014. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü’nde bulunan beyaz yumurtacı safhatlardan kanat tüylenme hızına göre cinsiyet ayırımına imkan veren hibrit elde etme imkanlarının araştırılması. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, FenBilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Ankara.
• Karaçay, N. 2000. Yerli ve dış kaynaklı yumurtacı hibritlerin birinci ve ikinci verim dönemi performansları bakımından karsılaştırılması. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Keeling, L.J., Dun, A. 1988. Polythene Housing for free range layers: Birdperformance and behavior, Poultry Report. The West of Scotland Agricultural College. Technical Note, Number, 249.
• Koçer, Ö. 2006. Yumurtacı tavuklarda canlı ağırlığın performans, yumurta kalitesi ve kan parametreleri üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Erzurum.
• Mızrak, C., Durmuş, İ., Kamanlı, S., Demirtaş, Ş.E., Kalebaşı, S., Karademir, E. Doğu, M. 2012. Determination egg consumption and consumer habits in Turkey. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 36(6): 592-60.
• Mineki, M., Kobayashi, M. 1998. Microstructural changes in stored hen egg yolk. J.Poultr. Sci. 35: 285-294.
• Mostert, B.E., Bowers, E.H., Van Der Walt, J.C. 1995. Influence of different housing systems on the performance of hens of four laying strains. S.Afr.J. Anim. Sci, 25(3): 80-86.
• Pavlovski, Z.,Hopic, S., Uracar, S., Masic, B. 1994. The effect of housing system on interval egg quality in small layer flocks. Biotechnology in Animal Husbandry, 10 (5-6): 37-43.
• Sarıca, M., Erensayın, C. 2004. Tavukçuluk ürünleri. Tavukçuluk Bilimi, Yetiştirme ve Hastalıklar (Editörler, Türkoğlu, M., Sarıca, M.), Bey-Ofset, 2. Basım, Ankara, s:100-160.
• Sarıca, M., Erensayın, C. 2009. Tavukçuluk ürünleri. Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar (Ed. Türkoğlu, M., Sarıca, M.), Bey ofset, 3. basım, Ankara, 588s.
• Sarıca, M., Erensayın, C. 2014. Tavukçuluk ürünleri. Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar (Ed. Türkoğlu, M., Sarıca, M.), Bey Ofset 4. Basım, S:116-124 Ankara.
• Şekeroğlu, A. 2002. Serbest yetiştirme (FreeRange) sisteminin beyaz ve kahverengi yumurtacı genotiplerin yumurta verimi ve kalitesine etkileri. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Samsun.
• Şenköylü, N. 2001. Modern Tavuk Üretimi. Anadolu matbaası, 3.baskı. Tekirdağ, s:38.
• Turan, B. 2006. Yumurta tavukçuluğunda farklı üretim sistemlerinin yumurta kalitesi üzerine etkileri. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Samsun.
• Uluocak, N. 1991. Yumurta büyüklüğü nelere bağlıdır. Teknik Tavukçuluk Dergisi, 72:(25-40).
• Yalçın, S., Şehu, A. Sarıfakıoğulları, K. 2000. Yumurta tavuğu rasyonlarında laktik asit kullanımının bazı yumurta kalite özellikleri üzerine etkisi. International Animal NutritionCongrees, 4-6 Eylül 2000, Isparta.
• Yıldırım, H., Camcı, Ö. 1997. Broiler yetiştiriciliğinde gelişmeler ve verimlilik. MKV Ziraat Fakültesi Dergisi,2(2):1-14.