Karadeniz Bölgesi’nden toplanan farklı tohum renklerine sahip fasulyelerde tohum ve bakla özellikleri

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 21 - 28, 01.06.2016

Nebahat Sarı İlknur Solmaz Seher Pamuk Mehmet Bora Çetin

Öz

Bu çalışmada Karadeniz Bölgesi’nden toplanan farklı tohum renklerine sahip sırık taze fasulye gen kaynaklarının bazı tohum ve bakla özellikleri belirlenmiştir. Proje kapsamında Trabzon Şalpazarı’ndan 24 genotip, Ulukışla ve Çiftehan’dan 5 farklı genotip, 1 adet ticari sırık fasulye çeşidi ile 1 adet yurtdışından getirtilen genotip olmak üzere toplam 31 genotipte çalışmalar yürütülmüştür.

UPOV deskriptörüne göre yapılan tohum karakterizasyonlarında; tohum boyuna kesitinde böbrek şeklinin, enine kesitinde orta eliptik şeklin, tane uzunluğunda orta uzunluğun, tanede renk sayısında iki rengin, tane ana renginde kahverenginin, tane ikincil renginin dağılımında ikincil renklerin tanenin tamamında olmasının ve tanede damarlanmanın az olmasının baskın karakterler olduğu ortaya çıkartılmıştır. Tohum ve baklalarda yapılan ölçümlerde de bütün parametreler açısından önemli farklılık ve çeşitliliğin olduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, tohum büyüklüğü ile bakla büyüklüğü arasında bir ilişki bulunmamakla birlikte, bakla uzunluğunun artışı, bakladaki dane sayısının da artışına sebep olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yeşil fasulye, Karadeniz Bölgesi, tohum özellikleri, bakla özellikleri

Kaynakça

• Broughton, W.J., Hernandez, G., Blair, M., Beebe, S., Gepts, P., Vanderleyden, J., 2003. Beans (Phaseolus spp.)-Model food legumes. Plant Soil, 252, 55-128.
• FAO, 2013. http://faostat.fao.org/site/567/Desktop Default.aspx?PageID=567#ancor (Erişim tarihi: 01/12/2015).
• Fonseca, J.R., 1998. Some characteristics of common beans planted in southern Minas Gerais, Brazil. Revista Ceres, 45 (258), 203-209.
• Gepts, P., 1990. Biochemical evidence bearing on the domestication of Phaseolus (Fabaceae) beans. Econ. Bot., 44 (3 suppl), 28-38.
• Lazaro, A., Villar, B., Aceituno-Mata, L., Tardio, J., De la Rosa, L., 2013. The Sierra Norte of Madrid: an agrobiodiversity refuge for common bean landraces. Genet. Resour. Crop Evol., 60, 1641-1654.
• Madakbaş, S.Y., Ergin, M., 2011. Morphological and phenological characterization of Turkish bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes and their present variation states. African Journal of Agricultural Research, 6 (28), 6155-6166.
• Meza, N., Rosas, J.C., Martin, J.P., Ortiz, J.M., 2013. Biodiversity of common bean (Phaseolus vulgaris L.) in Honduras, evidenced by morphological characterization. Genetic Resour. Crop Evol., 60 (4), 1329-1336.
• Singh, S., Gepts, P., Debouck, D. 1991. Races of common bean (Phaseolus vulgaris, Fabaceae). Econ. Bot. 45, 379-396.
• Singh, B., Chaubey, T., Upadhyay, D. K., Aastik, J., Pandey, S. D., 2014. Morphological description of French bean varieties based on DUS characters. Indian Journal of Horticulture, 71 (3), 345-348.
• Sultan, S.M., Dar, S.A., Dand, S.A., Natarajan, S., 2014. Diversity of common bean in Jammu and Kashmir, India: a DIVA geographic information system and cluster analysis. Journal of Applied and Natural Science, 6 (1), 226-233.
• Şalk, A., Arın, L., Deveci, M., Polat, S., 2008. Özel Sebzecilik. Namık Kemal Üniv. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, 487 s.
• Tan, A., 1998. Current status of plant genetic resources conservation in Turkey. In Proc. Int. Symp. on in situ Conservation of Plant Genetic Diversity, 4-8 November, 1996, Antalya, Turkey, 5-16.
• UPOV, 2014. http://webcache.googleusercontent.com/ search?q=cache:kzNJTPSW7f4J:www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Tescil/%25C3%2596zellik%2520Belgeleri/Yemeklik%2520Tane%2520Baklagiller/fasulye-ozellik-belgesi.doc+&cd= 1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr
• Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme), Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Bornova, İzmir, 440 s.