Palaz ve Tombul fındık çeşitlerinde yaprakların besin maddesi içeriklerinin mevsimsel değişimi

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 2, 87 - 96, 01.12.2016

Yasin Öztürk Ceyhan Tarakçıoğlu

Öz

Bu çalışma, fındık bitkisi yapraklarının besin maddesi içeriklerinin mevsimsel değişiminin belirlenmesi amacıyla Ordu ilinde iki farklı bahçede ve iki yıl süreli (2010-2011) yürütülmüştür. Bu amaçla yörede yaygın çeşit olan Palaz ve Tombul fındık bitkisine ait yaprak örneklemesi nisan ayında başlanmış ve aralık ayına kadar yaklaşık 4 hafta aralıklarla alınarak yaprakların makro ve mikro besin maddesi içerikleri belirlenmiştir. Yaprakların besin maddesi dağılımları ile çeşit, lokasyon, dönem ve yıl bazında istatistiki açıdan önemli ilişkiler belirlenmiştir (P<0.01). Yaprakların toplam N, P, K ve Cu içerikleri vejetasyon periyodu boyunca genellikle azalmış olmakla birlikte; Ca, Fe, Mn ve B içerikleri genellikle artmıştır. Yapraklarda en yüksek N konsantrasyonu nisanda belirlenmiş ve ağustos ile eylül ayları arasında stabil kalmıştır. Fosfor konsantrasyonu temmuz ve ağustos arasında önemli derecede değişmemiştir. Potasyum miktarı temmuzda ve ekimde, Mn ve Ca mayıs ayından temmuza doğru hızlı bir şekilde artmıştır. Bakır mayıs ayından sonra önemli derecede değişmemiş ve Zn vejetasyon periyodu boyunca dalgalanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, fındık bitkisi yapraklarının Zn içeriği hariç, N, P, K, Ca, Mg, Fe, Cu, Mn, B içerikleri bakımından temmuz-ağustos ayları ortak stabil dönem olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fındık, besin elementleri, yaprak analizleri, mevsimsel değişim

Kaynakça

• Anonim, 2014. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü kayıtları. Ankara.
• Anonim, 2016a. Bitkisel üretim istatistikleri, İstatistiki tablolar ve dinamik sorgulama.tuik.gov.tr. (Erişim tarihi: 15.02.2016).
• Anonim, 2016b. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği. www.kib.org.tr/files/ downloads/findikihracati/ 20152015pdf. Erişim tarihi: (15.02.2016)
• Adiloglu, A., Adiloglu, S. 2004. An Investigation on nutritional status of Hazelnut (Corylus avellana L.) grown in acid soils of Turkey. Archives of Agronomy and Soil Science, 50: 617-622.
• Başaran, R. 1986. Fındık yapraklarında besin maddesi seviyelerinin vejetasyon periyotlarına göre değişimi. Toprak İlmi Derneği 9. Bilimsel Toplantı Tebliğleri, 37:1-11.
• Beyhan, N., Demir T., Sürücü A. 1998. Farklı azot dozlarının Palaz fındık çeşidinde verim, meyve kalitesi ve beslenme üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (1): 1-13.
• Bignami, C., Cammilli, C., Moretti, G. and Sallusti, L. 2005. Growth analysıs and nıtrogen dynamıcs ın hazelnut ´Tonda Gentıle Romana´. Acta Hort.686:193-200
• Brown, H., 1993. Seasonal variations in fig (Ficus carica L.) leaf nutrient Hortscıence, 29(8): 871-873.
• Canali, S., Nardi, P., Gentili, A. 2005. Leaf analysis as a tool for evaluating nutritional status of Hazelnut orchards in Central Italy. Acta Hortic. 686: 291-295.
• Çalışkan, N., Küçük, A. 1990. Tombul Fındık Çeşidinin Fizyolojik Devrelerinde Azotun Kritik Seviyelerinin Araştırılması, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Proje ve Uygulama Genel müdürlüğü, Fındık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları No: 23, Giresun. 36 s.
• FAO, 2016. www.faostat3.fao.org/download/Q/QC/E. Erişim tarihi: (15.02.2016)
• Genç, Ç. 1976. Giresun Tombul fındık çeşidinde gübrelemenin verim ve kaliteye etkisi üzerinde bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 86 s.
• Gonzalez A.M.C., Tirado‐Torres J.L., Rubí‐Arriaga M., Avitia‐García E. 2000. Seasonal variationin nutrient concentration in leaves and inflorescences of Avocado. J.of Plant Nutrition, 23(5): 663-671.
• Gucci, R., Caruso, G., Sebastiani, L., 2010. Seasonal changes ın leaf nıtrogen of olıve trees grown under dıfferent ırrıgatıon regımes and crop level. J.of Plant Nutrition, 33:12, 1849-1859.
• John, M.K., Chuah, H.H., Neufeld, J.H. 1975. Aplication of improved Azomethine-H method to the determination of boron in soils and plants. Anal. Lett. 8:559-568.
• Kacar, B. 1994. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri: III. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınlar No:3, Ankara, 705 s.
• Kacar, B., Katkat, A.V. 2007. Bitki Besleme. Nobel Yayın No:849. Ankara, 659 s.
• Kacar, B., İnal, A. 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayın No:1241, Fen Bilimleri:63, Ankara, 892s.
• Korkmaz,N., Yokas,İ. 2006. A study on the seasonal changes of nutritional elements in fruits of ınterdonato lemons at Ortaca region in Mugla province.18th International Soil Meeting.(Şanlıurfa, Turkey): 881-887.
• Kowalenko C.G., Mass, E.F. 1982. Seasonal effect on leaf nutrient concentrations of filbert. Canadian. J.Soil Science 62: 209-211.
• Küçükyumuk, Z., Küçükyumuk, C., Erdal, İ., Eraslan, F. 2012. Seasonal variations and different ırrigation programs on nutrient concentrations of ‘Starkrimson Delicious’ Apple Variety. World Academy of Science, Engineering and Technology 71:952-955.
• Marschner, H., 1995. Mineral nutrition of higher plants. (Second edition) Academic Press Limited, London.889pp Mediavilla, S., Escudero, A. 2002 Relative growth rate of leaf biomass and leaf nitrogen content in several mediterranean woody species, Plant Ecology 168: 321–332.
• Millard, P., Greet, G.A. 2010. Nitrogen storage and remobilization by trees: Ecophysiological. Tree Physiology 30, 1083–1095.
• Miljkovic, I., Jemric, T. 1997. Genetic specificity of mineral nutrition of hazelnut trees. Acta Horticultuae, 445: 441-448.
• Milosevic, T., Mılosevıc, N., Glısıc, I., Paunovic, G. 2009. Leaf nutrıtıonal status and macronutrıent dynamıcs in European Hazelnut (Corylus avellana L.) under Western Serbıan condıtıons. Pak. J.Botany, 41(6): 3169-3178.
• Nachtigall, G.R., Dechen, A.R. 2006. Seasonalıty of nutrıents in leaves and fruıts of apple trees. Scientia Agricola, 63(5): 493-501.
• Olsen, J. 1997. Nitrogen management in Oregon hazelnuts. Acta Horticulturae 445: 263-268.
• Özkutlu, F., Turan, M., Korkmaz, K., Huang, Y.M. 2009. Assessment of heavy metal accumulation in the soils and hazelnut plant (Corylus avellana L.) from Black Sea coastal region of Turkey. Asian J.of Chemistry, 21(6): 4371-4388.
• Özkutlu, F., Doğru, Y.Z., Özenç, N., Yazici, G., Turan, M., Akçay, F. 2011. The importance of Turkish hazelnut trace and heavy metal contents for human nurition. J.of Soil Science and Environmental Management, 2(1):25-33.
• Özkan, C.F., Ateş, T., Tibet, H., Arpacıoğlu, A. 1999. Antalya bölgesinde yetiştirilen nar (Punica granatum L.çeşit: Hicaznar) yapraklarındaki bazı bitki besin maddelerinin mevsimsel değişiminin incelenmesi. 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri (Ankara), 710-714.
• Pradubsuk, S., Davenport, J.R. 2010. Seasonal uptake and partitioning of macronutrients in mature ‘concord’ grape. J.American Society Horticultural Science. 135(5):474–483.
• Smith, G.S.,Clark, C.J., Henderson, H.V. 1987. Seasonal Accumulation of Mineral Nutrients by Kiwifruit.I. Leaves. New Phytol.. 106: 81-100.
• Soyergin, S., 1993. Bursa Yöresi Gemlik çeşidi zeytinlerinin bazı besin elementleri içeriği ve bu elementlerin mevsimsel değişimleri. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Yayın no: 20, Yalova, 167 s.
• Stebbins, R.L., 1969. The concept of plant analysis and how to take a leaf sample. OSU.Fr. 118.USA.
• Şahin, M. 2010. Borlu Gübrelemenin Fındık Bitkisinin Verim ve Yaprakların Bazı Bitki Besin Maddesi İçerikleri Üzerine Etkisi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ordu, 81 s.
• Şahin, M., C, Tarakçıoğlu., T, Aşkın. 2010. Borlu gübrelemenin fındık bitkisinin verim ve yapraklarının bazı bitki besin maddesi içerikleri üzerine etkisi. 5. Ulusal Bitki Besleme ve Gübre Kongresi Bildirileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. Özel sayı:190-196.
• Tarakçıoğlu, C., Yalçın, S.R., Bayrak, A.,Küçük M., Karabacak, H. 2003. Ordu yöresinde yetiştirilen fındık bitkisinin (Corylus avellana L.) beslenme durumunun toprak ve yaprak analizleriyle belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 9 (1):13-22.
• Tarakçıoğlu, C., T. Aşkın., ve R. Kızılkaya. 2006. Heavy metal distribution: A survey from Ordu Province in the Black Sea Region. American-Eurasian J.Agric.& Environ. Sci. 1(3), 282-287.
• Toprak S., Seferoğlu S. 2013. The seasonal changes of nutritional elements of chestnut (castanea sativa) plant and determination of leaf sampling times. American J.of Research Communication, 1(5): 1-8.
• Tous,J., J. Girona, J. Tasias, 1994. Cultural practices and costs in hazelnut production. Acta Hortic. 351:395-418.
• Uçgun, K. 2012. Elma bahçelerinde erken dönemde yapılan yaprak analizlerinin yorumlanmasına imkan tanıyan referans eğrilerinin oluşturulması. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi.
• Uçgun, K., Akgül, H., Gezgin, S., Atasay, A. 2013. Meyve ağaçlarında beslenme durumlarının erken dönemde tespit edilebilirliği. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(1):93-98.
• Wolf, B. 1971. The determination of boron in soil extracts, plant materials, composts, manures, water and nutrient solutions. Soil Science and Plant Analysis (2), 363-374.