Farklı bitki yoğunluklarının serada organik domates yetiştiriciliğine etkisi

Yıl 2017, Cilt: 6 Özel Sayı, 1 - 8, 01.06.2017

Andaç Kutay Saka , H. Şeyma Sarıbaş Harun Özer

Öz

Bu çalışma, serada organik domates yetiştiriciliğinde farklı bitki yoğunluklarının (1.67, 1.11, 2.38, 2.05, 3.09, 2.37, 1.93 ve 2.67 bitki m-2) bazı yaprak özellikleri ve verim üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesine ait ısıtmasız seralarda ilk turfanda döneminde yürütülen çalışmada farklı bitki yoğunluklarını elde etmek için 8 adet dikim sistemi gerçekleştirilmiştir. Dikim sistemlerinde İki adet tek sıra dikim (sıra arası 150 cm, sıra üzeri 40 ve 60 cm), iki adet çift sıra dikim (sıra arası 40 cm, sıra üzeri 65 ve 80 cm), üç adet üçgen dikim (sıra arası 40 cm, sıra üzeri 50, 65 ve 80 cm) ve kontrol amacıyla standart çift sıra dikim sistemi (sıra arası 40 cm ve sıra üzeri 50 cm) uygulanmıştır. Araştırmada, yaprak özellikleri olarak yaprak klorofil içeriği (ccı), yaprak stoma iletkenliği (mmol m-2s-1) ve ortalama yaprak alanı (cm2) özellikleri belirlenirken verim değerleri kg m-2 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre en yüksek yaprak klorofil içeriği (66.3 ve 68.9 CCI) bitki yoğunluğunun 3.09 ile 1.67 bitki m-2 olduğu uygulamalardan elde edilmiştir. Yaprak stoma iletkenliği 4.3-6.9 mmol m-2s-1 arasında değişirken en yüksek değer bitki sıklığının 2.67 olduğu kontrol uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek verim değerleri ise 13.9 kg m-2 ile bitki yoğunluğunun 1.93 bitki/m2 olduğu dikim uygulamasından elde edilmiştir. Sonuç olarak bitki yoğunluğunun serada organik olarak yetiştirilen domatesin bazı yaprak özellikleri ve verim değerlerini önemli derecede (P<0.05) etkileri tespit edilirken sıra arası 40 cm ve sıra üzeri 80 cm olarak uygulanan üçgen dikim sisteminin en uygun dikim sistemi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dikim sistemi, yaprak klorofil içeriği, stoma iletkenliği, yaprak alanı, verim

Kaynakça

• Beşirli, G., Sürmeli, N., Sönmez, İ., Kasım, M. U., Başay, S., Karık, Ü., Şarlar, G., Çetin, K., Erdoğan, S., Çelikel F. G., Pezikoğlu, F., Efe, E., Hantaş, C., Uzunoğulları, N., Cebel, N., Güçdemir, İ. H., Keçeci, M., Güçlü, D., Tuncer. A. N., 2001. Domatesin organik tarım koşullarında yetiştirilebilirliğinin araştırılması. Türkiye II. Ekolojik Tarım Sempozyumu Bildiri Kitabı: 256-265, Antalya.
• Beyhan, M.A., Uzun, S., Kandemir, D., Özer, H., Demirsoy, M., 2008. Genç ve yaşlı sera tipi domates (Lycopersicon esculentum, Mill.) yapraklarında doğrusal ölçümlerle yaprak alanı tahmin modeli. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(3): 154-157.
• Casson, S., Gray, J.E., 2008. Influence of Environmental Factors on Stomatal Development. Tansley review, New Phytologist. 178: 9–23.
• Demirsoy, L., Demirsoy, H., Uzun, S., Öztürk, A., 2007. The effects of different periods of shading on growth and yield in Sweet Charlie strawberry. European journal of Horticultural Science, 72 (1): 26-31.
• GTHB, 2016. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim İstatistikleri, http://www.tarim.gov.tr/ Konular/ Bitkisel Uretim/ Organik-Tarim / Istatistikler (Erişim tarihi: 25 Ekim 2016).
• Jodaugiene, D., Marcinkeviciene, A., Pupaliene R., Sinkeviciene, A., Bajoriene, K., 2014. Changes of weed ecological groups under different organic mulches, Julius-Kühn-Archiv, 443: 244-251.
• Kılınç, M., Kutbay, G.H., 2008. Bitki Ekolojisi. Palme Yayıncılık, Ankara, 490s.
• Kinoshita, T., Yano, T., Sugiura, M., Nagasaki, Y., 2014. Effects of Controlled-Release Fertilizer on Leaf Area Index and Fruit Yield in High-Density Soilless Tomato Culture Using Low Node-Order Pinching. PloS one, 9(11), e113074.
• Mu, L., Liang, Y., Zhang, Wang, C. K., Shi, G., 2014. Soil respiration of hot pepper (Capsicum annuum L.) under different mulching practices in a greenhouse, including controlling factors in China, Acta Agriculturae Scandinavica, Section B - Soil & Plant Science, 37-41.
• Özer H, 2012. Organik domates (Solanum lycopersicum L.) yetiştiriciliğinde değişik masura, malç tipi ve organik gübrelerin büyüme, gelişme, verim ve kalite üzerine etkileri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Doktora Tezi, 158s.
• Özer H., Uzun S., 2013. Açıkta organik domates (Solanum lycopersicum L.) yetiştiriciliğinde farklı organik gübrelerin bazı verim ve kalite parametrelerine etkisi. Türkiye V. Organik Tarım Sempozyumu.
• Özer, H., 2016. Organik Domates Yetiştiriciliği. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 2(1): 43-53.
• Öztürk, A., Demirsoy, L., 2014. Değişik gölgeleme uygulamalarının Sweet Charlie çilek çeşidinde büyümeye etkisinin kantitatif analizlerle incelenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 29(2): 87-99.
• Ragozo, C. R. A., Leone, S., Tecchio, M. A., 2014. Nutritional balance and yield for green manure orange trees. Ciência Rural, Santa Maria, 44(4): 616-621.
• Saka, A. K., 2012. Serada İlk Turfanda Organik Domates (Solanum lycopersicum L.) ve Hıyar (Cucumis sativus L.) Yetiştiriciliğinde Farklı Dikim Sistemleri ve Mesafelerinin Büyüme, Gelişme, Verim ve Kaliteye Etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, 70s.
• Stephens, J. M., 2003. Organic vegetable gardening. University of Florida, IFAS Extention.
• Taiz, L., Zeiger, E., 2008. Plant Physiology, Fourth Edition. Sinauer Associates. Sunderland, MA,
• TUİK, 2016. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuık.gov.tr/bitkiselapp/ bitkisel.zul, (Erişim tarihi: 25 Ekim 2016).
• Tüzel, Y., Duyar, H., Anaç, D., Kılıç, Ö., Yoldaş, Z., Madanlar, N., Gümüş, M., Kaşkavalcı, G., Öztekin, G. B., 2008. Yeşil Gübrelemenin Sera Organik Sebze Üretimine Etkileri. TÜBİTAK Proje No: 105 O 087 sonuç raporu, 165.
• Tüzel, Y., Öztekin, G. B., Duyar, H., Eşiyok, D., Kılıç, Ö. G., Anaç, D., Kayıkçıoğlu, H. H., 2011. Organik salata-marul yetiştiriciliğinde agryl örtü ve bazı gübrelerin verim, kalite, yaprak besin madde içeriği ve toprak verimliliği özelliklerine etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 17: 190-203.
• Uzun, S., 2000. Sıcaklık ve Isıgın Bitki Büyüme, Gelisme ve Verimine Etkisi (III. Verim). O.M.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 15 (1): 105-108.
• Uzun, S., Demir,Y., 1996. Sıcaklık ve Işığın Bitki Büyüme, Gelişme ve Verimine Etkisi (II.Gelişme). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3): 201-212.
• Uzun S., Kandemir D., Özkaraman F., Özer H., 2013. Açıkta ve serada organik sebze yetiştiriciliği. Doğu Karadeniz 1. Organik Tarım Kongresi.
• Verheul, M. J., 2012. Effects of plant density, leaf removal and light intensity on tomato quality and yield. In VII International Symposium on Light in Horticultural Systems 956: 365-372.
• XieFeng, Y., HonGen, L., Zheng, L., Yong, W., YingYuan, W., HongFeng, W., GuoShun, L., 2014. Effects of green manure continuous application on soil microbial biomass and enzyme activity. Journal of Plant Nutrition, 37(4): 498-508.
• Zhang, X., Ma, L., Gilliam, F. S., Wang, Q., Li, C., 2012. Effects of raised-bed planting for enhanced summer maize yield on rhizosphere soil microbial functional groups and enzyme activity in Henan Province, China, Field Crops Research, 130: 28-37.