Trüf mantarı yetiştiriciliği

Yıl 2017, Cilt: 6 Özel Sayı, 329 - 334, 01.06.2017

Andaç Kutay Saka , Ali İslam Aysun Pekşen

Öz

Trüf mantarları toprak içerisinde yetişen, ekonomik değeri yüksek, özellikle Fransa ve İtalya’da yüzyıllardır değerli bir gıda ürünü olarak bilinmektedir. Ülkemizin de içinde bulunduğu Akdeniz iklim kuşağında doğal olarak yetişmektedir. Ülkemizde son yıllarda trüf mantarı ile ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. Trüf mantarları meşe, fındık, çam, ıhlamur gibi ağaçların kökleriyle ektomikorizal ortaklık meydana getirmektedir. Trüf mantarı ile bitki simbiyotik yaşayarak birbirlerine faydalı bir ilişki içine girmekte, bu sayede hem bu bitkilerin (fındık, meşe) köklerinde mikoriza oluşumu ile trüf mantarı yetiştiriciliği yapılmakta hem de mantarda bulunan hifler yardımıyla bitki köklerinin ulaşamayacağı ek besin maddelerine ulaşım sağlanmaktadır. Ülkemizde Denizli, Muğla, Aydın, Antalya ve Burdur illeri başta olmak üzere birçok ilde doğal olarak bulunmaktadır. Ege Bölgesi’nde trüf türlerinin meşe türlerine aşılanması konusunda çalışmalar başlatılmıştır. Sınırlı coğrafyalarda yetişen ve oldukça yüksek fiyatlarla alıcı bulan trüf mantarını ülkemiz açısından önemli bir konuma getirmek için doğal yetiştiricilik alanlarının belirlenmesi, kültüre alma ve yetiştiricilikle ilgili çalışmalarının devam ettirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda ülkemiz dünya fındık üretiminin %75’ini karşılamakta olup, trüf türlerinin bu bitkiye aşılanması ile fındık alanları için ayrı bir gelir ve ürün çeşitliliğine katkı sunulmuş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tuber türleri, Corylus avellana, mikoriza, fındık

Kaynakça

• Ağaoğlu, S., Güler, M., 1991. Doğal ve kültüre alınabilir mantar türleri. T.C. Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim, 2014. T.C. Orman Ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. ‘Trüf Ormanı Eylem Planı’. 2014-2018.
• Bencivenga, M., Massimo, D.G., Domizia, D., 2009. The cultivation of truffles in Italy. Acta Botanica Yunnanica, Suppl. XVI, Kunming, 21-28.
• Benucci, G.M.N., Bonito, G., Baciarelli Falini, L., Bencivenga, M., Donnini, D., 2012. Truffles, timber, food, and fuel: sustainable approaches for multi-cropping truffles and economically important plants. In: Edible ectomycorrhizal mushrooms (Zambonelli A, Bonito G, eds). Springer- Verlag Berlin Heidelberg. 265-280.
• Castellano, M. A., Türkoğlu, A., 2012. New records of truffle taxa in Tuber and Terfezia from Turkey. Turkish Journal of Botany, 36(3): 295-298.
• Chevalier, G., 1998. The truffle cultivation in France: assessment of the situation after 25 years of intensive use of mycorrhizal seedlings. Proceedings of the first international meeting on ecology, physiology and cultivation of edible mycorrhizal mushrooms. Uppsala, Sweden.
• Çaka, Ş., Türkoğlu, A., 2016. Some Commercial Truffles and Their Natural Habitats. Mugla Journal of Science and Technology, 13-14.
• Dinca, M., Dinca, L.C., 2015. Truffles and soil. Research Journal of Agricultural Science, 47(3): 44-50.
• Doğan, H.H., Öztürk, C., 2006. Macrofungi and their distribution in Karaman province, Turkey. Turk. J. Bot., 30: 193-207.
• Frank, B., 2005. On the nutritional dependence of certain trees on root symbiosis with belowground fungi (an English translation of AB Frank’s classic paper of 1885). Mycorrhiza, 15: 267-275.
• Fischer, C., Colinas, C., 1996. Methodology for certification of Quercus ilex seedlings inoculated with Tuber melanosporum for commercial application. Poster Presentation at the 1st International Conference on Mycorrhizae. Berkeley, California, U.S.A.
• Geloğlu, İ., Pekşen, A., Ünal, S., 2014. Trüf mantarları. Türkiye II. Orman Entomolojisi ve Patolojisi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (Ed. Kaygın, A.T.), 7-9 Nisan 2014, ISBN: 978-605-4610-46-4, Antalya.
• Giovannetti, G., Roth-Bejerano, N., Zanini E., Kagan-Zur, V., 1994. Truffles and their cultivation. Horticultural Reviews, 16: 71-107.
• Hall, I.R., Brown, G., Byars, J., 1994. The black truffle: its history, uses and cultivation. New Zealand Institute for Crop & Food Research Limited, Christchurch, New Zealand.
• Hall, I.R., Brown, G.T., Zambonelli, A., 2007. Taming the truffle. Timber Press, Porland, Oregon, USA.
• Hall, I.R., Wang, Y., 1998. Ectomycorrhizal fungi with edible fruiting bodies: Tuber melanosporum. Proceedings of the first international meeting on ecology, physiology and cultivation of edible mycorrhizal mushrooms. Uppsala, Sweden, July 1998.
• Kaya, A., 2009. Macromycetes of Kahramanmaraş Province (Turkey). Mycotaxon, 108: 31-38.
• Kibar, B., Pekşen, A., 2007. Ektomikorizanın tarım ve ormancılık bakımından önemi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2): 232-238.
• Korkmaz, C., Türkoğlu, A., 2016. Establishment of Truffiere, Management and Harvest. Mugla Journal of Science and Technology, Special Issue, 11-12.
• Larkcom, J., 1977. French trufficulture and Hazel nuts. GC+ HTJ.
• Lefevre, C., Hall, I., 2001. The status of truffle cultivation: a global perspective. In V. International Congress on Hazelnut 556, pp., 513-520.
• Morte, A. Lovisolo, C., Schubert, A., 2000. Effect of drought stress on growth and water relations of the mycorrhizal association Helianthemum almeriense-Terfezia claveryi. Mycorrhiza, 10: 115-119.
• Olivier, J.M., 2000, Progress in the cultivation of truffles. In: Griensven VLJLD (ed) Science and Cultivation of Edible fungi, Proceedings of the 15th International Congress on the Science and Cultivation of Edible Fungi, Maastricht, Netherlands, pp 937-942.
• Pierre, S., 2009. The truffle and its cultivation in France. Plant Divers. Resour., 31: 72-80.
• Santelices, R., Palfner, G., 2010. Controlled rhizogenesis and mycorrhization of hazelnut (Corylus avellana L.) cuttings with black truffle (Tuber melanosporum Vitt.). Chilean Journal of Agricultural Research, 70(2): 204-212.
• Sesli, E., Castellano, M.A., 2009. Rhizopogon marchii (Basidiomycota, Rhizopogonaceae), a new record from Turkey. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 16: 155-158.
• Sisti, D., Giomaro, G., Rossi, I., Ceccaroli, P., Citterio, B., Stocchi, V., Zambonelli, A., Benedetti, P.A., 1998. In vitro mycorrhizal synthesis of micropropagated Tilia platyphyllos Scop. plantlets with Tuber borchii Vittad. mycelium in pure culture. Acta Hortic., 457: 379-387.
• Sourzat, P., 2009. The truffle and its cultivation in France. Acta Botanica Yunnanica. Suppl. XVI, Kunming, pp 72-80.
• Trappe, J.M., Castellano, M.A., 1991. Keys to the genera of truffles (Ascomycetes). McIlvanea, 10: 47-65.
• Türkoğlu, A., 2014. Yeraltındaki Gizli Hazine: Trüf Mantarları. Ekoloji Dergisi, 2: 42.
• Türkoğlu, A., 2015. Yeraltındaki Gizli Hazine: Trüf Mantarları. T.C. Orman Ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü.
• Türkoğlu, A., Castellano, M.A., 2013. New records of truffle fungi (Basidiomycetes) from Turkey. Turk. J. Bot., 37: 970-976.
• Türkoğlu, A., Castellano, M.A., 2014. New records of Ascomycete truffle fungi from Turkey. Turk. J. Bot., 38: 406-416.
• Türkoğlu, A., Castellano, M.A., Trappe, J.M., Güngör, M.Y., 2015. Turkish truffles I: 18 new records for Turkey. Turk. J. Bot., 39: 359-376.
• Wang, Y., Hall, I.R., 2004. Edible mychorrhizal mushrooms: challenges and achievments. Can. J. Bot., 82: 1063-1073.
• Weden, C., Pettersson, L., Danell, E., 2009. Truffle cultivation in Sweden: results from Quercus robur and Corylus avellana field trials on the island of Gotland. Scandinavian Journal of Forest Research, 24(1): 37-53.
• Zuccherelli, G., Zuccherelli, S., Capaccio, V., 1992. Production" in vitro" of two hazelnut varieties and results about inoculum of Tuber magnatum pico on a mass scale. In III International Congress on Hazelnut 351, pp. 371-380.