Bazı beyaz baş lahana genotiplerinin kök-ur nematoduna (Meloidogyne incognita Irk 2) karşı dayanıklılıklarının belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 27 - 34, 01.06.2019

Mehtap Özbakır Özer Ahmet Balkaya Sevilhan Mennan

https://doi.org/10.29278/azd.593322

Öz

Kök-ur nematodları [Meloidogyne spp.(Tylenchida: Meloidogynidae)], sebze
yetiştiriciliğinde ekonomik düzeyde verim ve
kalite kayıplarına neden olan önemli zararlılardandır. Nematodlarla mücadelede,
nematodlara dayanıklılık yönünden ıslah edilmiş çeşitlerin kullanımı ön plana çıkmaktadır. Dayanıklı bitkilerin ıslahı ise zor ve uzun yıllar almakla birlikte hem
ekonomik hem de çevre sağlığı açısından tercih edilmektedir. Bu çalışmada,
morfolojik olarak birbirinden farklı heterojen yapıya sahip 26 beyaz baş lahana
ıslah hattının Meloidogyne incognita Irk
2’ye karşı dayanıklılık
seviyeleri araştırılmıştır. Nematodla bulaşık olan ve
olmayan uygulamalarda incelenen bitki boyu, bitki yaş ağırlığı, bitki kuru
ağırlığı, kök yaş ağırlığı, yaprak sayısı ve yaprak alanı özellikleri yönünden istatistiksel
olarak önemli düzeyde farklılıklar olduğu saptanmıştır.
Çalışmada, değerlendirmeye alınan lahana
genotiplerinin tamamında urlanma tespit edilmiştir. Genotiplerin köklerindeki urlanma oranları, 1.5 ile 5.0 skala değerleri
arasında değişmiştir. Yumurta kümesi skalasının 0-5 arasında değişim gösterdiği
ve lahana genotipleri arasında sadece 183 nolu hatta yumurta kümesi tespit
edilmemiştir. Ur skalası ve yumurta kümesi skalası değerleri bir arada
değerlendirildiğinde, 173, 183, P33 ve 530 nolu hatların
kök-ur nematoduna dayanıklı oldukları saptanmıştır. Dayanıklı olarak belirlenen
bu genotipler, hibrit lahana çeşit ıslah programlarında değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Baş lahana, Kök-ur nematodu, Meloidogyne incognita, dayanıklılık

Kaynakça

• Abad, P., Farevy, B., Rosso, M.N, Castagnone-Serono, P., 2003. Root-knot nematode parasitism and host response: molecular basis of a sophisticated interaction. Mol. Plant. Pathol., 4: 217-224.
• Aydınlı, G., Mennan, S., 2016a. Orta Karadeniz Bölgesi seralarındaki kök-ur nematodlarının yayılış ve bulaşık oranı. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi TARGİD Özel Syı 189-198.
• Aydınlı, G., Mennan, S., 2016b. Bazı Brassicaceae bitkilerinin Meloidogyne arenaria (Neal) ve Meloidogyne incognita (Kofoid & White) (Tylenchida: Meloidogynidae)’ya konukçuluk seviyeleri. Türk. Entomol.derg., 40 (2): 197-208
• Aydınlı, G., İnce, E., Mennan, S., 2017. Bazı hıyar çeşitlerinin kök-ur nematodları Meloidogyne arenaria ve M. incognita’ya konukçu reaksiyonu. Bitki Koruma Bülteni, 57(4): 401-413
• Balkaya, A., Yanmaz, R., Apaydın, A., Kar, H., 2005. Morphological characterization of the white head cabbage (Brassica oleracea L. var. capitata subvar. alba) populations in Turkey, New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 33(4): 333-341.
• FAO, 2016. FAOSTAT Statistical Databases. www.fao.org.
• Fortnum, B.A., Kasperbauer, M.J., Hunt, P.G., Bridges, W.C., 1991. Biomass partitioning in tomato plant infected with Meloidogyne incognita, Journal of Nematology, 23 (3): 291-297.
• Hartman, K.M., Sasser, J.N., 1985. Identification of Meloidogyne Species on the Basis of Differential Host Test and Perineal-Pattern Morphology, In: Barker, K.R., Carter, C.C., Sasser, J.N. (Eds.). An Advanced Treatise on Meloidogyne Methodology vol. II. North Carolina State University Graphics, North Carolina, 69–77.
• Kalaivanan, R., Dhivya, M., Karthikeyan, G., Devrajan, K., Manonmani, K., 2017. Interaction of White Rot Fungus [Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary] and Root-Knot Nematode [Meloidogyne incognita (Kofoid and White) Chit.] in Cabbage (Brassica oleracea L.). Int. J. Curr. Microbiol. App. Sci., 6(9): 641-647.
• Kar, H., Karaağaç, O., Kibar, B., Apaydın, A., 2011. Karadeniz tarımsal araştırma enstitüsü’nde yürütülen sebze ıslahı araştırmaları IV. Tohunculuk Kongresi, Samsun, 14-17 Haziran.
• Karaağaç, O., 2013. Karadeniz bölgesi’nden toplanan kestane kabağı (Cucurbita maxima) ve bal kabağı (C. moschata) genotiplerinin karpuza anaçlık potansiyellerinin belirlenmesi, Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun,
• Khan, H., Ahmad, R., Akhtar A.S., 2000. Effect of inoculum density of Meloidogyne incognita and plant age on the severity of root-knot disease in tomato, International Journal of Agriculture & Biology, 2(4): 360–363.
• Khan, B., Khan, A.A., Khan, R., 2002. Host suitability of cabbage cultivars to races of meloidogyne species, Nematol. medit. 30: 45-46. Kinloch, R.A., 1990. Screening for resitance to root-knot nematodes. In Star, J.L. (edit) Methods fo Evaluating Plant Species for Resistance to Plant-Parasitic Nematodes. Hyattsville, MD, USA, The Society of Nematologists, 24–32.
• Liebanas, G., Castillo, P., 2004. Host suitability of some crucifers for root-knot nematodes in southern Spain, Nematology, 6(1): 125-128.
• Lopez-Perez, J.A., Roubtsova, T., Ploeg, A. 2005. Effect of Three Plant Residues and Chicken Manure Used As Biofumigants at Three Temperatures on Meloidogyne incognita Infestation of Tomato in Greenhouse Experiments. Journal of Nematology, 37(4): 489-494.
• McSorley, R., Frederick, J.J., 1995. Responses of some common Cruciferae to root-knot nematodes, Journal of Nematology, 27(4): 550-554.
• Melakeberhan, H., Dey, J., Baligar, V.C., Carter Jr, T.E., 2004. Effect of soil pH on the pathogenesis of Heterodera glycines and Meloidogyne incognita on Glycine max genotypes, Nematology, 6(4): 585-593.
• Nyczepir, A.P., Thomas, S. H. 2009. Current and Future Management Strategies in Intensive Crop Production Systems. In: Perry R.N., Moens M., Starr J.L. (eds). Root-Knot Nematodes, pp. 412-443, CAB International, Wallingford, UK.
• Özarslandan, A., Söğüt, M.A., Yetişir, H., Elekcioğlu, İ.H., 2011. Karpuza anaçlık potansiyeli olan su kabağı (Lagenaria siceraria (Molina) Standley) genotiplerinin Meloidogyne incognita (Kofoid&White, 1919) Chitwood ve Meloidogyne javanica (Treub, 1885) Chitwood’ ya karşı dayanıklılıklarının araştırılması, Türkiye Entomoloji Dergisi, 35(4): 687-697.
• Özbakır Özer, M., 2014. Beyaz baş lahanada (Brassica oleraceae var. capitata subvar. alba) kök-ur nematoduna dayanıklı hibrit çeşit ıslahı. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun. 237s.
• Pattison, A.B., Versteeg, C., Akiew, S., Kirkegaard, J., 2006. Resistance of Brassicaceae Plants to Root-Knot Nematode (Meloidogyne spp.) in Northern Australia. International Journal of Pest Management, 52(1): 53-62.
• Sasanelli, N., Di Vito, M., Zaccheo, G., 1992. Population densities of Meloidogyne incognita and growth of cabbage in pots, Nematologıa Mediterranea 20: 21-23.
• Sasser, J.N., Eisenback, J.D., Carter, C.C. 1983. The International Meloidogyne ProjectIts Goals and Accomplishments. Annual Review of Phytopathology, 21, 271-288. Stirling, G.R., 1991. Biological Control of Plant-Parasitic Nematodes, CAB International, Wallingford, Oxon, 50- 85.
• Tiwari, S., Tech, V., Eisenback, J.D., Youngman, R.R., Entomologist, E., 2009. Root-knot Nematode in Field Corn. Management.
• Traunfeld, J., 1998. Home and Garden Information Center. University Maryland Extension,
• TUİK, 2016. Bitkisel üretim istatistikleri (http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul)
• Wang, C., Roberts, P.A., 2006. A Fusarium Wilt Resistance Gene in Gossypium barbadense and Its Effect on Root-Knot Nematode-Wilt Disease Complex. Phytopathology, 96: 727-734
• Yanmaz, R., Kaplan, N., Balkaya, A., Apaydın, A., Kar, H., 2000. Türkiye’nin Beyaz Baş Lahana (Brassica oleracea L. var. capitata subvar. alba) Gen Kaynaklarının Belirlenmesi Üzerinde Araştırmalar. III. Sebze Tarımı Sempozyumu, Isparta, Türkiye, 11-13 Eylül