Ümitvar ahlat klonlarının (Pyrus elaeagrifolia Pallas) in vitro köklenmesi üzerine IBA uygulamalarının etkisi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 11 - 16, 30.06.2020

Salwa İbrahim Ahmed Osman Hatice Dumanoğlu

https://doi.org/10.29278/azd.685386

Öz

Ahlat (Pyrus elaeagrifolia Pall.), özellikle kuraklık ve kloroz streslerine dayanıklılığın amaçlandığı armut klon anaç ıslah programları için önemli bir gen kaynağıdır. Bu çalışma, köklenmesi zor olan türler arasında yer alan ahlatta ümitvar dört klonda (Ahlat 32, Ahlat 50, Ahlat 75 ve Ahlat 78) mikro çeliklerin köklenmesi üzerine farklı indol bütirik asit (IBA) dozlarının etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. İn vitro köklendirme çalışmalarında makro ve mikro element düzeyi ½ kuvvetindeki Murashige ve Skoog temel besin ortamı kullanılmıştır. Büyümeyi düzenleyici madde içermeyen bu ortama %2 sakaroz ilave edilmiş, ortamın pH’sı 5.8’e ayarlanmış ve %0.7 agar ile katılaştırılmıştır. Kontrol uygulaması dışında mikro çeliklere 250, 500, 1000 ve 2000 ppm IBA, aseptik koşullarda 10 saniye süreyle hızlı daldırma yöntemiyle uygulanmıştır. Kültürler ilk 5 günü tamamen karanlıkta olmak üzere toplam 4 hafta süreyle 16 saat aydınlık koşullarda inkübe edilmiştir. Bu sürenin sonunda mikro çeliklerde köklenme oranı, köklenmiş mikro çeliklerde köklenme düzeyi ve kallus düzeyi tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, ahlat mikro çeliklerinde köklenme oranlarının genotiplere ve IBA dozlarına göre önemli düzeyde değiştiği belirlenmiştir. Kontrol grubundaki genotiplerde köklenme meydana gelmemiştir. En yüksek köklenme oranları Ahlat 32’de %72.5, %84.0 (500 ve 1000 ppm), Ahlat 50’de %90.0 (250 ppm), Ahlat 75’de %57.5, %48.0, %48.0, %51.4 (250, 500, 1000 ve 2000 ppm), Ahlat 78’de %92.6, %85.7 (250 ve 500 ppm) olarak kaydedilmiştir. Sonuç olarak, köklenme ve kallus düzeyleri açısından 250 ppm ve 500 ppm IBA dozlarının ümitvar ahlat klonlarının mikro çeliklerinin in vitro köklendirilmesi için uygun olduğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Pyrus elaeagrifolia, in vitro, mikro çelik, köklenme, IBA, hızlı daldırma yöntemi

Kaynakça

• Al-Maarri, K., Arnaud, Y., & Miginiac, E. (1994). Micropropagation of Pyrus communis cultivar “Passe Crassane” seedlings and cultivar “Williams”, Factors affecting root formation in vitro and ex vitro. Scientia Horticulturae, 58, 207-214.
• Alizadeh, S., Polat, G., & Dumanoğlu H. (2018). Old Home x Farmingdale 333 armut anacının in vitro köklenmesi üzerine oksin ve polivinil alkol uygulamalarının etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35 (Ek Sayı), 47-53.
• Aygun, A., & Dumanoglu, H. (2015). In vitro shoot proliferation and in vitro and ex vitro root formation of Pyrus elaeagrifolia Pallas. Frontiers in Plant Science, 6 (225), 1-8.
• Bahri-Sahloul, R., Ammar, S., Msallem, A., & Mtar, R. (2005). Micropropagation of three Pyrus rootstocks. Advances in Horticultural Science, 19, 21-28.
• Baraladi, R., Bertazza, G., Predieri, S., & Bregoli, A.M. (1993). Uptake and metabolism of indole-3-butyric acid during the in vitro rooting phase in pear cultivars (Pyrus communis). Acta Horticalturae Plant Growth Regulators, 329, 289-291.
• Barros, M.T.F., Hipólito, C.I., & Baptista, C.G.M. (2005). In vitro rooting of Portuguese pear cultivars (Pyrus communis) in response to changes in auxin induction and dark period treatments. Acta Horticulturae, 671, 631-636.
• Bell, R.L., & Itai, A. (2011). “Pyrus, 147-177”. In, Wild Crop Relatives, Genomic and Breeding Resources (Ed. C. Kole). Springer, Berlin, 247 pp.
• Berardi, G., Neri, D., Maiorino, A., & Adversi, R. (1992). In vitro rooting of Pyrus calleryana. Acta Horticulturae, 300, 181-188.
• De Klerk, G. J. (2002). Rooting of microcuttings, Theory and practice. In vitro Cellular & Developmental Biology – Plant, 38, 415-422.
• Dumanoğlu, H., Aygün, A., Alay, A., Güneş, N., & Özkaya, M.T. (1999). Ahlatın (Pyrus elaeagrifolia Pall.) yeşil çeliklerinde köklenme ve sürme üzerine çelik alma zamanı IBA ve putrescine’in etkileri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23, 559-565.
• Dumanoğlu, H., Çelik, A., Büyükkartal, H.N., & Dousti, S. (2014). Morphological and anatomical investigations on in vitro micrografts of OHxF 333 / Pyrus elaeagrifolia interstock/rootstock combination in pears. Tarım Bilimleri Dergisi, 20, 269-279.
• Erturk, U. (2013). The in vitro rooting performance of pear rootstock ‘OHxF 333’ in different rooting procedures. Journal of Food, Agriculture & Environment, 11, 1424-1427.
• Frick, E.M., & Strader, L.C. (2018). Roles for IBA-derived auxin in plant development. Journal of Experimental Botany, 69 (2), 169-177.
• Gaba, V.P. (2005). “Plant Growth Regulators in Plant Tissue Culture and Development, 87-99”. In, Plant Development and Biotechnology (Eds. R.N. Trigiano & D.J. Gray). CRC Press, Boca Raton, London, New York, Washington, D.C., 357 pp.
• Gehlot, A., Gupta, R.K., Arya, I.D., Arya, S., & Tripathi, A. (2014). De novo adventitious root formations in mini-cuttings of Azadirachta indica in response to different rooting media and auxin treatments. (Web page, http,//www.sisef.it/ iforest/contents/?id=ifor1189-007 (Date accessed, February 03, 2020).
• Grossmann, K. (2010). Auxin herbicides, Current status of mechanism and mode of action. Pest Management Science, 66(2),113-120.
• Haq, Z., & Kaloo, Z.A. (2010). In vitro micro propagation of ‘sand pear’ Pyrus pyrifolia (Burm. F.) Nakai. Frontiers of Agriculture in China, 4, 358-361.
• Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, Jr.F.T., & Geneve, R.L. (2011). Plant Propagation (Principle and Practices) (Eighth Edition). Prentice Hall, Boston, 915 pp.
• Hassanen, S.A., & Gabr, M.F. (2012). In vitro propagation of pear Pyrus betulaefolia rootstock. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 12 (4), 484-489.
• Iglesias, I., Vilardell, P., Bonany, J., Claveria, E., & Dolcet- Sanjuan, R. (2004). Micropropagation and field evaluation of the pear (Pyrus communis L.) 'IGE 2002', a new selection of the cultivar Dr. Jules Guyot. Journal of the American Society for Horticultural Science, 129, 389-393. Karakeçili, A., Korpayev, S., Dumanoğlu, H., & Alizadeh, S. (2019). Synthesis of indole-3-acetic acid and indole-3-butyric acid loaded zinc oxide nanoparticles, Effects on rhizogenesis. Journal of Biotechnology, 303, 8-15.
• Leite, G.B., Finardi, N., & Fortes, G.R.L. (2000). Effects of sucrose concentration in culture medium and light intensity on “in vitro” rooting of OHxF97 pear rootstock. Ciencia e Agrotecnologia, 24, 353-357.
• Kilkenny, A.J., Wallace, H.M., Walton, D.A., Adkins, M.F., & Trueman, S.J. (2012). Improved root formation in eucalypt cuttings following combined auxin and anti-ethylene treatments. Journal of Plant Sciences, 7, 138-153.
• Leite, G.B., Finardi, N.L., & Fortes, G.R.L. (2002). Use of vermiculite as a substrate and effect of light on in vitro rooting of pears, cv. Bartlett and clone OHxF97. Ciencia e Agrotecnologia, 26, 977-982.
• Lombard, P.B., & Westwood, M.N. (1987). “Pear Rootstocks, 145-183”. In, Rootstocks for Fruit Crops (Eds. R.C. Rom & R.F. Carlson). A Wiley-Interscience Publication, John Wiley and Sons, Inc., New York, 494 pp.
• Lucyszyn, N., Quoirin, M., Ribas, L.L., & Sierakowski, R. (2006). Effect of agar, galaktomannan and indole-butyric- acid on in vitro rooting of the pear cultivar ‘Durondeau’ and apple rootstock cultivar. The Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 81, 310-314.
• Mokotedi, M.E.O., Watt, M.P., Pammenter, N.W., & Blakeway, F.C. (2000). In vitro rooting and subsequent survival of two clones of a cold-tolerant Eucalyptus grandis x E. nitens hybrid. HortScience, 35 (6), 1163-1165.
• Moretti, C., Scozzoli, A., Pasini, D., & Paganelli, F. (1992). In vitro propagation of pear cultivars. Acta Horticulturae, 300, 115-118.
• Murashige, T., & Skoog, F., (1962). A revised medium for rapid growth and bioassay with tobacco tissue cultures. Physiologia Plantarum, 15, 473-497.
• Özbek, S. (1978). Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyve Türleri). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No, 128. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 485 s.
• Previati, A., Da Re, F., Bassi, D., Tagliavini, M., & Marangoni, B. (2002). Development of protocols for in vitro rooting of advanced selections of Pyrus communis rootstocks. Acta Horticulturae, 596, 485-486.
• Quiterio, P.V.B., Traquina, D.M.O., Alves, M.H.L., Pereira, M.J., & Silva, D.J.M. (2008). In vitro establishment and multiplication of pear rootstocks. Acta Horticulturae, 800, 695-700.
• Reed, B.M. (1995). Screening Pyrus germplasm for in vitro rooting response. HortScience, 30, 1292-1294.
• Rehman, H.U., Gill, M.I.S., Sidhu, G.S., & Dhaliwal, H.S. (2014a). Micropropagation of Kainth (Pyrus pashia)-An important rootstock of pear in Northern Subtropical Region of India. Journal of Experimental Biology and Agricultural Sci., 2, 188-196.
• Rehman, H.U., Gill, M.I.S., Sidhu, G.S., Dhillon, W.S., & Bedi, S. (2014b). Micropropagation of Patharnakh (Pyrus pyrifolia (Burm F.) Nakai) pear using explants obtained from forced cuttings. The International Journal of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine, 2 (2), 54-65.
• Saadat, Y.A., Jokar, L., & Jahromi, L.S., (2012). In vitro rooting of Pyrus glabra Boiss. microshoots. Iranian Journal of Natural Resources Research, 1, 46-51.
• Shibli, R.A., Ajlouni, M.M., Jaradat, A., Aljanabi, S., & Shatnawi, M. (1997). Micropropagation in wild pear (Pyrus syrica). Scientia Horticulturae, 68, 237-242.
• Steinitz, B., Barr, N., Tabib, Y., Vaknin, Y., & Bernstein, N. (2010). Control of in vitro rooting and plant development in Corymbia maculata by silver nitrate, silver thiosulfate and thiosulfate ion. Plant Cell Reports, 29,1315-1323.
• Sun, H., Bell, R.L., & Xin, L. (2009). Effect of polyvinyl alcohol on in vitro rooting capacity of shoots in pear clones (Pyrus communis L.) of different ploidy. Plant Cell Tissue Organ Culture, 99, 299-304.
• Thakur, A.T., & Kanwar, J.S. (2008). Micropropagation of ‘wild pear’ Pyrus pyrifolia (Burm F.) Nakai. II. Induction of rooting. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici, 36, 104-111.
• Zhang, D., Liu, C., Yang, Y., Wu, Q., & Li, Y. (2019). Plant root hair growth in response to hormones. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici, 47 (2), 278-281.