Farklı fesleğen (Ocimum basilicum L.) populasyonlarına ait tohumların bazı karakteristik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 97 - 104, 24.06.2021

Zeynep Dumanoğlu , Sam Mokhtarzadeh

https://doi.org/10.29278/azd.799932

Cited By: 2

Öz

Amaç: Fesleğen (Ocimum basilicum L.), Türkiye’de ve dünyada ekonomik anlamda öneme sahip olan tıbbi ve aromatik bitkilerden biridir. Lamiaceae familyasına ait bu bitki pek çok sektör tarafından yoğun bir şekilde tüketilmektedir. Bu çalışmada, farklı alt tür ve varyeteleri olan bu bitkinin beş farklı popülasyondan gelen tohumların bazı fiziksel (şekil-boyut, yüzey alan, ortalama aritmetik-geometrik çap, küresellik ve bin dane ağırlığı) ve fizyolojik (çimlenme yüzdesi ve zamanı, sürgün-kök uzunlukları) özellikleri saptanmıştır.

Materyal ve Yöntem: Bu çalışma, 2018-2019 yılları arasında Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesinde gerçekleştirilmiştir. Beş farklı popülasyona ait fesleğen tohumları incelenmiş ve elde edilen veriler SPSS V22. İstatistik programında p<0.05 önemlilik düzeyinde değerlendirilmiştir.

Araştırma Bulguları: Çalışmada elde edilen verilere göre, tüm fesleğen populasyonlarının genel olarak uzun ve oval bir tohum yapısında; %80-93 arasında çimlenme yüzdesine; 1.730 g ila 2.050 g arasında bin tane ağırlıklarına; 0.670 cm ila 3.970 cm arasında kök uzunlukları ve 3.560 cm ila 4.860 cm arasında sürgün uzunluklarına sahip oldukları belirlenmiştir.

Sonuç: Bu çalışma ile genetiksel ve çevresel faktörlerin tohum populasyonlarına etki ettiği ve aralarında belirgin farklara neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

fesleğen, Ocimum basillium L., Tohum Özellikleri, Tohum boyutları

A research on determination of some characteristic properties of different basil (Ocimum basilicum L.) populations seed

Öz

Objective: Basil (Ocimum basilicum L.) is one of the medicinal and aromatic plants of economic importance in Turkey and in the world. This plant belonging to the Lamiaceae family is intensely consumed by many sectors. In this study, some physical (shape-size, surface area, average arithmetic-geometric diameter, sphericity and thousand grain weight) and physiological (germination percentage and time, shoot-root lengths) of seeds from five different populations of this plant with different subspecies and varieties. ) features have been determined.

Materials and Methods: This study was carried out at Bingöl University Faculty of Agriculture between 2018-2019. Basil seeds belonging to five different populations were examined and the data obtained were SPSS V22. It was evaluated at the significance level of p <0.05 in the statistics program.

Results: According to the data obtained in the study, all basil populations generally have a long and oval seed structure; the percentage of germination between 80-93%; thousand grain weights from 1.730 g to 2.050 g; It has been determined that they have root lengths between 0.670 cm and 3.970 cm and shoot lengths between 3.560 cm and 4.860 cm.

Conclusion: With this study, it was concluded that genetic and environmental factors affect seed populations and cause significant differences between them.

Anahtar Kelimeler

Basil, Ocimum basillium L., Seed characteristics, Seed size

Kaynakça

• Akgül, A. (1989). Volatile Oil Composition of Sweet Basil (Ocimum basilicum L.) Cultivating in Turkey. Nahrung 33( 1): 87-88.
• Akalan, NG. (2018). Çeşitli Fesleğen (Ocimum Sp.) Türlerindeki Eterik Yağ Veriminin Belirlenmesi ve Uygun Üretim Methodunun Seçimi, İstanbul Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Kimya Mühendisliği Anabilim Dalı.Yüksek Lisans Tezi.
• Alayunt, FN. (2000). Biyolojik Malzeme Bilgisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Ders Kitabı. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 541.
• Arabacı, O. ve Bayram, E. (2004). The Effect of Nitrogen Fertilization and Different Plant Densities on Some Agronomic and Technologic Characteristic of Ocimum basilicum L. Journal of Argon. 3 (4), 255-262.
• Baydar, H. (2013). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilimi ve Teknolojisi, Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:51.
• Bassolé, IHN., Meda, A., Bayala, B., Tirogo, S., Franz, C., Novak, J., Nebié, RC. and Dicko, MH. (2010). Composition and Antimicrobial Activities of Lippia multiflora Moldenke, Mentha x piperita L. and Ocimum basilicum L. Essential Oils and Their Major Monoterpene Alcohols Alone and in Combination. Molecules. 15: 7825-7839.
• Baytop, T. (1984). Treatment with Plants in Turkey, Istanbul Universty Publish l., No. 3255.
• Castaño, AMV., Cifuentes, MCB. and Rincón, DJC. (2016). Antioxidant Activity of Two Varieties of Ocimum basilicum L. For Potential Use in Phytocosmetics. Revista Facultad Nacional de Agronomia Medellin. 69(2): 7965-7973.
• Ceylan, A. (1997). Tıbbi Bitkiler II (uçucu yağ içerenler). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:481.
• Darrah, HH. (1988). The Cultivated Basil. Buckeye Printing, Independence, MO.
• Davis, PH. (1982) Flora of Turkey and The East Aegean Islands 7, Edinburg Universty Press.
• Dumanoğlu, Z. ve Çakmak, B. (2019). Tohum Uygulamalarının Soğan (Allium cepa L.) Tohumunun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Etkisi. Bursa Uludağ Ünversitesi Ziraat Fakultesi Dergisi. 33(1):53-66.
• Dumanoğlu, Z., Dönmez, Ç. ve Çakır, MF. (2020). General Characteristics of Seeds of Some Anise (Pimpinella anisum L.) Lines and Effects of Film Coating on These Seeds. Turkısh Journal of Agriculture - Food Science and Technology. 8(1): 46-53.
• Dumanoğlu, Z. ve Geren, H. (2020). An Investigation on Determination of Seed Characteristics of Some Gluten-Free Crops (Amarantus mantegazzianus, Chenopodium quinoa Willd., Eragrostis tef [Zucc] Trotter, Salvia hispanica L.). Turkısh Journal of Agriculture-Food Science and Technology. 8(8):1650-1655.
• Ekren, S., Sönmez, Ç., Sancaktaroğlu, S. ve Bayram, E. (2009). Farklı Dikim Sıklıklarının Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Bitkisinin Verim ve Kalite Özelikleri Üzerine Etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 46(3):165-173.
• Güler, HD. (2019). Biberiye, Fesleğen, Kekik, Nane ve Stevyanın Toplam fenolik Madde ve Antioksidan Aktivitesi Üzerine Kurutma Yöntemlerinin Etkisi. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitusu Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Günay, E. ve Telci, İ. (2017). Isparta Ekolojik Koşullarında Bazı Reyhan (Ocimum basilicum L.) Genotiplerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 12(2): 100-109.
• Hussain, AI., Anwar, F., Sherazi, STH. and Przybylski, R. (2008). Chemical Composition Antioxidant and Antimicrobial Activities of Basil (Ocimum basilicum L.) Essential Oils Depens on Seasonal Variations. Food Chemical. 108: 986-995. International Rules for Seed Testing (ISTA). (2007). International Rules for Seed Testing Book.
• Javanmardi, J., Stushnoff, C., Locke, E. and Vivanco, JM. (2003). Antioksidant Activity and Total Phenolic Content of Iranian Ocimum accessions. Food Chemical. 83: 547-550.
• Kara, M. (2012). Biyolojik Ürünlerin Fiziksel Özellikleri, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 242.
• Karaca, M. (2017). Bazı Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Populasyonlarının Herba Verimi ve Uçucu Yağ Oranının Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Karagöz, D. (2020). Pamuk-Fesleğen Birlikte Ekim Yönteminin Pamuk Zararlıları ve Doğal Düşmanlarının Popülasyon Değişimleri Üzerine Etkisi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Karakuzu, E. (2015). Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Tohumunun Ekim Olanakları. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Makinaları Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Labra, M., Miele, M., Ledda, B., Grassi, F., Mazzei, M. and Sala, F. (2004). Morphological Characteization Essential Oil Composition and DNA Genotyping of Ocimum basillicum L. Cultivars. Plant Science. 167: 725-731.
• Lee, J. (2010). Caffeic Acids Derivatives in Dried Lamiaceae and Echinaces purpurea products. Journal of Functional Foods 2. p:158-162.
• Marki, O. and Kinitzios, S. (2008). Ocimum sp. (Basil): Botany, Cultivation, Pharmaceutical Properties and Biotechnology. Journal of Herbs Spices Medical Plants. 13: 123–150.
• Mohsenin, NN. (1970). Physical Properties of Plant and Animal Materials. Gordon and Breach Science Publishers.
• Naghibi, F., Mosaddegh, M., Motamed, SM. and Ghorbani, A. (2005). Labiatae Family in Folk Medicine in Iran:From Ethnobotany to Pharmacology, Iran Journal of Pharmaceutical Research 2: 63-79.
• Omidbaigi, R. (2004). Production and Prossesing of Medicinal Plants. Vol. 3. Tarbiat Modarres University.
• Oxenham, SK., Svoboda, KP. and Walters, DR. (2005). Antifungal Activity of The Essential Oil of Basil (Ocimum basilicum). Journal of Phytopathology 153: 174–180.
• Paton, A., Harley, RM. and Harley, MM. (1999). Ocimum e An Overview of Relationships and Classification. Medicinal and Aromatic Plants. Industrial Profiles. pp:1-38.
• Razavi, SMA., Mortazavi, SA., Matia-Merino, L., Hosseini-Parvar, SH., Motamedzadegan, A. and Khanipour, E. (2009). Optimisation Study of Gum Extraction From Basil Seeds (Ocimum basilicum L.). International Journal of Food Science&Technology. 44: 1755-1762.
• Simon, JE., Quinn, J. and Murray, RG. (1999). Basil, A Source of Essential Oils. Advanced in New Crops. pp: 484- 489.
• Telci, İ., Bayram, E., Yılmaz, G. ve Avcı, AB. (2005). Türkiye’de Kültürü Yapılan Yerel Fesleğen (Ocimum spp.) Genotiplerinin Morfolojik, Agronomik ve Teknolojik Özelliklerinin Karakterizasyonu ve Üstün Bitkilerin Seleksiyonu (Sonuç Raporu) TOGTAG-3102 No’lu [TÜBİTAK] Projesi.
• Telci, İ., Bayram, E., Yılmaz, G. ve Avcı, B. (2006). Variability in Essential Oil composition of Turkish Basils (Ocimum basilicum L.). Biochemical Systems And Ecology 34: 489- 497.
• Telci, İ., Elmastaş, M., Demirtaş, İ., Kaçar, O., Aytaç, Z. ve Yılmaz, E. (2015). Türkiye’de Kültürü Yapılan Reyhanlarda (Ocimum basilicum L.) Flavonoid ve Fenolik Asit Kompozisyonlarının Araştırılarak Farklı Kemotiplerin Belirlenmesi, Önemli Bileşiklerin Ekolojilere Göre Değişimi ve Antioksidan Potansiyallerinin Karşılaştırılması, 1110677 No’lu [TÜBİTAK] Projesi.
• Veronezi, CM., Costa, T. and Jorge, N. (2012). Basil (Ocimum basilicum L.) As A Natural Antioxidant. Journal of Food Proceeding and Preservation. (doi:10.1111/j.1745-4549.2012.00771.x ).
• Yağcıoğlu, A. (2015). Ürün İşleme. Ege Üniversitesi Yayınları Ziraat Fakültesi Yayın No: 517.
• Yaldız, G., Çamlıca, M., Eratalar, SA. ve Kulak, M. (2017). Farklı Dozda Kıbele Gübre Uygulamasının Fesleğen (Ocimum basilicum L.) Verimine Etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü Dergisi. 7(1): 363-370.
• Zewdu, AD. (2011). Moisture-Dependent Physical Properties of Ajwain (Trachyspermum ammi L.) Seeds, Philipp Agric Scientist, 94 (3): 278-284.