Korunga Çeşitlerinde Bazı Tohum Verimi Özelliklerinin Belirlenmesi ve Arı Merası Olarak Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 277 - 284, 29.12.2022

Selim Özdemir , Rıdvan Uçar , Muammer Ekmekçi , Sam Mokhtarzadeh , Kağan Kökten , Erdal Çaçan , Mehmet Ali Kutlu

https://doi.org/10.29278/azd.1084061

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışma, korunga çeşitlerinin bazı tohum verimi özelliklerinin ve arı merası olarak değerlendirilebilme olanaklarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.
Materyal ve Yöntem: Araştırmada bitkisel materyal olarak beş adet korunga çeşidi (Emre, Koç, Lütfibey, Özerbey ve Yunus) kullanılmıştır. Korunga çeşitlerini m2’de ziyaret eden arı sayısı, arıların çiçekte kalma süreleri, sapta çiçek sayısı, m2’de çiçek sayısı, bitki boyu, sapta meyve sayısı, bin tane ağırlığı ve tohum verimi gibi özellikler incelenmiştir.
Araştırma Bulguları: Araştırma alanındaki korungalar 26 Nisan 2021 tarihinde çiçeklenmeye başlamıştır. Arazideki gözlemler ise 06 Mayıs 2021 tarihi itibariyle başlamış ve toplamda on farklı günde (6, 10, 15, 20, 24, 27, 31 Mayıs, 7 ve 10 Haziran) gözlem yapılmıştır. Yapılan ölçüm ve gözlemler sonucunda; korunga çeşitleri ve sayım zamanlarının ortalamasına bakıldığında m2’de ziyaret eden arı sayısı 21.4 adet, arıların çiçekte kalma süresi 5.4 saniye, sapta çiçek sayısı 41.8 adet, m2’de çiçek sayısı 1303 adet ve bitki boyu 64.2 cm olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, korunga çeşitlerinde en fazla sap başına meyve sayısı Koç ve Özerbey (sırasıyla 30.7 adet ve 28.1 adet) çeşitlerinde, en yüksek bin tane ağırlığı Emre (24.7 g), Koç (23.0 g) ve Lütfibey (21.9 g) çeşitlerinde ve en yüksek tohum verimi de 55.9 kg/da ile Emre çeşidinde saptanmıştır.
Sonuç: Korunga çeşitlerinde arı bitki ilişkisini gösteren m2’de arı sayısı, arının çiçekte kalma süresi ve çiçek sayısı gibi özellikler dikkate alındığında Emre, Koç ve Özerbey çeşitlerinin, tohum verimi ve bin tane ağırlığı gibi özellikler dikkate alındığında ise Emre çeşidinin ön plana çıktığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Onobrychis viciifolia, korunga, arı merası, verim özellikleri, brychis viciifolia, sainfoin, bee pasture, yield characteristics.

Destekleyen Kurum

Bingöl Üniversitesi Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimi

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Teşekkür

Bu çalışma, Bingöl Üniversitesi Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimi Tarafından (Proje No: PİKOM-Bitki.2019.001) desteklenmiştir. Verilen destekten dolayı Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimine teşekkür ederiz.

etermination of Some Seed Yield Characteristics in Sainfoin Cultivars and the Evaluation as a Bee Pasture

Öz

Objective: This study was carried out to determine the seed yield characteristics of some sainfoin cultivars and their possibilities to be used as bee pasture.
Material and Methods: Five sainfoin cultivars (Emre, Koç, Lütfibey, Özerbey and Yunus) were used as plant material in the research. The features such as the number of honeybees visiting per m2 at the flowering time, the duration of the honeybees in flower, the number of flowers per stem, the number of flowers per m2, plant height, the number of fruits per stem, the thousand seeds weight and the seed yield were examined.
Results: The sainfoins in the research area started to bloom on April 26, 2021. Counts in the field started on 06 May 2021 and counting was carried out on ten different days (6, 10, 15, 20, 24, 27, 31 May, 7 and 10 June) in total. As a result of the measurements and observations; considering the average of sainfoin cultivars and counting times, the number of visiting bees per m2 was 21.4, the duration of the honeybees in flower was 5.4 seconds, the number of flowers per stem was 41.8, the number of flowers per m2 was 1303, and the plant height was 64.2 cm. In addition, the highest number of fruits per stem in sainfoin cultivars were in Koç and Özerbey (30.7 and 28.1 units, respectively), the highest thousand-seed weight in Emre, Koç and Lütfibey (24.7, 23.0 and 21.9 g, respectively) and the highest seed yield (55.9 kg/da) was determined in Emre cultivar.
Conclusion: In terms of features, which show the bee-plant relationship in sainfoin cultivars such as the number of bees per m2, the duration of the bee in flower and the number of flowers Emre, Koç and Özerbey are evident and in terms of seed yield and thousand grain weight Emre cultivar seems to stand out.

Anahtar Kelimeler

brychis viciifolia, sainfoin, bee pasture, yield characteristics.

Proje Numarası

PİKOM-Bitki.2019.001

Kaynakça

• Açıkgöz, E. (2001). Yem bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182, Bursa.
• Avcı, S. (2010). Türkiye’de doğal olarak yetişen yabani korunga (Onobrychis sp.) türlerinin toplanması ve morfolojik özelliklerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara.
• Aygün, C., Kara, E. & Çakal, Ş. (2007). Yem bitkileri türlerinin kültüre alınma olanakları. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran 2007, Erzurum (Poster Bildiri).
• Bakoğlu, A. & Kutlu, M.A. (2006). Bingöl sulu şartlarında yetişen arı otu (Phacelia tanecetifolia Benntham)’na uygulanan değişik sıra aralığının bazı tarımsal özelliklere ve arı merası olarak kullanılmasına etkisi üzerine bir araştırma. Uludağ Arıcılık Dergisi, 6(1), 33-38.
• Balabanlı, C. Yüksel, O. & Karadoğan, T. (2007). Korungada (Onobrychis sativa L.) gelişim seyrinin belirlenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi 25- 27 Haziran, Erzurum.
• Bhattarai, S. Coulman, B. Beattie, A. D. & Biligetu, B. (2018). Assessment of sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) germplasm for agro-morphological traits and nutritive value. Grass and Forage Science Journal, 4 (73), 958-966.
• Dadaşoğlu, E., & Tosun, M. (2017). Bazı bitki hormonlarının korunga (Onobrychis sativa L.) in vitro özellikler üzerine etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3), 267-278.
• Dubbs, A.L. (1968). Sainfoin as a honey crop. Montana Agricultural Experiment Station Bulleten, 627, 109 pp.
• Ekiz, H., Altınok, S., Sancak, C., Sevimay, C.S., & Kendir, H. (2011). Tarla bitkileri (V. Yem Bitkileri Çayır ve Mera). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 1588, Ankara.
• Ertuğrul, V. (1998). Seçilmiş korunga bitkilerinde çiçek tozu, meyve ve tohum özellikleri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bastırılmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Kells A. (2001). Sainfoin: an alternative forage crop for bees. Bee World, 82(4), 192-194.
• Kropacova, S. (1969). The relationship of the honey bee to sainfoin (Onobrychis sativa). Proseedings 22nd International Apicultural Congress, Munich, 476-477.
• Kropacova, S., & Haslbachova, H. (1970). A study of the honeybee (Apis mellifera L.) work on sainfoin plants (Onobrychis viciaefolia s. sativa Thell). Sborn. Vys. Skoly Zemed. Brne (fada A), 18, 71-82.
• Kutlu, MA., Kiliç, Ö., Özdemir, FA., & Bakır, YM. (2018). An investigation about Phacelia tanacetifolia Benth. from Olur district (Erzurum). International Journal of Scientific and Technological Research, 4(3), 61-69.
• Kuvancı, A., & Deveci, M. (2010). The plant of phacelia (Phacelia tanacetifolia Bentham), sainfoin (Onobrychis sativa L.) and alfalfa (Medicago sativa L.) evaluation with respect to honey bee preference. 2nd International Mugla Beekeeping&Pine Honey Congress, 05-08 October, Mugla-Turkey.
• MGM. (2021). Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, http://www.mgm.gov.tr.
• Özbek, H. (1979). Chalicoma parietina nestorea Brulle (Hym: Apoidea; Megachilidae)'nin tanımı ve yuvası. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Derg., 10 (1-2), 9-13.
• Özkan, U. (2014). Arı otu (Phacelia tanacetifolia Benth.)’nun önemi, yetiştirilmesi, ülkemizde ve dünyada yapılan çalışmalar. Ziraat Mühendisliği, l Ocak-Haziran 2014, 361, 38-42.
• Özyiğit, Y., & Bilgen, M. (2003). Arı bitkisi olarak değerlendirilebilecek bazı baklagil yem bitkilerinde farklı biçim dönemlerinin verim ve tarımsal özellikler üzerine etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, Diyarbakır.
• Richards, K.W., & Edwards, P.D. (1988). Density, diversity, and efficiency of pollinators on sainfoin, Onobrychis viciaefolia Scop. Canadian Entomologist, 120(12), 1085-1100.
• Sağlamtimur, T. Gülcan, H. Tükel, T. Tansı, V. Anlarsal, A. E., & Hatipoğlu, V. (1986). Çukurova koşullarında yem bitkileri adaptasyon denemeleri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1(3), 37-51.
• Tan, M., & Serin, Y. (2013). Baklagil yem bitkileri (Genişletilmiş 4. basım). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları, 190, 77-80.
• Tansı, V., & Kumova, U. (1999). Bazı yem bitkilerinin arı merası olarak kullanılma olanakları ve tohum verim kalitelerinin saptanması üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 14, 81-90.
• Türk, M. (2005). Farklı ekim sıklıklarının korunganın (Onobrychis sativa Lam.) kuru ot ve ham protein verimi üzerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(3), 69-75.
• Ünal, S., & Fırıncıoğlu, H.K. (2007). Korunga hat ve populasyonlarında fenolojik, morfolojik ve tarımsal özelliklerin incelenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 16(1-2), 31-38.