Effects of Different Growth Media on Bulb Growth in Mus Tulip (Tulipa sintenisii Baker)

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 15 - 20, 11.07.2023

Ahmet Yenikalaycı , Nazlı Aybar Yalınkılıç , Ali Bayram

https://doi.org/10.29278/azd.1216688

Cited By: 1

Öz

Objective: This study was carried out in the Muş Alparslan University Muş Tulip Application and Research Center Directorate practice land to examine the effects of different growing media (soil, peat, perlite, mortar soil) on the bulb growth of Muş Tulip and to determine the most suitable growing medium.
Materials and Methods: In the study, 10 pots were planted for each application and one bulb was planted in each pot in 4 different growing environments: soil, peat, perlite and mortar soil. Muş tulip bulbs were obtained from Muş center Özdilek village, Muş Alparslan University campus area and Yıldız Herbal Products Seed and Agriculture Industry Inc. obtained from the company's land. In the experiment, properties of Muş tulip bulbs such as main bulb weight, juvenile bulb weight, bulb weight, and total number of bulbs were investigated. Analysis of variance and correlation test were applied to the data obtained as a result of the research by using the JMP statistical program, and the differences between the environments were determined by the LSD multiple comparison test.
Results: According to the data obtained as a result of the study, it was revealed that the effect of the growth medium on the weight of the main bulb, the weight of the juvenile bulb and the total bulb weight was statistically significant at the 5% level.
Conclusion: In this study, in which different growing environments were compared with the soil, which is the natural habitat of Muş Tulip, some vegetative properties of Muş Tulip were examined and it was revealed that mortar soil (1:1:1 ratio campus soil: burnt cattle manure: creek sand) had a more positive effect on all the properties examined. In the light of the characteristics examined in the study, it has been determined that the content of the growing media is important for the dissemination, commercial use and mass production of the Muş tulip.

Anahtar Kelimeler

Mus tulip, Tulipa sintenisii, bulb growth, growth media

Muş Lalesi (Tulipa sintenisii Baker)’nde Farklı Yetişme Ortamlarının Soğan Gelişimi Üzerine Etkileri

Öz

Amaç: Bu çalışmada, farklı yetiştirme ortamlarının (toprak, torf, perlit, harç toprağı) Muş Lalesinin soğan gelişimi üzerine etkilerini incelemek ve en uygun yetişme ortamını belirlemek amacıyla Muş Alparslan Üniversitesi Muş Lalesi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü uygulama arazisinde yürütülmüştür.
Materyal ve Yöntem: Çalışmada toprak, torf, perlit ve harç toprağı olmak üzere 4 farklı yetişme ortamında her uygulama için 10 saksı ve her bir saksıya bir soğan gelecek şekilde dikim yapılmıştır. Muş ili sınırları içerisinde bulunan Muş merkez Özdilek köyü, Muş Alparslan Üniversitesi kampüs alanı ve Yıldız Bitkisel Ürünler Tohum ve Tarım San. A.Ş. firması arazisinden temin edilen lale soğanları çalışmanın materyalini oluşturmuştur. Denemede; bitki boyu, ana soğan ağırlığı, toplam soğan ağırlığı, yavru soğan ağırlığı, soğan sayısı, kardeş soğan verme oranı, hasatta toplam soğan ağırlık ortalaması, dikim/hasat soğan ağırlık oranı özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen verilere JMP istatistik programı kullanılarak varyans analizi ve korelasyon testi uygulanmış, ortalamalar arasındaki farklılıklar ise LSD çoklu karşılaştırma testi ile belirlenmiştir.
Araştırma Bulguları: Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre büyüme ortamlarının ana soğan ağırlığı, yavru soğan ağırlığı ve toplam soğan ağırlığı üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak %5 düzeyinde önemli olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Farklı yetiştirme ortamlarının Muş Lalesinin doğal yetişme ortamı olan toprakla kıyaslandığı bu çalışmada, Muş Lalesinin bazı bitkisel özellikleri incelenmiş ve incelenen tüm özelliklerde harç toprağının (1:1:1 oranında kampüs toprağı:yanmış sığır gübresi:dere kumu) daha olumlu etki gösterdiği ortaya çıkmıştır. Çalışmada Muş lalesinin kültüre alınması, soğanlarının çoğaltılması ve ticari olarak seri üretiminin yapılabilmesi için yetiştirilme ortam içeriklerinin önemli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Muş Lalesi, Tulipa sintenisii, Soğan Gelişimi, Büyüme Ortamı

Kaynakça

• Anonim, (2022). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri, Erişim Tarihi:05.12.2022, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr.
• Çelik, H. (2010). Süs bitkileri ve peyzaj (İç Mekân Süs Bitkileri, Tek Yıllık Bahçe Çiçekleri ve Peyzaj). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı No: 54. sf: 202.
• Çığ, A. & Gülser, F. (2021). Farklı yetiştirme ortamlarının bazı soğanlı süs bitkilerinin (Hyacinthus orientalis ‘Pink Pearl’, Muscari armeniacum, Narcissus ‘Mount Hood’ve Tulipa gesneriana ‘Golden Apeldoorm’) besin elementi içeriğine etkileri. MAS Journal of Applied Sciences,6(3), 494-501.
• Demir, K., Baskent, A. and Halloran, N., 2012. Effects of Different Substrates on Growth of Tulip Bulbs Under Ring Culture. Acta Hort. (ISHS) 937, 971-975.
• Doğan-Kalyoncu, D. (2007). Bazı yabani tulipa türlerinde in vitro soğancık üretimi. Doktora Tezi. Anakara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü, 105 s., Ankara.
• Eken, L. & Şirin, U. (2018). Lilyum zambaklarında (Lilium sp.) farklı yetiştirme ortamlarının yavru soğan oluşumu ve gelişimi üzerine etkisi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 33(2), 85-91.
• Ekim, T. Koyuncu, M. Vural, M. Duman, H. Aytaç, Z., & Adıgüzel, N. (2000). Türkiye bitkileri kırmızı listesi, (Pteridophyta and Angiospermae). Türk. Tab. Kor. Dern. ve 100. Yıl Üniversitesi Yayını, Ankara, 246s.
• Gül, A. (2008). Topraksız tarım, Hasat Yayıncılık, 145 s, İstanbul.
• Güner, A. Aslan, S. Ekim, T. Vural, M. & Babaç, M. T. (2012). Türkiye bitkileri listesi. Damarlı Bitkiler, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, 262.
• Hoog, MH. (1973). On the origin of Tulipa. Lilies and other Liliaceae. The Royal Horticulture Society, London, pp 47–64.
• Kahraman, Ö., & Özzambak, E. (2006). Topraksız kültür, sera koşullarında organik ve inorganik ortamların ağlayan gelin (Fritillaria İmperialis) soğanları üzerine etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 65-70.
• Kahraman, Ö., & Özzambak, M. E. (2015). Farklı yetiştirme ortamlarının Toros kardeleni (Galanthus elwesii Hook.)’nin soğan performansı üzerine etkileri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(1), 109-114.
• Killingback, S. (1990). Tulips: an illustrated identifer and guide to their cultivation. Apple Press, London, pp 9–13.
• Klasman, R. Moreira, D., & Benedetto, A. (2002). Cultivation of Asiatic hybrids of Lilium sp. in three different substrates. Catedra de Floricultura, Facultad de Agronomia (U.B.A.), 22(1), 79-83.
• Magnani, G., Grassotti, A., & Nesi, B. (2003). Lapillus growing medium for cut bulbous flowers in soilless culture. Acta Hortic., 609, 389-393.
• Maloupa, E., & Gerasopoulos, D. (1997). Quality production of four cut gerberas in a hydroponic system of four substrates. ISHS Symposium on Greenhouse Management for Better Yield and Quality in Mild Climates, Antalya 3-5 Nov.,1997.
• Malta, S. (2016). Farklı yetiştirme ortamları, lokasyon ve gölge uygulamalarının lale (Tulipa gesneriana L.)’de bitki gelişimi ve kalite özelliklerine etkisi (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Marasek-Ciolakowska, A. Ramanna, MS. Arens, P., & Van Tuyl, JM. (2012). Breeding and cytogenetics in the genus Tulipa. Floricult Ornam Biotechnol 6:90–97.
• Merhaut, D., Newman, J. (2005). Effects of Substrate Type on Plant Growth and Nitrate Leaching in Cut Flower Production of Oriental Lily. HortScience, 40(7), 2135- 2137.
• Özzambak, E. M. (2013). Süs bitkileri konusunda üniversite, kamu, özel sektör ve üretici iş birliği projeleri; lale soğanı üretimi örneği, V. Süs Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, 1, 34-40.
• Salman, A., & Wallace, M. Y. (2020). Farklı ticari lale çeşitlerinin bayındır ekolojik koşullarındaki floristik özellikleri. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(Özel Sayı), 319-326.
• Sarı, Ö., & Çelikel, F. (2017). Farklı yetiştirme ortamlarının Oriental Lilium ‘Siberia’ Çeşidinde çiçek kalitesi ve soğan verimi üzerine Etkileri. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 3(2), 54-60.
• Sevgican, A. (1999). Örtü Altı Sebzeciliği, Topraksız Tarım- Cilt 2. Ege Üni. Ziraat Fak. Yayınları, Yayın No. 526, İzmir. Seyedi, N. Mohammadi Torkashv, A., & Allahyari, M.S. (2012). The Impact of perlite and cocopeat as the growth media on lilium. Asian Journal of Experimental 3(3), 502-505.
• Tang, N. Shahin, A. Bijman, P. Liu, J. van Tuyl, J., & Arens, P. (2013) Genetic diversity and structure in a collection of tulip cultivars assessed by SNP markers. Sci Hortic 161, 286–292.
• Tolunay, D. 2007. Peyzaj uygulamalarında torf kullanımı ve torfların genel özellikleri. bitki üretiminde kullanılan ortam (toprak) materyalleri. İstanbul Ağaç ve Peyzaj A. Ş. Yayını, sf: 103-120.
• Tüzel, Y., & Gül, A. (1999). Seracılıkta yeni gelişmeler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Bornova-İzmir.
• Van der Boon, J. (1975). Peat as a forcing medium for tulips. In Symposium on Peat in Horticulture 50 (pp. 69-82).
• Yenikalaycı, A. Tufan, Y. Kayaalp, N., & Karadağ, Y. (2019). Muş lalesi (Tulipa sistenisii Baker) ‘in yayılış alanları, özellikleri ve sorunları. Muş Ovası Uluslararası Tarım Kongresi. Muş/Türkiye.