Some Performance Characteristics of Western and Central Black Sea Honey Bees (Apis mellifera L.) Obtained from Their Original Areas and Subjected to Selection

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 289 - 296, 31.12.2023

Hasan Ese Şeref Cınbırtoğlu Tunay Kılıçin Gökhan Akdeniz Fatih Yılmaz Ahmet Kuvancı Alper Durgut Alev Sarı

https://doi.org/10.29278/azd.1272558

Öz

Objective: The aim of this study was to select Western and Central Black Sea honey bee populations in terms of honey yield, brood production efficiency and overwintering ability and to obtain breeding honey bee material adapted to the Black Sea Region conditions.
Materials and Methods: In the study. 200 colonies obtained from different areas of the Western and Central Black Sea Region where nomadic beekeeping is not practiced. from enterprises that are engaged in stationary beekeeping and do not use commercial queens were subjected to selection between 2014-2020. The index values of honey yield. brood production efficiency and overwintering ability of these colonies were calculated and 50 colonies in the 25th percentile were identified and selected. Four queens were produced from each colony subjected to selection. queens were reared every two years and these queens were artificially inseminated with semen collected from other colonies other than their own colonies. Artificially inseminated queen bees were accepted to the colonies and the swarm was completed to 200 again. Thus, the selected colonies were mated by artificial insemination method one year and some performance data were obtained from the mated colonies in the following year.
Results: The average brood area indices of the 50 selected colonies in 2015, 2017, 2019 were 3.8±0.08; 3,9±0.05; 4,0±0.08, average overwintering indices were 4,4±0.11; 4,9±0.04; 4,1±0.04, honey yield indices were 3,9±0.09; 3,2±0.05; 3,1±0.09 and colony index values were 12.0±0.12; 12.0±0.09; 11.2±0.14, respectively. The average honey yields of the colonies were 23.68; 24.50, 26.39 kg/colony, overwintering ability(%) were 98.41; 97.15; 81.94 and brood production efficiency were 2064.89; 2123.75; 2023.22 cm2/colony.
Conclusion: Selection studies were carried out with Western and Central Black Sea honey bee populations between 2014-2020. It was observed that the third generation of the breeding material made significant progress in terms of honey yield, brood production efficiency and overwintering abilities compared to the initial swarm. As a gene source, it is important to protect this material adapted to the climatic conditions of the Black Sea Region, to ensure sustainable production and to make it available to producers.

Anahtar Kelimeler

Honey Bee, Breeding, Selection, Western Black Sea, Central Black Sea

Orijinal Alanlarından Temin Edilip Seleksiyona Tabi Tutulan Batı ve Orta Karadeniz Bal Arıları (Apis mellifera L.)’nın Bazı Performans Özellikleri

Öz

Amaç: Bu çalışmada; Batı ve Orta Karadeniz bal arısı popülasyonlarının bal verimi, kuluçka üretim etkinliği ve kışlama yetenekleri bakımından uygulanan seleksiyon işlemi ile Karadeniz Bölgesi koşullarına adapte olmuş damızlık bal arısı materyalinin elde edilmesi amaçlanmıştır
Materyal ve Yöntem: Çalışmada Batı ve Orta Karadeniz Bölgesinin göçer arıcılığın yapılmadığı farklı alanlarından, sabit arıcılık yapan ve ticari ana arı kullanmayan işletmelerden temin edilen 200 koloni 2014-2020 yılları arasında seleksiyona tabi tutulmuştur. Bu kolonilerin bal verimi, kuluçka üretim etkinliği ve kışlama yeteneklerine ait indeks değerleri hesaplanmış ve %25’lik dilime giren ilk 50 koloni belirlenerek selekte edilmiştir. Seleksiyona tabi tutulan her bir koloniden 4’er adet ana arı üretilip her iki yılda bir ana arı, yetiştirilip bu ana arıların kendi kolonileri dışındaki diğer kolonilerden toplanan semen ile yapay tohumlamaları yapılmıştır. Yapay tohumlanan ana arılar kolonilere kabul ettirilerek sürü tekrar 200’e tamamlanmıştır. Böylelikle seçilen koloniler bir yıl suni tohumlama yöntemi ile çiftleştirilmiş ertesi yılda çiftleştirilmiş kolonilerden bazı performans verileri elde edilmiştir.
Araştırma Bulguları: Seçilmiş 50 koloninin 2015, 2017, 2019 yıllarına ait ortalama yavru alan indeksleri sırasıyla 3.8±0.08; 3,9±0.05; 4,0±0.08, ortalama kışlama indeksleri 4,4±0.11; 4,9±0.04; 4,1±0.04, bal verim indeksleri 3,9±0.09; 3,2±0.05; 3,1±0.09 ve koloni indeks değerleri ise 12±012; 12 0±0.09; 11,2±0.14 olarak tespit edilmiştir. Kolonilerin yıllar itibariyle ortalama bal verimi 23.68; 24.50, 26.39 kg/koloni, kışlama yeteneği (%) 98.41; 97.15; 81.94 kuluçka üretim etkinliği ise 2064.89; 2123.75; 2023.22 cm2/ koloni olarak belirlenmiştir.
Sonuç: Batı ve Orta Karadeniz bal arısı popülasyonları ile 2014-2022 tarihleri arasında seleksiyon çalışması gerçekleştirilmiştir. Üçüncü jenerasyonu tamamlanan ıslah materyalinin bal verimi, kuluçka üretim etkinliği ve kışlama yetenekleri bakımından başlangıç sürüsüne oranla önemli ilerlemeler kaydettiği görülmüştür. **Gen kaynağı olarak Karadeniz Bölgesi iklim koşullarına adapte olmuş bu materyalin korunması, sürdürülebilir üretiminin sağlanması ve üreticilerin kullanımına kazandırılması önemli bir husustur.

Anahtar Kelimeler

Bal Arısı, Islah, Seleksiyon, Batı karadeniz, Orta karadeniz

Destekleyen Kurum

TAGEM ( Tarım ve Orman Bakanlığı-Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü)

Kaynakça

• Akdeniz, G., & Kantar, A. (2022). Analysis of Honey Export Potential and Competitiveness of Türkiye. Bee Studies, 14, 055-061.
• Aksoyak, Ş., İslam, A., Dede, Ö., & Gökçe, M. (2001). Ordu ilinin tarımsal yapısı ve fındığın ekonomisi. Dünden Bugüne Ordu İli (Editör: Öcal Serdar Yıldırım), 221-243.
• Bayram, R. (2001). Ülke Arıcılığının Problemleri ve Çözüm Önerileri. Ziraat Mühendisliği, 333, 44-45.
• Doğaroğlu, M. (1992). Trakya arıcılığı, sorunları ve çözüm yolları. Trakya Bölgesi 1. Hayvancılık Sempozyumu, 8-9 Ocak, Tekirdağ.
• Doğaroğlu, M. (1999). Modern Arıcılık Teknikleri. Anadolu Matbaa. Tekirdağ.
• Frühwirth, P. (1996). Zuchtauslese mit computer und jahrmillionenalte auslese des sammaltriebes: Ein Wiederspruch. Deutsches Bienen–Journal, 14-16.
• Fıratlı, Ç., & Budak, M.E. (1994). Türkiye’de çeşitli kurumlarda yetiştirilen ana arılar ile oluşturulan bal arısı (Apis mellifera L.) kolonilerinin fizyolojik, morfolojik ve davranış farklılıklarının araştırılması. TÜBİTAK VHAG- 795 nolu proje kesin raporu. Ankara, 117s.
• Genç, F., (1994). Arıcılığın Temel Esasları. Atatürk Ünv. Ziraat Fak. Ofset Tesisleri, Yay. No: 166, Erzurum.
• Genç, F., Dülger, C., Dodoloğlu, A., Kutluca, S. (1999). Kafkas, Orta Anadolu ve Erzurum balarısı (Apis mellifera L.) genotiplerinin Erzurum koşullarındaki bazı fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması. Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences, 23, 645-650.
• Fıratlı, Ç., Gençer, H.V., Karacaoglu, M., & Koç, A. (2005). Türkiye Arıcılıgına İlişkin Değerlendirmeler ve Öneriler. Türkiye Ziraat Mühendisligi VI. Teknik Kongresi. Ankara, 743-752.
• Gençer, H. V., & Karacaoğlu, M. (2003). Kafkas ırkı (Apis mellifera caucasica) ve Kafkas Irkı ile Anadolu Arısı-Ege Ekotipi (Apis mellifera anatoliaca)'nin Karşılıklı Melezlerinin Ege Bölgesi Koşullarında Yavru Yetiştirme Etkinlikleri ve Bal Verimleri. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 13(1), 61-65.
• Gösterit, A., Kekeçoğlu, M., & Çıkılı, Y. (2012). Yığılca Yerel Bal Arısının Bazı Performans Özellikleri Bakımından Kafkas ve Anadolu Bal Arısı Irkı Melezleri ile Karşılaştırılması. Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 107-114.
• Gül, A. (2014). Arı Ölümleri, Sebepleri ve Alınması Gereken Tedbirler. Arıcılık Araştırma Dergisi / Haziran 2014.
• Güler, A. (2017). Bal arısı (Apis mellifera L.) yetiştiriciliği hastalıkları ve ürünleri. Basım. Azim Matbaacılık. Ankara, 419.
• Güler, A. (2006). Bal arısı. OMÜ Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, Samsun.
• Güler, A., & Toy, H. (2008). Sinop İli Türkeli Yöresi Balarıları (Apis mellifera)’nın Morfolojik Özellikleri. O.M.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, 23(3), 190–197.
• Güler, A., Bıyık, S., & Güler, M. (2013). Batı Karadeniz bölgesi balarılarının (Apis mellifera L.) morfolojik karakterizasyonu. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 28(1), 39-46.
• Kavak, G. (2019). Orta Karadeniz bölgesi balarısı (Apis mellifera L.) genotipinin morfolojik karakterizasyonu, davranış ve performanslarının belirlenmesi ve ebeveyn generasyonun oluşturulması (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Kence, A. (2006). Türkiye balarılarında genetik çeşitlilik ve korunmasının önemi, Uludağ Arıcılık Dergisi, Şubat 2006.
• Sarıca, M. (2010). Karadeniz Bölgesi Hayvancılık Potansiyeli Ordu İli İçin Bazı Öneriler, Aybastı-Kabataş Kurultayı 4. Aybastı-Kabataş Kurultayı Yayınları No: 04, s: 15-32.
• Smith, D.R. (1991). Mitochondrial DNA and honey bee Biogeography. Diversity in the Genus Apis. 131-176.
• Şekerden, Ö. (1989). Ordu İlinde Arıcılığın Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları. Ordu İlinin Ekonomik Kalkınması Semineri (26-27 Mayıs 1988). İAV Yayınları. İstanbul.
• Ruttner, F. (1988a). Biogeography and taxonomy of honeybees. Spriger-Verlag, Berlin.
• Ruttner, F. (1988b). Breeding techniques and selection for breeding of the honeybee. G. Beard & Son Ltd., Brighton.
• Rinderer, T.E., Harris, J.W., Hunt, G.J., & De Guzman, L.I. (2010). Breeding for resistance to Varroa destructor in North America. Apidologie, 41(3), 409-424.
• Yücel, B., & Kösoğlu, M. (2011). Ege Bölgesi’nde Muğla Ekotipi ve İtalyan Melezi Bal Arılarının Kimi Performans Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması Kafkas Universitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 17(6), 1025-1029, 2011.