Amasya İli Manda İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik ve Yapısal Özellikleri, Sorunları ve Çözüm Önerileri

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 259 - 270, 31.12.2023

Ayla Sevim Satılmış Ertuğrul Kul

https://doi.org/10.29278/azd.1288317

Öz

Amaç: Bu araştırma Amasya ili manda yetiştiriciliğinin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Yöntem: Çalışmada, Amasya ili Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği’ne üye ve Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı projesi kapsamında yer alan 69 üretici ile yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen veriler kullanılmıştır.
Araştırma Bulguları: Ankete katılan üreticilerin büyük çoğunluğunu erkek, 41-50 yaş aralığında ve en fazla 4 kişiden oluşan yetiştiricilik faaliyetinde bulunan bireyler oluşturmaktadır. Üreticiler çoğunlukla ilkokul mezunu olup, çoğunluğu manda yetiştiriciliği yapma nedenleri olarak geçim kaynağı, alışkanlık ve geçime katkı olarak belirtmişlerdir. İşletmelerin büyük çoğunluğu 20 baştan daha az hayvan kapasiteli, kapalı, beton tabanlı ve bağlı duraklı olup altlık kullanılmamaktadır. Ahırlarda havalandırma çoğunlukla baca ve kapı/pencere şeklinde sağlanmaktadır. Ahırlarda çatı malzemesi olarak kiremit, yemlik materyali olarak da beton yemlik kullanılmaktadır. Ahırlardaki gübre büyük oranda elle temizlenmekte ve ahır yanında biriktirilerek depolanmaktadır. İşletmelerde daha çok otomatik ve yalak suluklar kullanılmakta, su kaynağı olarak da şebeke suyu kullanılmakta olup, hayvanlara çoğunlukla serbest olarak ve günde iki kez su verilmektedir. İşlemelerin hiçbirinde ayrı bir doğum bölmesi bulunmamakta, malaklar daha çok ahır içerisinde ana ile birlikte barındırılmaktadır. En fazla altlık malak bölmelerinde kullanılmaktadır. Üreticilerin projeden beklentileri şu şekilde sıralanabilir; manda destekleri ile süt fiyatlarının artması ve yem fiyatlarının düşürülmesidir.
Sonuç: Sonuç olarak, mevcut proje bütçesinin daha fazla artırılması ya da başta yem fiyatları olmak üzere girdi maliyetlerini düşürücü tedbirlerin alınması bir zorunluluk olarak görülmektedir. Bununla birlikte ıslahın uzun bir süreç gerektirmesinden dolayı Anadolu mandaların düşük süt, et ve döl verimi gibi verim özellerinin artırılması amacıyla mevcut projelerin etkin bir şekilde daha uzun yıllar devam edilmesi sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu mandası, Amasya, Sorunlar, Çözüm önerileri

Destekleyen Kurum

Çalışma Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)’nün TAGEM/05MANDA2013-01 numaralı projesi ile desteklenmiştir.

Proje Numarası

TAGEM/05MANDA2013-01

Teşekkür

Bu çalışma Ayla Sevim SATILMIŞ’ın yüksek lisans tez çalışmasının bir kısmını içermektedir. Çalışma Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)’nün TAGEM/05MANDA2013-01 numaralı projesi ile desteklenmiştir. Bu çalışma Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Tarafından 07.12.2021 tarih ve 2021/5 sayılı kararla kabul edilmiştir.

Socio-economic and Structural Characteristics, Problems and Solution Suggestions of Buffalo Enterprises in Amasya Province

Öz

Objective: This research was carried out to determine the situation, problems, and solution proposals of water buffalo breeding in Amasya province.
Materials and Methods: In this study, data obtained from face-to-face surveys with 69 producers who are members of Amasya Province Buffalo Breeders' Association and who are within the scope of the Anatolian Buffalo Breeding in Public Hands project were used.
Results: Most of the producers participating in the survey are male, between the ages of 41-50 and engaged in farming activities with a maximum of 4 people. The producers are mostly primary school graduates, and most of the they stated their reasons for making buffalo breeding as livelihood, habit, and contribution to livelihood. Majority of the enterprises are capacity for less than 20 animals, closed, concrete type barn floor, tied stall and bedding is not used. Generally, ventilation in barns is provided by chimneys and doors/windows. Tiles were used as roofing material and concrete feeders were used as manger material in the barns. Manure in the barns is mostly cleaned by hand and stored next to the barn. Mostly automatic and trough waterers are used in enterprises, urban water as mains water is used as water source and animals are mostly given free water twice a day. There is no separate birth chamber in any of the enterprises, calves are mostly housed together with the mother in the barn. Most of the litter is used in the calf compartments. The most important expectations of the producers from the project are the increase in milk prices and decrease in feed prices with buffalo support.
Conclusion: As a result, it is seen as a necessity to increase the current project budget further or to take measures to reduce input costs, especially feed prices. However, due to the fact that breeding requires a long process, existing projects should be continued for longer years effectively to increase the yield characteristics such as low milk, meat and reproductive yield of Anatolian buffaloes.

Anahtar Kelimeler

Anatolian buffalo, Amasya, Problems, Solutions

Proje Numarası

TAGEM/05MANDA2013-01

Kaynakça

• Alkoyak, K., & Öz, S. (2022). The effect of nongenetic factors on calf birth weight and growth performance in Anatolian buffaloes. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 46(4), 609-616.
• Altınbaş, C.M. (2003). Bartın ili manda yetiştiriciliği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anonim, (2021). Animal Production Data. Food and Agriculture Organization. http://www.fao.org/statistics/en (Erişim tarihi: 30.05.2021).
• Atasever, S., & Erdem, H. (2008). Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 23(1), 59-64.
• Avcı, H. (2015). İstanbul İli Avrupa Yakasındaki Manda İşletmelerinin Yapısal ve Mekansal Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Çiftçi, S. (2017). Bitlis İli Anadolu mandası işletmelerinin yapısal özellikleri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Siirt Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Siirt.
• Embaby, Z.A.M. (2009). Environmental evaluation of Egyptian buffalo housing. Journal of Applied Sciences Research, (September), 1210-1217.
• Işık, M. (2015). Muş ilinde manda yetiştiriciliği faaliyetinin ekonomik analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Karadaş, K., Özger, Ö., & Şahin, K. (2022). Iğdır ilinde manda üreticilerinin üretim özelliklerinin belirlenmesi. Journal of the Institute of Science and Technology, 12(2), 1080-1090.
• Kaplan, Y., Bozkurt, Z., & Tekerli, M. (2018). Evaluation of Water buffalo holdings in Yozgat province in terms of environmental factors affecting animal welfare. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 58(2), 67-76.
• Kaplan, Y., & Tekerli, M. (2023). Genetic parameters of growth, reproductive, and productive characteristics in Anatolian buffaloes. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 47(3), 222-228.
• Kaygısız, F., Evren, A., Koçak, Ö., Aksel, M., & Talat, T.A.N. (2018). İstanbul’un Çatalca ilçesindeki mandacılık işletmelerinin etkinlik analizi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 65(3), 291-296.
• Koyuncu, M., Çetin, İ., Sargın, H. G., & Çetin, E. (2021). Bursa ili Mustafakemalpaşa ilçesi manda yetiştiriciliği" Karaoğlan mahallesi örneği". Hayvansal Üretim, 62(1), 25-34.
• Kul, E., Şahin, A., Uğurlutepe, E., Soydaner, M., & Özlem, O. (2015). Organik hayvancılıkta alternatif bir üretim modeli: Manda yetiştiriciliği. Doğu Karadeniz II. Organik Tarım Kongresi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, 06-09 Ekim 2015, Rize.
• Öz, S., Alkoyak, K., & Küçükersan, S. (2022). Effects of calving year, season, and age on some lactation traits of Anatolian buffaloes reared at farmer conditions in Turkey. Ankara Universitesi Veteriner Fakultesi Dergisi, 69(2).
• Özdemir, G., & Özdemir, A. (2016). Bingöl İli Manda Yetiştiriciliğinin Sorun ve Çözüm Önerilerinin Yetiştirici Gözüyle Değerlendirilmesi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Derg, 6(2), 157-164.
• Özdemir, G. (2021). Sivas ili manda işletmelerinde karma üretim durumunun ve yetiştirici eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 14(2), 107-112.
• Özkan, Z., Arslan, S., Uçum, İ., Canik, F., & Uzun, B. (2017). Samsun ilinde manda yetiştiriciliği faaliyetine yer veren işletmelerin mevcut durum analizi. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, TEPGE Yayın, (292).
• Saadullah, M. (2012). Buffalo production and constraints in Bangladesh. J. Anim. Plant Sci, 22, 221-224.
• Sariozkan, S. (2011). Türkiye’de manda yetiştiriciliğinin önemi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(1), 163-166.
• Soysal, M.I., Tuna, Y.T., & Gürcan, E.K. (2005). An investigation on the water buffalo breeding in Danamandira village of Silivri district of Istanbul province of Turkey. Journal of Tekirdag Agricultural Faculty, 2, 73-78.
• Şahin, A., Ulutaş, Z., & Yıldırım, A. (2013). Türkiye ve Dünya’da manda yetiştiriciliği. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 8, 65-70.
• Turan, M. & Tatar, A.M. (2022). An evaluation on the current state of water buffalo breeding in Diyarbakır, identification of problems and solutions. International Journal of Agriculture Environment and Food Sciences, 6(1), 141-151.
• TÜİK, (2023). Hayvansal üretim verileri. https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim tarihi: 14.03.2023).
• Yapar, S.N. (2020). Samsun ilinde yürütülmekte olan halk elinde manda ıslahı projesinin yetiştiriciler üzerindeki etkileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Yıldız, S., & Deniz, S. (2021). Muş ili damızlık sığır/manda yetiştiricileri birliklerine üye işletmelerin yem temini ve hayvan besleme alışkanlıkları. Journal of the Institute of Science and Technology, 11(4), 3280-3291.
• Yılmaz, S. (2013). Afyonkarahisar yöresi manda yetiştiriciliği: Küçükçobanlı köyü örneği, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Yılmaz, A., & Çiftçi, S. (2020). Bitlis İli Anadolu Mandası Yetiştiricilerinin Manda Besleme ve Ürünlerinden Faydalanma ve Pazarlama Olanaklarına Yönelik Görüşleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(1), 271-280.