Analyzing the Types of Virtue in Ahlâk-ı Nâsirî in Terms of Values Education

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 265 - 277, 07.06.2024

Ayşe Erbay

Öz

Throughout history, scholars have tried to determine what attitudes and behaviors
and personality traits should be in the ideal person. For this, importance has been
given to the acquisition of effective values to individuals. In this direction, literary
works have been created on subjects such as moral education and value transfer.
The aim of this study is to examine the virtues in the Persian ethics book titled Ahlâk-ı
Nâsırî written by Nasîrüddin Tûsî in the 13th century in terms of values education
within the framework of today’s education-training programs and understanding.
Qualitative research methods were used in the study. The data were obtained by
document analysis method. As the research material, Ahlâk-ı Nâsırî translated from
Persian into Turkish by Anar Gafarov and Zaur Şükürov was used. In the evaluation
of the data, descriptive analysis technique from qualitative analysis methods was
used. The work was examined in terms of root values and values education in the
Turkish Language and Literature Curriculum. In Ahlâk-ı Nâsırî, four basic virtues are
stated as wisdom, justice, valor and chastity. There are seven virtues under the virtue
of wisdom, eleven under the virtue of valor, twelve under the virtue of chastity, and
twelve under the virtue of justice. When the virtues in Ahlâk-ı Nâsırî are compared
with the root values in the curriculum, it is concluded that the virtues in Ahlâk-ı Nâsırî
are discussed in more detail than the root values. For this reason, in the context of
value education, Ahlâk-ı Nâsırî and similar moral books that have been introduced to
Turkish language and literature should be utilized.

Anahtar Kelimeler

Ahlâk-ı Nâsırî, Turkish Language and Literature Education, Value Education

Ahlâk-ı Nâsırî’deki Erdem Cinslerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Öz

Tarih boyunca bilginler tarafından ideal insanda olması gereken tutum ve davranışların, kişilik özelliklerinin neler olması gerektiği belirlenmeye çalışılmıştır. Bunun için etkili olan değerlerin bireylere kazandırılmasına önem verilmiştir. Bu doğrultuda ahlak eğitimi, değer aktarımı gibi konularda edebî eserler meydana getirilmiştir. Bu araştırmanın amacı 13. yüzyılda Nasîrüddin Tûsî tarafından yazılan Ahlâk-ı Nâsırî adlı ahlak kitabında yer alan erdemleri günümüz eğitim-öğretim programları ve anlayışı çerçevesinde değerler eğitimi açısından incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Veriler doküman incelemesi yöntemiyle elde edilmiştir. Araştırma materyali olarak Anar Gafarov ve Zaur Şükürov tarafından Farsçadan Türkiye Türkçesine çevrilen Ahlâk-ı Nâsırî adlı eser kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde nitel analiz yöntemlerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Eser, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Programı’nda yer alan kök değerler ve değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Ahlâk-ı Nâsırî’de dört temel erdem hikmet, adalet, yiğitlik, iffet olarak belirtilmektedir. Hikmet erdeminin altında yedi, yiğitlik erdeminin altında on bir, iffet erdeminin altında on iki, adalet erdeminin altında on iki tür erdem bulunmaktadır. Ahlâk-ı Nâsırî’deki erdemler, öğretim programında yer alan kök değerlerle karşılaştırıldığında daha detaylı ele alındığı sonucuna varılmaktadır. Bu nedenle değer eğitimi bağlamında, Türk dili ve edebiyatına kazandırılmış olan Ahlâk-ı Nâsırî ve benzer ahlak kitaplarından faydalanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Ahlâk-ı Nâsırî, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi, Değer Eğitimi, Kök Değerler

Kaynakça

• Akalın, Ş. H. (2011). Türkçe Sözlük. (11. baskı). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Akhan, N. E., Subaşı, E., & Açıl, F. B. (2020). Öğretmen Adaylarının Kök Değerlere İlişkin Görüşleri. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), s. 115-134.
• Aktepe, V. (2016). Ailede değerler eğitimi ve program ihtiyacı. Farklı yönleriyle değerler eğitimi içinde (s. 77-94). Ankara: Pegem Akademi.
• Çeçen, H. (2017). Tariku’l-Edeb’de Değer Eğitimi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), s. 23-33.
• Çelikel, B. (2022). Benliğin İnşâsı Ahlâk-ı Nâsırî'nin Eğitim Bakımından İçerik Analizi. (2. baskı). İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş.
• Dilmaç, B., Deniz, M., & Deniz, M. E. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Öz-Anlayışları ile Değer Tercihlerinin İncelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18), s. 9-24.
• Dilmaç, B., & Ulusoy, K. (2016). Değerler Eğitimi (4. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Erbay, A. (2023). Terceme-i Kitâbü’l-Ahlâk Adlı Eserin Dil Özellikleri, Transkripsiyonlu Metni ve Dizini Hazırlanarak Dil ve Edebiyat Eğitimi Yönünden İncelenmesi. Marmara Üniversitesi: [Yayımlanmamış doktora tezi].
• Ersoy, H. Y. (2018). Değerler Eğitimi Açısından Türk Dili ve Edebiyatı Programında Dîvânu Lugâti’t Türk. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(7), s. 11-31.
• Güven, A. Z. (2014). Değerler Eğitimi ve Türkçe Derslerinde Değerlerin Kullanımı. Ankara: Palet Yayınları.
• Kardaş, M. N. (2015). Orhun Abidelerinin Türkçe Öğretiminde Değer Aktarımı Bakımından Önemi III: Bilge Kağan Abidesi. Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(2), s. 55-70.
• Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve Eğitim (3. baskı). Ankara: Engin Yayınevi.
• Kızılçelik, S., & Erjem, Y. (1994). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Ankara: Atilla Kitabevi.
• MEB. (2018). Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programı.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim Öğrenme ve Öğretim (22. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Şimşek, A. (2005). Nasireddin Tûsî’nin Ahlâk ve Eğitim Anlayışı. Marmara Üniversitesi: [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi].
• Takcı, H. (2007). Ahlâk-ı Nâsırî. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9(15), s. 189-192.
• Taştan, A. (2015). Nasîruddin Tusî’nin Ahlâk-ı Nâsırî Adlı Eserindeki Görüşleri Ve Günümüz Toplumlarına Yansımaları. A. Ünal (Dü.), Geçmişten Geleceğe Ahlâk içinde (s. 153-173). Bartın Üniversitesi Yayınları.
• Tûsî, N. (2020). Ahlâk-ı Nâsırî (4. baskı). (A. Gafarov, & Z. Şükürov, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık. (Orijinal eserin yayın tarihi 1236)
• Ulusoy, K. (2010). Değer Eğitimi: Davranışçı ve Yapılandırmacı Yaklaşıma Göre Hazırlanan Tarih Programlarında Değer Aktarımı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), s. 32-51.
• Ulusoy, K., & Dilmaç, B. (2015). Değerler eğitimi. (3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Yeşilyaprak, B., & Uçar, E. (2012). Öğrenmeden Öğretime. B. Yeşilyaprak (Dü.) içinde, Eğitim Psikolojisi Gelişim-Öğrenme-Öğretim. (9. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma Yöntemlerinin Temel Özellikleri ve Eğitim Araştırmalarındaki Yeri ve Önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), s. 7-17.