ŞEYH AHMED ÇAPAKÇURÎ VE MEKTUPLA İRŞAD ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 11 - 34, 10.07.2016

Mehmet Şirin

Öz

Şeyh Ahmed Çapakçurî, 1830 tarihinde Bingöl merkeze 20 km. mesafede bulunan Kur (Dikme) köyünde dünyaya gelmiştir. Çocukluğunda dini bilgilere kaşı ilgi duymaya başlayınca, babası, aldığı manevî bir işaret üzerine onu Palu’ya Şeyh Ali Sebti Hazretleri’nin yanına götürmüş. Şeyh Ali Sebti’nin kontrolünde ilim ve tarikat eğitimini bitirip, her iki alanda da icazet almış, hayatının bundan sonraki kısmını, öğrendiği ilimlerle amel edip insanlara faydalı olmaya vakfetmiştir. Şeyhinin vefatından sonra uzun bir müddet Elazığ Harput’ta ikamet etmiş, bu süre içerisinde hem ibadetle meşgul olmuş, hem de irşad faaliyetlerinde bulunmuştur. Bir dönem Urfa’nın Siverek ve Viranşehir ilçelerinde kalmış, Birinci Dünya Savaşı yıllarında tekrar Harput’a dönmüş ve vefatına kadar burada ikamet etmiştir. Bu ve benzeri faaliyetlerinin yanında, ömrünün sonlarına doğru, gördüğü bir rüya üzerine kendisine mektup yazarak intisab etmek isteyen Kastamonulu Hattatzâde Muhammed İhsan Oğuz Efendi’yi, yazdığı mektuplarla irşad etmiştir. Şeyh efendi, yazdığı mektuplarda, müridine nasıl hareket edeceğini, hangi zikirleri ne kadar çekmesi gerektiğini, yaşadığı bazı manevî halleri, gördüğü rüyaları, tarikatta tevbe, rabıta, zikir, murakabe, nefis mertebeleri ve bunların özellikleri ile ilgili pek çok hususu izah etmiştir. Bu mektuplarla İhsan Oğuz seyr u sülûkünü tamamlamış ve icazetnamesini almıştır. Bu şekilde Halidî-Nakşi yolu Muhammed İhsan Oğuz vasıtası ile Kastamonu ve çevresinde yayılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şeyh Ahmed Çapakçurî, İhsan Oğuz, Tarikat, Mektupla İrşad

SHEIKH AHMAD CHAPAKCHURY AND A CASE OF IRSHAD BY LETTER

Öz

Sheikh Ahmad Chapakchury was born in the village of Kur (Dikme) at a distance of 20 km from Bingöl city centre in 1830. As he started to be interested in religious knowledge, his father took him to Sheikh Ali Sabti in Palu upon a spiritual sign. After completing his science and tariqa (spiritual path) education under the control of Sheikh Ali Sabti, he received an ijaza (permission to practice tariqa) in these two fields. Then, he dedicated his remaining life to his sheikh’s death, he resided for a long time in Harput, Elazığ. Within this period, he was occupied with praying and do ershad (Islamic guidance) at the same time. In a term, he stayed in Siverek and Viranşehir districts of Urfa. He returned to Harput in the years of World War I, and resided there until his death. In addition to these and other similar activities, he did irshad by writing letter for Hattatzadah Muhammad Ihsan Oğuz Effendi from Kastamonu who expressed his willingness to be attached with him upon a dream the latter had in the last part of his life. Sheikh Effendi explained his moreed (disciple) how to act, which and how many dhikrs (remembrance of Allah) to recite, some spiritual events he experienced, some dreams he had, a lot of issue related to tawba (repentance), rabita, dhikr, muraqabah (Islamic meditation), ego levels and its specialties. Ihsan Oğuz completed his sayr suluk (spiritual journey) by these letters and received his ijazatnama (permission certificate). By this way, Khalidi-Naqshi path spread around Kastamonu by means of Muhammad Ihsan Oğuz.

Anahtar Kelimeler

Sheikh Ahmad Chapakchury, Ihsan Oğuz, Tariqa, Irshad by Letter’s

Kaynakça

• Algar, Hamid. Nakşibendilik, haz. A. Cüneyd Köksal, İnsan Yayınları, İstanbul 2007. Aydoğmuş, Günerkan. Harput Kültüründe Din Âlimleri, Manas Yayıncılık, Elazığ 2009. Ayiş, Mehmet Şirin, “Bingöl ve Çevresinde Halidilik”, Mevlânâ Hâlid-i Bağdadî ve Halidîliğin Bingöl Çevresi Üzerindeki Etkisi (Ulusal Sempozyum), Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 4-5 Mayıs, Bingöl 2017. _________, Tarikat Adabı: Muhammed b. Hasan es- Semennûdî’nin Hayatı Eserleri ve Tarikat Âdâbı İle İlgili Görüşleri, Rağbet Yayınları, İstanbul, 2015. Bruinessen, Martin Van, Ağa Şeyh Devlet, İletişim Yayınları, İstanbul 2003. el-Çanî, Sebahattin, Ulemauna mine’l-müderrisine fi’l-karni’l-işrîne, Daru’r-Ravda, İstanbul 2016. Çelik, İsa, “Tasavvufî Düşüncede Havatır”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, C. II, S. 1, 2002. el-Hânî, Muhammed b. Abdullah, Behcetü’s-Seniyye: Nakşbendiyye Âdâbı, Semerkand Yayınları, İstanbul 2011. Haydari, İbrahim Fasih, Büyük Doğuş Mecdü’t Talid: Mevlana Halid-i Bağdadi’nin Hayatı, Halifeleri ve Menkıbeleri, Semerkand Yayınları, İstanbul 2011. http://www.insanligacagri.org.tr/tevhid-mertebeleri/ Erişim tarihi: 12.08.2017 http://samil.ihya.org/ansiklopedi/seyr-u-suluk.html. Erişim tarihi: 10.08.2017. Kavak, Abdulcebbar, “Halidiyye Medreselerinin Anadolu’daki İlmî ve Kültürel Hayata Katkıları”, Medrese ve İlahiyat Kavşağında İslami İlimler Sempozyumu, Bingöl 2013. _________, Mevlâna Hâlid-i Nakşbendî ve Hâlidîlik, Nizamiye Akademi Yayınları, İstanbul 2016 Kıyak, Abdulkadir, Elazığ Evliyaları, (Tarih Bilincinde Buluşanlar Derneği ) Yay, İstanbul 2013. Memiş, Abdurrahman, “Oğuz Muhammed İhsan”, DİA, TDV. Yayınları, İstanbul 2007. _________, Halidi Bağdadî ve Anadolu’da Halidilik, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2000. Muslu, Ramazan, “Bingöllü Bir Halidi Şeyhi: Şeyh Ahmed Çapakçûrî”, I. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2014.
• Oğuz, Muhammed İhsan, Tasavvuf Yolunda Mânevî Cihad, Oğuz Yayınları, İstanbul 1998. _________, İki Gavs-ı Enam: Şeyh Ali Sebti ve Şeyh Ahmed El-Kürdî, Necm Matbaası, İstanbul 1342. Sunguroğlu, İshak, Harput Yollarında, Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları, İstanbul 1958. Türer, Osman, “Letaif-i Hamse”, DİA, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2003. Uludağ, Süleyman, “Halidilik” (Anadoluda Halidilik), DİA, TDV Yayınları, İstanbul 1997. _________, “Havatır” DİA, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 1997. Yapıcı, Süleyman. Aziz Şehrin Aziz İnsanları, Elazığ Belediyesi Kültür Yayınları, Elazığ 2016. _________, Palu: Tarih, Kültür, İdarî ve Sosyal Yapı, Anıl Matbaa ve Ciltevi, Ankara 2004. Yılmaz, Sevim, Muhammed İhsan Oğuz ve Tasavvuf Felsefesi (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2005.