OSMANLI’NIN SON DÖNEMİNDEN GÜNÜMÜZE, BİNGÖL’DE EĞİTİM FAALİYETLERİNE KISA BİR BAKIŞ (SORUNLAR VE ÖNERİLER)

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 81 - 98, 10.01.2015

Mahmut Buyankara

Öz

Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar Bingöl’de eğitim alanında önemli mesafeler kaydedildiği açıktır. Okuma-yazma oranları, ortalama eğitim süresi, çalışan nüfusun eğitim durumu ve kadın okur-yazarlığı gibi göstergeler eğitimde iyileşmelerin olduğuna işarettir. Ancak ülkenin genel gelişme trendi içerisinde, ilimizde eğitim alanındaki iyileşmeler oransal olarak ülke ortalamasının altında kalmaktadır. Eğitimde yaşanan sorunlar, sosyal olaylardaki çok nedenlilik prensibi gereği, sosyal doku, gelenek, altyapı ve ekonomiden kaynaklı çeşitli nedenlere bağlanabilir. Bu çalışmada Osmanlının son döneminden günümüze kadar Bingöl’deki eğitim faaliyetlerinin genel bir fotoğrafı çizilmeye çalışılmış, günümüzde eğitim alanında yaşanan sorunlar ve bu sorunları tetikleyen etkenler üzerinde durularak, olası çözüm önerileri ortaya konmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Bingöl, Okullaşma, İlköğretim, Eğitsel engeller

AN OVERVIEW TO THE EDUCATION FACILITIES IN BİNGÖL, FROM THE LATEST PERIOD OF OTTOMAN EMPIRE TILL PRESENT (PROBLEMS AND SUGGESTIONS)

Öz

It is obvious that from the first years of Republic till now in the education field of Bingöl significant progresses occurred. The indicators such as literacy rates, average education duration, the education status of employed population and female literacy rate point out that improvements have been provided in education. However, comparing with the country’s overall development trend, the educational improvements of our province still remain under the proportional average of the nation. The problems in education due to the principle of multiple motivations (reasons) are attributed to various causes such as social events, social structure, traditions, infrastructure and economy. In this study, an overall snapshot of Bingöl’s educational activities from Ottoman Empire till today has been drawn, current problems in the field of education and the factors that trigger these problems has been demonstrated and accordingly possible solutions have been suggested. 

Anahtar Kelimeler

Education, Bingöl, Schooling, Primary School, Educational barriers

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2012). Türk Eğitim Tarihi M.Ö 1000- M.S. 2012, Pagem Akademi Yayınları, 22. Baskı, Ankara
• Arpa, M. (2014). “Bingöl’de Medreseler ve Müderrisler”, Bingöl Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, ss. 29-42.
• Beki, A. (2008). “Klasik Medrese Geleneğinin Bingöl’ün Sosyo-kültürel Yapısına Etkisi”, II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl, 25-27 Temmuz, ss. 673-710.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail. (1995). el-Câmiu’l-müsnedü’s-Sahîhu’l-Muhtasar min umûr-i Rasûlillahi (s.a.v.) ve Sünenih ve Eyyamih, Dâru’l-Erkam, Beyrut.
• Bingöl MEM. Temel Eğitimi Destekleme Projesi (MEDA) PYS Çalışma Raporu, Ankara, 2003 Bingöl MEM. İstatistik 2005-2006, Kapalı Okullar, Bingöl.
• http://bingol.meb.gov.tr/ , İstatistikler, 25 Mart 2015
• Bingölonline, Bingöl’e 690 Öğretmen Atandı, http://www.bingolonline.com/Haber/ BINGOLE-690-OGRETMEN-ATANDI-49297.html, 25 Mart 2015.
• Çınar, İ. (2002). “Eğitimin Tarihsel Temelleri”, Eğitim Üzerine, Edit: Erdal Toprakçı, Ütopya Yayınları, Ankara. ss. 45-90
• Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), 2000 Genel Nüfus Sayımı Bingöl, Ankara, 2002.
• DPT. İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE- 2011), Ankara, 2013.
• Koçer, H.A. (1991). Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923), MEB Yayınları, İstanbul
• Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2013-14’, MEB Yayınları, Ankara, 2014
• T.C. Resmi Gazete, İlköğretim ve Eğitim Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Sayı: 28261, 11.04.2012.
• Suna, M. (2008). “Bingöl’deki Eğitim Düzeyi”, II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl, 25-27 Temmuz, ss. 735-780.
• Söylemez, M.M. (2007). “Erzurum Vilayet Salnamelerine Göre Osmanlının Son Döneminde Kiğı Kazası”, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi, Bingöl, Sayı: 1, ss. 21-40
• Söylemez, M.M. (2006). “Bitlis Vilayet Salnamelerine Göre Ginç Sancağı”, I. Bingöl Sempozyumu, Bingöl, 10-11 Haziran, ss. 61-82.
• Tan, M. (1987). “Eğitsel Fırsat Eşitliği”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt:20 Sayı:1, ss. 245-259
• Taş, U. ve Yenilmez, F. (2008). “Türkiye’de Eğitimin Kalkınma Üzerindeki Rolü ve Eğitim Yatırımlarının Geri Dönüş Oranı”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eskişehir, Cilt:9, Sayı:1, ss. 155-186
• TÜİK. Türkiye İstatistik Yıllığı 2013, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Yayın No: 4175, Ankara, 2014.
• TÜİK., 2015. ADNKS Veri Tabanı, http://rapory.tuik.gov.tr/05-03-2015-12:34:03- 351786247150224721519031793.html , 05 Mart 2015.
• Turan, S. (2008). “Eğitim Felsefesi Ve Çağdaş Eğitim Sistemleri”, Eğitim Sosyolojisi ve Felsefesi, Edit: Boyacı, A., Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 973, Eskişehir.
• UNİCEF, Kız Çocuklarının Okullaşması İçin Yapabileceklerimiz Var, Çalışma Grubu Koordinatörü Dr. Nur Otaran, Ankara, 2003.
• UNİCEF, http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/Kiz%20Cocuklarinin%20Egitimi. pdf 27 Ocak 2015.
• UNİCEF, Sayılarla Dünya Çocuklarının Durumu 2014, Her Çocuk Önemlidir, Ankara, Ocak 2014.