BİNGÖL’DEKİ SOSYAL VE SİYASAL YAŞAMIN DİNİ VE AHLAKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 1, 73 - 88, 10.10.2014

Abdulnasır Süt

Öz

Bu çalışmada Bingöl’deki sosyal ve siyasal gerçeklik, dinî ve ahlaki değerler çerçevesinde ele alınmıştır. Bingöl, toplum gerçekliğinde dinî referansların çok sık kullanıldığı ve dini ritüellerin yaygın olduğu bir şehirdir. Ancak Bingöl’de yaşamın niteliği, bu değer ve ritüellerle yeterince paralellik arz etmemektedir. İnsanların hayat tecrübesi bir anlamda inandıklarının ve düşündüklerinin tecrübesidir. Bu çalışmada toplumda yer edinen Bingöl’ün muhafazakâr ve dindar bir şehir olduğu algısının, din ve ahlak ölçü alındığında doğruluk derecesi ele alınmıştır. Bingöl’de, yaşamın dinî ve ahlaki gayesi ile dindarlık tarzının İslam anlayışına uygunluğu sorunu incelenmesi gereken önemli bir konudur. Ayrıca Bingöl’de pek çok konuda olduğu gibi bireylerin siyasal ve sosyal hayattaki tercihlerinin başkaları tarafından belirleniyor oluşu ahlaki açıdan çeşitli açmazları beraberinde getirmektedir. Feodal sosyal yapıdan ve kırsal kültürden kentlilik kültürüne geçiş sancıları yaşayan Bingöl toplumunun siyasal ve dinî yaşamının niteliği ve bunun insanların inandıkları değerlerle uyumluluğu konu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bingöl, sosyal, siyasal, din, ahlak, kültür, aşiret, şeyh

Kaynakça

• Bingöl, Yılmaz, “Bingöl’de Siyaset ve Güven Sorunu: 1950-2007 Genel Seçimleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz”, II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2009, II, ss. 469-489.
• Bulut, Halil İbrahim “Bingöl Aleviliği: Sancak Bölgesi Bağlamında Bir İnceleme” II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2009, ss. 565-573.
• Dönmez, Süleyman, “İbn Haldun’un Tarih ve Umran Anlayışına Felsefî-Eleştirel Bir Yaklaşım”, Ç. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt. II, Sayı I, Ocak-Haziran, 2002, ss. 135-154.
• Ensari, Abdurrahman, “Sorunların Çözümünde Seçenlerin ve Seçilenlerin Rolü” II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2009, ss. 547- 563.
• Geçmişten Günümüze Alevilik I. Uluslararası Sempozyumu Tebliğler Kitabı, I-II, (ed. Mehmet Yazıcı, Murat Varol) Bingöl Üniversitesi Yayınları, Bingöl 2014.
• Günay, Ünver, Din Sosyolojisi, 9. Baskı, İnsan Yayınları, İstanbul 2010.
• İbn Haldun, Mukaddime, thk: Ahmet Za’bî, Beyrut, ts. [Daru’l-Erkam].
• Karasu, Doğan, Bingöl’de Sosyal ve Kültürel Yaşam, İstanbul 2004.
• Korkutata, Zeki, Bingöl’de Dini Hayat, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2005.
• …………., “Bingöl Halkının Sosyal Hayatta ‘Din Tutumları’ Üzerine”, II. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Belediyesi Kültür Yayınları, Bingöl 2009, ss. 781-789.
• Özdemir, Muhittin, “Bingöl’de Dini Hayatın Bir Parçası Olarak Mezhep Olgusu”, I. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi Yayınları, Bingöl 2007, ss. 249-271.
• Sarıbay, Ali Yaşar, Siyasal Sosyoloji, 3. Baskı, Ceylan Matbaacılık, Bursa 1996.
• Slattery, Martin, Sosyolojide Temel Fikirler, (Yay. haz. Ümit Tatlıcan, Gülhan Demiriz), 4. Baskı, Sentez Yayınları, İstanbul 2011.
• Taşğın, Ahmet, “Bingöl Çevresi Aleviler”, I. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Tarih ve Kültür Araştırmaları Dergisi Yayınları, Bingöl 2007, ss. 229-235.