URARTU MADENCİLİĞİ VE BİNGÖL

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 119 - 124, 13.04.2018

Oğuz Aras

Öz

Yaşamın başlangıcı ile birlikte doğa ile mücadele içine giren insan, zorlu yaşamını

kolaylaştırabilmek için doğanın nimetlerinden faydalanma yoluna gitmiştir.

Taş ve kemik aletler ile başlayan teknoloji serüveni, bin yıllar sonra kullanılmaya

başlayan madenlerle zirveye ulaşmıştır. Neolitik Dönem’de insanoğlunun madenle

masumane başlayan ilişkisi, Tunç Çağ’la birlikte bir kırılma noktası oluşturacak

ve seri üretilen silahlar ile kanlı ve ağır savaşların yolu açılacaktır. Demir

Çağ’ın baş aktörlerinden biri olan Urartu Devleti Dönemi’ne geldiğimizde maden

kullanımı yaşamın hemen her alanında karşımıza çıkar. Van Gölü Havzası’nda

konumlanan Urartu Devleti için egemenlik sınırları içerinde yer alan Bingöl kaynaklarının

önemi göz ardı edilemez.

Anahtar Kelimeler

Urartu, Madencilik, Alzi Ülkesi, Bingöl

Kaynakça

• Belli, O., ‘’Doğu Anadolu Bölgesinde Antik Demir Metalürjisinin Araştırılması’’ III. Araştırma Sonuçları Toplantısı I, (ss.365-378), Ankara 1958. Belli, O., ‘’Yukarı Fırat Bölgesinin Eski Metalürjik Faaliyetlerinin Araştırılması’’ VI. Araştırma Sonuçları Toplantısı, (ss. 333-343), Ankara 1988. Belli, O., ‘’Ore Deposists and mining in eastern Anatolia in urartian period: silver, copper and iron’’ Urartu: A Metalworking Center in the First Millennium BCE Merhav R (Ed.), Jerusalem 1991. Belli, O., ‘’Eskiçağ Dünyası’nın En Büyük Madenci Krallığı: Urartular’’ Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi Oktay Belli (Ed.), (ss.371-378). Ankara 2000. Belli, O., Anadolu’da Kalay ve Bronzun Tarihçesi, İstanbul 2004. Biber, H., “Urartu Silahları”, Urartu: Doğu’da Değişim Kemalettin Köroğlu, Erkan Konyar (Ed.), (ss. 234–247), İstanbul 2011. CTU I: Salvini, M., Corpus Dei Testi Uratei, Vol. I, Istituto dı Studi Civilta Dell’e Egeoe Del Vicino Oriente, Documenta Asiana, Roma 2008. Çifçi, A., The Socio-Economic Organisation of the Urartian Kingdom. Boston. Brill 2017. Çilingiroğlu, A., Urartu Tarihi ve Sanatı. Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı. İzmir 1997. Derin, Z. ve Cilingiroğlu, A., “Armour and Weapons” Ayanis I: Ten Years’ Excavations at Rusaḫinili Eiduru-kai 1989-1998 Altan. Çilingiroğlu, Mirjo Salvini (Ed.), CNR, Istituto per gli Studi Micenei ed Egeo-Anatolici, (ss.156–187), Roma 2001. Fidan, E., ‘’Tarih öncesi dönemlerde Anadolu’da İşletilen maden yatakları’’. MTBilimsel, Sayı 9, 2016. Helwing, B., “Rethinking The Tin Mountains: Patterns Of Usage And Circulation Of Tin İn Greater İran From The 4th To 1st Millennium BC” TÜBA-AR 12, 2009. Işık, K., Urartu Yazılı Kaynaklarında Geçen Yer Adları ve Lokalizasyonları. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Van 2017. Köroğlu, K., “Urartu: Krallık ve Aşiretler”, K. Köroğlu – E. Konyar (Ed.), Urartu: Doğu’da Değişim. (ss. 10–49), İstanbul 2011. Luckenbill, D.D., Ancient Records of Assyria and Babylonia II.: Greenwood Press, New York 1968. Merhav, R. (Ed.), Urartu: A Metalworking Center in the First Millennium BCE. Jerusalem, Israel Museum, 1991. Payne M.R., Urartu Çivi Yazılı Belgeler Kataloğu, Arkeoloji-Sanat Yayınları, İstanbul 2006. Salvini, M., Corpus Dei Testi Urartei. Le Iscrizioni su Pietra e Roccia. Roma, CNR, 2008. Seidl, U., “Urartu as a Bronzeworking Centre” Bronzeworking Centres of Western Asia, c. 1000–539 BC. John Curtis (Ed.). Kegan Paul/British Museum (ss. 169–175), London 1988. Sevin, V., “Elâzığ- Bingöl İlleri Yüzey Araştırması 1986”, V. Araştırma Sonuçları Toplantısı II, (ss.1-44), Ankara 1987. Sevin, V., “Elâzığ- Bingöl İlleri Yüzey Araştırması 1987”, VI. Araştırma Sonuçları Toplantısı, (ss. 451-500), Ankara 1988. Sevin, V., “Urartulara ait Dünyanın en Eski Karayolu”, Anadolu Araştırmaları 11, (ss. 47-63), İstanbul 1989. Sevin, V., Eski Anadolu ve Trakya. Başlangıcından Pers Egemenliğine Kadar, İstanbul 2003. Tiryaki, Sırrı, “Urartu Krallığı’nın Batı Yayılımında Bingöl Güzergâhı”, Eski Yakındoğu’da Ulaşım Üzerine Yazılar, edit. Bilcan Gökce-Pınar Pınarcık, Ankara 2018, s. 383-412. Wartke, R. B., ‘’Production of iron artifacts’’ Urartu: A Metalworking Center in the First Millennium BCE. Merhav R (Ed.), Jerusalem, Israel Museum, 1991. Zimanky, P., ‘’Urartian Meterial Culture as State Assemblage: An Anormaly in the Archaeology of Empire’’, The Archaeologyof Empire in Ancient Anatolia, Bulletin of the American Schools of Oriental Research, No. 299/300, (Aug. - Nov.,1995), (ss. 103-115), Boston 1995.