PALU’DA BİR HALİDÎ ŞEYHİ: MAHMUD SAMİNÎ VE PALU ÇEVRESİNDE İLİM İRŞAD FAALİYETLERİ

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 21 - 40, 15.07.2019

Mehmet Şirin Ayiş

Öz

Öz

Mahmud
Saminî’nin ataları, aslen Mardin ilinin Derik ilçesinden Palu’ya hicret
etmişlerdir. Saminî Efendi Palu merkezde dünyaya gelmiş, ilk tahsilini doğduğu
mahallede yapmıştır. Ardından, irşad için Palu’ya gelen Şeyh Ali Sebti ile
tanışmıştır. Daha öncesinden yaşadığı olumsuz bir hadiseden dolayı içindeki
manevi boşluğu Şeyh Ali Sebti’nin sohbetleri ile doldurunca durumu kendisine
anlatmış ve talebeliğe kabul edilmiştir. Şeyh Ali’nin yanında manen kemalata
ulaşınca, kendisine tasavvuf yolunda irşad için icazet verilmiştir. Şeyhinin vefatına
kadar irşad faaliyetlerine başlamayan Saminî Efendi, şeyhinin vefatından sonra
Palu’daki karşı bahçe mahallesine yerleşmiş ve oradaki evinin yanında bir
mescit yaparak irşad faaliyetlerine başlamıştır. Saminî Efendi, kendinden sonra
tasavvuf ve tarikat yolunda toplumda ilim ve irşad faaliyetleri yürütecek başta
Erzurumlu Hafız Osman Bedrettin Efendi olmak üzere pek çok halife
yetiştirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mahmud Saminî, Palu

Kaynakça

• KAYNAKLARAYDOĞMUŞ, Günerkan (2009), Harput Kültüründe Din Âlimleri, Elazığ, Manas Yayıncılık.AYİŞ, Mehmet Şirin (2018/1), “Bingöl ve Çevresinde Halidîliğin Yayılmasında Etkili Olmuş Sufi Şahsiyetler”, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 6, Sy. 11, ss. 183-208.BAKICI, Yusuf (2012), Palu (Kültür ve Medeniyet Şehri), Elazığ, Güntek Ofset Matbaa.BELKIRAT, Bezim, (1999) “Osman Bedrettin Erzurumî (İmam Efendi) Hazretleri ve Tasavvuf Anlayışı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Basılmamış Lisans Tezi, Ankara.DEMİREL, Şener, (2015) “Osman Bedrettin-i Erzurûmî (İmam Efendi)’nin Mektuplarında Müritlerine Öğütler”, Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu, Elazığ 14-16 Mayıs 2015.ERDEM, Bünyami (2010.a), Şeyh Mahmud Saminî, Elazığ, Örnek Ofset Ltd. Şti.ERDEM, Bünyami (2010.b), Şeyh Oaman Bedrettin Erzurumî, Elazığ, Örnek Ofset Ltd. Şti. ERDEM, Bünyami (2010.c), Şeyhu’l-Meyadini, Elazığ, Örnek Ofset Ltd. Şti.ERZURUMÎ, Osman Bedrettin (2017), Gülzar-ı Saminî: Saminî’nin Gül Bahçesinden Sohbetler, Sadeleştiren ve Yeniden Yayına Hazırlayan: Yakup Sevimli, İstanbul, Semerkand Yayınları 1-5. KARABULUT, Serdar (2014), Şeyh Ali Sebitî el-Palevî, İzmir, Tibyan Yayıncılık.KARABULUT, Serdar (2018), “Şeyh Ali Sebti ve Palu Çevresinde Halidiliğin Yayılmasındaki Yeri”, Akademiar (Akademik İslam Araştırmaları Dergisi), S. 4, s. 145-175.KARATAŞ, Ahmet, (2018) “Şark İstiklâl Mahkemesi’nin Belgeleri Işığında İmâm Efendi (Osman Bedrettin Erzurumî) ile Harput Ulemâsından Müftü Kemâleddin Efendi Arasındaki Mürşid-Mürîd İrtibâtı”, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı. 11,Yıl. 2018/1, ss. 155-182.KAVAK, Abdulcebbar (2016), Mevlâna Hâlid-i Nakşbendî ve Hâlidîlik, İstanbul, Nizamiye Akademi Yayınları.KILIÇ, Cevdet (2007), “Osman Bedrettin Erzurumi'nin Hayatı, Şahsiyeti ve Fikirleri”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk-İslam Düşünce Tarihinde Erzurum Sempozyumuu Bildirileri, Cilt. 2, ss. 33-55.KIYAK, Abdulkadir (2013), Elazığ Evliyaları, İstanbul, TBBD (Tarih Bilincinde Buluşanlar Derneği) Yayınları KORKUSUZ, M. Şefik (1997), Tezkire-i Meşayih-i Amid (Diyarbekir Velileri), İstanbul, Yıldızlar Matbaası. MEMİŞ, Abdurrahman (2000), Halidî Bağdadî ve Anadolu’da Halidîlik, İstanbul, Kitabevi Yayınları.OĞUZ, Muhammed İhsan (1998), Tasavuuf Yolunda Manevî Cihad, İstanbul, Oğuz Yayınları.SUNGUROĞLU, İshak (1958), Harput Yollarında, Elazığ, Elazığ Kültür ve Tanıtma Vakfı Yayınları 1-4. TÜRKMEN, Enver, (2007) “Osman Bedrüddin Erzurumî’nin Gülzar-ı Saminî’sinde Bulunan Ayetlerin Tasavvufi Yorumları ve Ruhu’l-Beyan Adlı Tefsirle Karşılaştırılması”, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Elazığ.YAPICI, Süleyman (2004), Palu (Tarih-Kültür-İdari ve Sosyal Yapı), Elazığ, Anıl Matbaa ve Ciltevi. YAPICI, Süleyman (2015), Harput Âlim Müellif ve Mutasavvıfları, Ankara, Anıl Grup Matbaacılık Yayıncılık.