KİĞILI ŞEYH SELİM EFENDİ’NİN ŞİİRLERİNDE HZ. PEYGAMBER SEVGİSİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 9 - 30, 31.12.2019

İdris Söylemez

Öz

Kiğılı
Şeyh Selim Efendi, Tanzimat döneminde Türk İslam edebiyatı alanında eserler
ortaya koymuş, Bingöl’ün yetiştirdiği önemli şahsiyetlerden birisidir. Şair
1813 yılında Bingöl’ün Kiğı ilçesine bağlı Aznafer (Doğankaya) köyünde dünyaya
gelmiştir. Şiirlerinde Sin ve lam’ı mahlas olarak kullanan şair, eğitim
hayatına babası olan İsmail ağanın yanında başlamıştır. Dönemin önemli âlimlerinden
olan Ahmet Ziyaeddin Gümüşhanevî’nin yanında dinî ilimler tahsil eden şair, tasavvufi
eğitimini yörenin önemli âlimlerinden ve şeyhlerinden olan Şeyh Ali Rıza Septi’nin
yanında tamamlayarak icazetini almıştır. Kiğılı Şeyh Selim Efendi’nin
şiirlerinden hareketle Arapça ve Farsça bilen âlim bir zat olduğu
anlaşılmaktadır. Şair, 1898 yılında Bingöl ili Kiğılı ilçesine bağlı olan
Haraba köyünde vefat etmiştir.

Kiğılı
Şeyh elim Efendi, Tanzimat döneminde sosyal, siyasal ve kültürel değerleri içinde
barındıran ve bu değerlerin sonraki nesillere ulaştırılmasında önemli bir yerin
sahibi olan edebiyatta yaşanan bütün değişim ve farklılaşmalara karşın Türk İslam
Edebiyatının hayat ve sanat anlayışına bağlı kalarak eserlerini bu edebiyat
havzasının mazmun ve nazım şekilleri etrafında meydana getirmiştir. Söz konusu
bu çalışmamızda Hz. Peygamberin peygamberliği, isimleri ve sıfatlarının yanı
sıra ondan sadır olan haller ve söylemleri etrafında rivayet edilen hadisleri
örnek beyitler ile ele alarak Kiğılı Şeyh Selim Efendi’nin şiirlerinde ele
aldığı peygamber tasavvuru ve sevgisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk İslam Edebiyatı, Hz. Peygamber

Kaynakça

• Aktepe, Orhan. “Peygamberler Arasında Üstünlük Meselesi”. Akra Kültür Sanat Ve Edebiyat Dergisi 5/1 (2017):13. Arvasi, S. Ahmed. Diyalektiğimiz ve Estetiğimiz, 2. Baskı. İstanbul: Burak Yayınevi, Tarihsiz.Ateş, Avdullah Enes. “Kur’an’da İnsanların Yaratılışı Meselesi”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/30 (2016/2):353-369 Aydemir, Yaşar “Türk Edebiyatında Kaside”, Bilig Dergisi 22 (Yaz 2002):133-68Aydın, İbrahim Hakkı. “Kenz-i Mahfi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25:258-59. Ankara: TDV yayınları, 2002. Çalışkan, Adem. “Yunus Emre Divanında Hz. Peygamber’in Hadisi Şerifleri”. Diyanet İlmi Dergi, 28/3 (Temmuz- Ağustos- Eylül 1992):121.Çelebioğlu, Amil. “Türk Edebiyatında Manzum Dinî Eserler”. Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı yayınları, 1998.