Covid-19 Pandemi Sürecinde Bireylerin Sosyal Destek ve Aile İklimi Algılarının İncelenmesi

Yıl 2021, , 145 - 157, 28.06.2021

Zekavet Kabasakal , Aykut Aktaş

https://doi.org/10.51460/baebd.910925

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı Covid-19 pandemisi sürecinde bireylerin sosyal destek ve aile iklimi algılarının çeşitli sosyodemografik ve Covid-19’la ilişkili çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Katılımcılar araştırmaya gönüllülük esasına göre Google formlar aracılığıyla katılmıştır. Çalışma grubu uygun örneklemeyle oluşturulan 684 kişiden oluşmaktadır. Araştırmanın yöntemi ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma kapsamında veriler Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin Gözden Geçirilmiş Formu ve Algılanan Aile İklimi Ölçeği aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırma bulguları incelendiğinde evli katılımcıların “aileden sağlanan sosyal destek”, “aile içi ilişkisellik” ve “bilişsel uyum” boyutları ortalama puanlarının, bekar katılımcıların ortalamalarından daha yüksek olduğu bulunmuştur. “Aileden”, “arkadaştan” ve “özel bir insandan sağlanan destek” boyutu ile “aile içi ilişkisellik” boyutu arasında pozitif yönlü, “kuşaklararası otorite” boyutu ile negatif yönlü ilişkili olduğu görülmüştür. “Aileden sağlanan destek”, ve “özel bir insandan sağlanan destek” boyutları ile “Bilişsel uyum” alt boyutu arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler bulunmuştur. “Aileden”, “arkadaştan” ve “özel bir insandan sağlanan destek” puanları birlikte, aile içi ilişkisellik alt boyutundaki varyansın % 49’unu (R=.702; R2=.493; p<.001), kuşaklararası otorite alt boyutundaki varyansın % 5’ini (R=.231; R2=.053; p<.001) ve bilişsel uyum alt boyutundaki varyansın % 22’sini (R=.471; R2=.222; p <.001) açıklamaktadır. Çalışmada elde edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemi, Aile İklimi, Sosyal Destek

Investigation of Individuals’ Perception of Social Support and Family Climate During Covid-19 Pandemic

Öz

The aim of this study is to examine individuals' perceptions of social support and family climate during the Covid-19 pandemic process in terms of various sociodemographic and variables related to Covid-19. The participants of this study are 684 adults (181 male, 495 female and 8 not specified) over 18 years old. This research is based on the relational screening model. The Personal Information Form, the Revised Form of the “Multidimensional Perceived Social Support Scale” and “Perceived Family Climate Scale” were used to collect research data. The married participants' mean scale scores in the dimensions of "support from family," "relatedness in family," and "cognitive cohesion" were higher than the single participants' mean scale scores. There is a link between Perceived Social Support and Family Climate. The scores of "support from the family", "support from a friend" and "support from a special person" together accounted for 49% total of the variance in “relatedness in family” score (R=.702; R2=.493; p<.001). The scores of "support from the family", "support from a friend" and "support from a special person" together accounted for 49% total of the variance in “intergenerational authority ” score (R=.231; R2=.053; p<.001). The scores of "support from the family", "support from a friend" and "support from a special person" together accounted for 49% total of the variance in “cognitive cohesion” score (R=.471; R2=.222; p <.001). The results of this study were examined in the context of the related literature.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemic, Social Support, Family Climate

Kaynakça

• Altay, B., & Avci, İ. A. (2009). Samsun Alanlı Köyünde Yaşayan Yaşlılarda Aileden Algılanan Sosyal Destek ile Depresif Belirti Yaşama Sıklığı Arasındaki İlişki. TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(2).
• Arı, F. A. (2020). Adolescents' psychological needs and perceived family atmosphere during the covid-19 epidemic process. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 10(59), 565-579.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
• Brewin, C. R., Andrews, B., & Valentine, J. D. (2000). Meta-analysis of risk factors for posttraumatic stress disorder in trauma-exposed adults. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(5), 748–766. https://doi.org/10.1037/0022-006X.68.5.748
• Cullen, W., Gulati, G. ve Kelly, B. D. (2020). Mental health in the Covid-19 pandemic. QJM: An International Journal of Medicine, 113(5), 311-312. https://doi.org/10.1093/qjmed/hcaa110
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon.
• Devoldre, I., Davis, M. H., Verhofstadt, L. L. ve Buysse, A. (2010). Empathy and social support provision in couples: Social support and the need to study the underlying processes. The Journal of Psychology, 144(3), 259-284.
• Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin Gözden Geçirilmiş Formu’nun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25.
• Ercan, E.Ü., Arman-Rodopman, A., İnal-Emiroğlu, N., Öztop, D. B., Yalçın, Ö. (2020). Türkiye çocuk ve genç psikiyatrisi derneği covid-19 (korona) virüs salgını sırasında aile, çocuk ve ergenlere yönelik psikososyal ve ruhsal destek rehberi, http://www.cogepder.org.tr/images/covid-19-rehber.pdf adresinden elde edilmiştir.
• Folkman, S. ve Lazarus, R. S. (1980). An analysis of coping in a middle-aged community sample. Journal of Health and Social Behavior, 21, 219-239.
• Fraenkel, J. R.,Wallen, N. ve Hyun, H. H. (2012). How to designande valuate research in education (8th edition). New York: McGrawHill
• Fydrich, T. ve Sommer, G. (2003). Diagnostik sozialer Unterstützung. Psychologische Gesundheitsförderung, 79-104.
• Gönül, B., Baş, H. I. ve Acar, B. Ş. (2018). Aile İklimi Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması ve psikometrik açıdan incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 8(50), 165-200.
• Hawryluck, L., Gold, W. L., Robinson, S., Pogorski, S., Galea, S. ve Styra, R. (2004). SARS control and psychological effects of quarantine, Toronto, Canada. Emerging Infectious Diseases, 10(7), 1206–1212.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (On beşinci baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Lakey, B. ve Cronin, A. (2008). Low social support and major depression: Research, theory and methodological issues. İçinde Dobson K. S. ve Dozois D. J. A. (Eds.), Risk factors in depression (pp. 385-408). Elsevier.
• Noel, P., Cork, C. ve White, R.G., (2018). Social Capital and Mental Health in Post-Disaster/Conflict Contexts: A Systematic Review. Disaster Med. Public Health Prep. 12, 791–802
• Öztürk, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin algıladıkları aile iklimi ve anne-babaya bağlanma biçimleri ile özgüven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 3(1), 9-22.
• Patterson, J. M. (1992). Promoting resilience in families experiencing stress. Pediatric Clinics of North America, 42, 47-63. Pengilly, J. W. ve Dowd, E. T. (2000). Hardiness and social support as moderators of stress. Journal of Clinical Psychology, 56(6), 813-820.
• Roohafza, H. R., Afshar, H., Keshteli, A. H., Mohammadi, N., Feizi, A., Taslimi, M. ve Adibi, P. (2014). What's the role of perceived social support and coping styles in depression and anxiety?. Journal of Research İn Medical Sciences: The Official Journal of Isfahan University of Medical Sciences, 19(10), 944-949.
• Subramanian, T., Gupte, M. D., Dorairaj, V. S., Periannan, V. ve Mathai, A. K. (2009). Psycho-social impact and quality of life of people living with HIV/AIDS in South India. Aids Care, 21(4), 473-481.
• Tian, F., Li, H., Tian, S., Yang, J., Shao, J., & Tian, C. (2020). Psychological symptoms of ordinary Chinese citizens based on SCL-90 during the level I emergency response to COVID-19. Psychiatry Research, 112992.
• Tonsing, K., Zimet, G. D., & Tse, S. (2012). Assessing social support among South Asians: The multidimensional scale of perceived social support. Asian journal of psychiatry, 5(2), 164-168.
• Turgut, T. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Aile İklimi Ve İyi Oluş Arasındaki İlişkide Benlik Kurgularının Aracı Rolünün İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul
• Von Lieres, J. S. (2013). Tsunami in Kerala, India: Long-term Psychological Distress, Sense of Coherence, Social Support, and Coping in a Non-industrialized Setting. Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften.
• WHO (2020), WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. Erişim Tarihi: 05.04.2021. 15:50 https://covid19.who.int/
• Yasin, A. S. ve Dzulkifli, M. A. (2010). The relationship between social support and psychological problems among students. International Journal of Business and Social Science, 1(3).
• Ysseldyk, R., Matheson, K. ve Anisman, H. (2011). Coping with identity threat: The role of religious orientation and implications for emotions and action intentions. Psychology of Religion and Spirituality, 3(2), 132–148. https://doi.org/10.1037/a0021599