Görme Engelli Öğrenci ve Öğretim Elemanlarının Perspektifinden Müzik Yetenek Sınavlarında Erişilebilirlik

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 990 - 1013, 28.12.2023

Gülbahar Urhan , Ali Caner Alpaslan

https://doi.org/10.51460/baebd.1249791

Öz

Mesleki anlamda müziğe ilgi duyan görmeyen bireyler, müzik eğitimi veren kurumlarca yapılan yetenek sınavlarında, birtakım problemlerle karşılaşmaktadır. Bu çalışma, 2008-2021 yılları arasında müzik yetenek sınavına giren görmeyen bireylerin görüşleri doğrultusunda sınavlarda yaşanan sorunları ortaya koymayı ve sorunların çözümüne yönelik önerileri sınavlarda jüri olarak görev alan görmeyen akademisyenlerin önerilerine dayalı olarak sunmayı amaçlamaktadır. Nitel bir araştırma olan bu çalışma, bir durum çalışmasıdır. Araştırma, 2008-2021 yılları arasında lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde yetenek sınavlarına girmiş 14 görmeyen öğrenci ve hâlen müzik alanında çalışan 3 görmeyen akademisyen ile yürütülmüştür. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme sorularıyla toplanmış, betimsel analiz ve içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Görmeyen öğrencilerin müzik yetenek sınavlarına başvuru sürecinde web sayfalarının erişilebilirliği ve kampüse erişim konularında sorunlar yaşadıkları görülmüştür. Yazılı sınav sürecinde, sınavın görmeyenlere uyarlanmış olmaması, diğer öğrencilerle aynı salonda sınava alınmaları, ek süre verilmemesi, teknolojik ekipman sağlanamaması, sınav güvenilirliği, kampüse erişim başlıkları altında çeşitli sorunlar yaşadıkları görülmüştür. Araştırma sonucunda yaşanan sorunların kaynağını üniversitelerin web sayfalarının görmeyenlerin erişebileceği bir biçimde hazırlanmaması, kampüs yollarının engellilere uygun olarak düzenlenmemesi, öğrencilerin diğer adaylarla aynı salonda sınava alınması, teknolojik araçlar kullanılarak sınavın erişilebilir hale getirilememesi, sınav güvenirliğinin sağlanamaması, bazı öğrencilerin kabartma nota bilmemesi, deşifre nota okuma sorusuna yönelik materyal temin edilememesi gibi eksikliklerin oluşturduğu görülmektedir. Sorunların ortadan kaldırılabilmesi için üniversitelerde müzik yetenek sınavı uygulamaları görmeyen adaylar için standardize edilmeli ve yetenek sınavı başvuru kılavuzlarında bu uygulamalar ayrıntılı olarak tanımlanmalıdır. Üniversitelerin uygulamalarda yaşanan aksaklıkları tespit etmek ve ortadan kaldırmak için sınav başvurusu alınan öğrenci adaylarının kullanıcı deneyimlerini ortaya koyacak çalışmalar yürütmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

“Görme engelli öğrenci”, “Müzik Özel Yetenek Sınavı”, “Engellilerin Erişilebilirlik Sorunu”, “Görme Engellilerde Müzik Eğitimi”, “Giriş Sınavı”.

Accessibility in Music Aptitude Exams from the Perspective of Visually Impaired Students and Instructors

Öz

The blind who are interested in music professionally encounter some problems during the aptitude tests held by music education institutions. This research aims to reveal the problems experienced during the exams in line with the opinions of the blind individuals who took the music aptitude exam between 2008-2021 and to present the suggestions to solve the problems regarding the suggestions of the blind academicians who took part in the exams as a jury. This qualitative study is a case study. This study was conducted with 14 blind students who took the aptitude test at undergraduate, master's and doctorate levels at universities providing education in the field of music between 2008-2021, and 3-blind academicians who are still working in the music departments of conservatories and education faculties. Research data were collected with semi-structured interview questions and analyzed using descriptive and content analysis methods. It has been observed that blind students have problems with the accessibility of web pages and access to the campus during the application process for the music talent exams. During the written exam process, it was concluded that the participants had various problems under the headings; not adapting the exam to the blind, being taken to the exam in the same hall with other students, not being given additional time, not being provided technological equipment, exam reliability, and access to the campus. The reason of these problems consists of deficiencies such as that the web pages of the universities are not prepared in a way that the blind can access, the transportation to the campus is not arranged in accordance with the disabled, students are taken to the exam in the same hall with other candidates, the exam cannot be made accessible by using technological tools, the reliability of the exam cannot be ensured, some students do not know the braille note, and material supply to the question of reading sight notes cannot be provided. In order to eliminate the problems, there is a need to standardize the applications to be arranged for the blind candidates who will take the music talent exams, to make detailed definitions in the exam application guides. Universities are required to carry out studies that will reveal the user experiences of the student candidates whose exam applications are received in order to detect and eliminate the malfunctions experienced in the applications.

Anahtar Kelimeler

“Visually impaired student”, “Music Special Talent Exam”, “Accessibility Problem of the Disabled”, “Music Education for the Visually Impaired”, “Entrance Exam”., “Görme engelli öğrenci”, “Müzik Özel Yetenek Sınavı”, “Engellilerin Erişilebilirlik Sorunu”, “Görme Engellilerde Müzik Eğitimi”, “Giriş Sınavı”.

Kaynakça

• AİHS. (1950). Avrupa insan hakları evrensel bildirgesi. https://www.yargitay.gov.tr/documents/AIHM.pdf adresinden 10.08.2023 tarihinde alınmıştır.
• Arslantekin, B. (2016). Görme engelli öğrenciler için yönelim ve bağımsız hareket becerileri değerlendirme aracının geliştirilmesi.file:///C:/Users/Lenovo/Downloads/RAPOR_YOBDA%20(1).pdf adresinden 02.07.2023 tarihinde alınmıştır.
• Aysoy, M. (2004), Avrupa birliği sürecinde özürlüler politikası, (1.Baskı). Açı Kitaplar.
• Ball, N. J. M. (2017). The experiences of severely visually impaired students in higher music education. Pedagogical studies Research Seminar. https://tinyurl.com/4df6ahbn adresinden 08.08.2023 tarihinde alınmıştır.
• Bektaş B. ve Develi A. (2020). Engelli bireylerin erişilebilirlik sorunu: destekler, eksiklikler. Uluslararası sosyal bilimler dergisi, 4(3). 179-191.
• Çepehan, İ. ve Güller, E. (2020). Evrensel tasarım kapsamında herkes için erişilebilir tasarım. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, “Erişilebilirlik” Özel Sayısı (2), 383-410. https://doi.org/10.21560/spcd. vi.818236
• Çağlar, S. (2012). Engellilerin erişebilirlik hakkı ve Türkiye'de erişebilirlikleri. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61(2), 541- 597. https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001666
• Çotuk, H. ve Arslantekin Altunay, B. (2017). Görme engellilere kardeş öğretimiyle sunulan elle duvar takibi yaparak yürüme becerisinin eşzamanlı ipucuyla öğretiminin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2), 586-607.
• Dumlupınar, Y. (2022). Sesli teknolojilerin görme engellilerin öğrenme ve öğretme süreçlerine dair ihtiyaçları bakımından yeterliliğinin incelenmesi. International Academic Social Resources Journal, 7(44) 1687- 1692. http://dx.doi.org/10.29228 /ASRJOURNAL.66717
• Doğuş, M., Aslan, C., ve Çakmak, S. (2020). Görme engelli bireylerin merkezi sınav düzenlemelerine ilişkin görüşleri. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(1), 219-247
• Ece. A. S. ve Kaplan, S. (2008). Müziksel algılama (işitme, okuma, yazma) ses ve çalgı yeteneği arasındaki ilişkilerin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 6(1), 285-296.
• Ermiş, E. ve Kapçak, Ş. (2022). Türkiye’de müzik eğitimi alanında görme engelli öğrenci ve öğretmenlere yönelik yapılan akademik çalışmaların incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (54) 1158-1177.https://doi.org/10.53444/deubefd.1125607
• Eskinazi, S. (2011). Görme engellilere yönelik bilgisayar eğitimi veren bir web sitesi uygulaması.[Yüksek lisans tezi/ Beykent Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi/ https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=cKyweJE79WBIqAFTOYNAuQ&no=JWHQcBB GzL04pmhc-DaTyQ.