Bir Ölçek Geliştirme Çalışması: İlkokul Öğrencilerinin Okula Uyumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 1904 - 1928, 28.08.2024

Faruk Kalkan , Erdal Küçüker , Betül Alatlı

https://doi.org/10.51460/baebd.1224102

Öz

Bu çalışmada ilkokul öğrencilerinin okula uyumlarını belirtmek için geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmek ve bu ölçekten elde edilen puanların farklı değişkenler (cinsiyet ve sınıf) açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Ölçek geliştirme sürecinde ilk olarak sınıf öğretmenlerinden uyumlu ve uyumsuz öğrenci özelliklerine ilişkin yazılı görüşler alınmıştır. Bu görüşlere ve literatüre dayalı olarak 37 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Uzman görüşü sonrasında madde sayısı 30’a düşmüştür. Alınan dönütler ve analizler sonucunda gerekli düzeltmeler yapılarak 22 maddeden oluşan deneme formu, 369 ilkokul öğrencisine uygulanmıştır. Yapı geçerliliğini belirlemek amacıyla yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 16 maddeden ve üç faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Bu faktörler “Akademik Uyum”, “Normatif Uyum” ve “Akran Uyumu” olarak adlandırılmıştır. Nihai form, doğrulayıcı faktör analizi yapmak için 248 ilkokul öğrencisine uygulanmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.91 test tekrar test güvenilirlik katsayısı ise 0.92 olarak tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda ilkokul öğrencilerinin okula uyumlarını ölçebilecek toplam üç alt boyuttan ve 16 maddeden oluşan geçerliği ve güvenirliği kanıtlanmış bir ölçek geliştirilmiştir. Katılımcıların cinsiyet ve sınıf düzeylerine göre İlkokul Öğrencilerinin Okula Uyum Ölçeğinden alınan toplam puanlara dair karşılaştırmalar yapılmıştır. Katılımcıların İlkokul Öğrencilerinin Okula Uyum Ölçeğinden aldıkları puanlar cinsiyete göre anlamlı bir şekilde farklılık göstermezken sınıf düzeylerine göre aldıkları puanlar farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

uyum, sosyal uyum, akran uyumu, akademik uyum, ilkokul

Kaynakça

• Aslan, G. & Küçüker, E. (2022). Meslek lisesi öğrencilerinin okula uyum düzeyleri: Öğrenci ve okul düzeyine ilişkin bazı değişkenlerin aşamalı doğrusal modelleme (HLM) ile analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 56(158-181).https://doi.org/10.15285/maruaebd.1049891
• Aunola, K., Stattin, H., & Nurmi, J. E. (2000). Parenting styles and adolescents' achievement strategies. Journal of adolescence, 23(2), 205-222.
• Aydoğan, İ. (2010). Kuram ve uygulamada sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baines, S. (2002). New technologies and old ways of working in the home of the self‐employed teleworker. New Technology, Work and Employment, 17(2), 89-101.
• Berndt, T. J. (1999). Friends' influence on students' adjustment to school. Educational psychologist, 34(1), 15-28.
• Bilgin, H. (2013). Okul öncesi eğitimde fiziksel mekânın düzenlenmesi. G. Uyanık Balat ve H. Bilgin (Ed). Okul öncesi eğitimde sınıf yönetimi içinde (s.151-226). Ankara: Eğiten Kitap. Bilton, T., Bonnett, K., Jones, P., Lawson, T., Skinner, D., Starworth, M. & Webster, A. (2008). Sosyoloji. (Çev. Ed. K. İnal), İstanbul: Siyasal Yayınevi.
• Bradshaw, C. P., Waasdorp, T. E., & Leaf, P. J. (2012). Effects of school-wide positive behavioral interventions and supports on child behavior problems. Pediatrics, 130(5), 1136-1145.
• Bulut, S., & Nazir, T. (2019). Phubbing phenomenon: A wild fire, which invades our social communication and life. Open Journal of Medical Psychology, 9(01): 1-6
• Chinkhumba, J., Kadzinje, V., Jenda, G., Kayange, M., & Mathanga, D. P. (2022). Impact of school-based malaria intervention on primary school teachers’ time in Malawi: evidence from a time and motion study. Malaria Journal, 21(1), 301.
• Çelik, V. (2012). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Çelikten, M. & Boyacı, A. (2009). Yapılandırmacı yaklaşıma göre sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (2005). Eğitim Sözlüğü. Ankara: Pegem Akademi.
• Demirtaş, Z, S. (2016). İlkokul 1. sınıf öğrencilerinin okula uyumu: Bir model testi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dinler, C. & Hacıfazlıoğlu, Ö. (2020). Mülteci Çocukların İlköğretime Uyum Süreçleri: Tekirdağ İlinin Bir Okulundaki Öğretmenlerin ve Yöneticilerin Deneyimleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(6), 1717-1728. https://doi.org/10.18506/anemon.671367
• Dipankar P. & Rahul Deb (2020). Relationships between secondary school students’ perceptions of school adjustment and well-being. JEP. https://doi.org/10.7176/jep/11-30-19
• Dönmez, M. & Imamoğlu, O. (2020). Comparison of attention levels in primary school students in terms of gender and physical activity. Asian Journal of Education and Training, 6(2), 256-260. https://doi.org/10.20448/journal.522.2020.62.256.260
• Duman, S. (2023). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenme Nedenlerine Yönelik Bir İhtiyaç Analizi: Kazakistan Örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(29), 211-222.
• Eltawila M, Agamy N, Emara R, Aboorhyem S & Elzayat A. Dietary Risk Assessment of Acrylamide in School Canteen Snacks among Primary School Students in Alexandria Governorate. Open-Access Maced J Med Sci. 2022 Sep 07; 10(E):1639-1643. https://doi.org/10.3889/oamjms.2022.9779
• Ezmeci, F., Akgül, E., & Akman, B. (2020). Çocukların oyunlarındaki akran etkileşimleri ve ortaya çıkan sorunlarda öğretmen müdahalelerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 67-86.
• Fasha, L. & Ruqoyyah, S. (2020). Improving scientific creative-thinking ability of primary school students through crh learning model. Mimbar Sekolah Dasar, 7(1), 1-15. https://doi.org/10.17509/mimbar-sd.v7i1.20868
• Febrianti, E. (2022). Development of course booking system (front-end & back-end) based on mobile application to help tutoring elementary and junior high school in indonesia. [Cepat] Journal of Computer Engineering Progress Application and Technology, 1(01), 34. https://doi.org/10.25124/cepat.v1i01.4852
• Herwinarso, J. K. (2023, January). Light Experiment Media Kit Development For Elementary School Students. In ICoSTA 2022: Proceedings of the 4th International Conference on Science and Technology Applications, ICoSTA 2022, 1-2 November 2022, Medan, North Sumatera Province, Indonesia (p. 238). European Alliance for Innovation.
• Ikhrom, M., Mayasari, N., Pratama, S., & Muttaqin, M. (2023). Design and development of information systems for data collection and monitoring of children's growth and development as an effort to prevent stunting in Kotapari Village. Jurnal Mantik, 7(1), 60-67.
• İnal, G. (2012). Okula başlama ve uyum süreci. F. Alisinanoğlu (Ed.). İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları içinde (s. 75-98). Ankara: Maya Akademi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2014). İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Basım Yayım Dağıtım.
• Karagözoğlu, C. & Kemertaş, İ. (2004). Psikolojik danışma ve rehberlik. İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Kılıçcı, Y (1998). Yaşlılığın uyum sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3, 41-45.
• Ladd, G. W., Birch, S. H. & Buhs, E. S. (1999). Children’s social and scholastic lives in kindergarten: related spheres of influence?. Child Development, 70, 1373–1400.
• Liu, Z. & Wu, G. (2022). The influence of family socioeconomic status on primary school students’ emotional intelligence: the mediating effect of parenting styles and regional differences. Frontiers in Psychology, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.753774
• MacCallum, R. C., Browne, M. W., & Sugawara, H. M. (1996). Power analysis and determination of sample size for covariance structure modeling. Psychological methods, 1(2), 130.
• Merve, K. S. & Traş, Z. (2022). Ergenlerin okula bağlanmalarında algılanan sosyal destek ve okulda öznel i̇yi oluşun rolü. Mutluluk ve İyi Oluş Dergisi, 7(13), 16-29. https://doi.org/10.32739/usmut.2022.7.13.9
• Minić, V., Jovanović, M., & Jovanović, D. (2020). Physical and health education in the modern primary school. Facta Universitatis Series Physical Education and Sport, 323. https://doi.org/10.22190/fupes200114030m
• Nasri, B., & Rouissi, M. (2023). The Gendered Socialization of Girls and Boys in Tunisian Schools. Open Access Library Journal, 10(6), 1-14.
• Norcia, A., Cannoni, E., & Bombi, A. (2022). Student-teacher relationship representation and school adjustment in primary school. Ricerche Di Psicologia, (1), 1-12. https://doi.org/10.3280/rip2022oa13311 Ogelman, H. G., Demirci, F., & Güngör, H. (2022). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(1), 235-247.
• Öz, İ. (2017). Çocukta uyum ve davranış bozuklukları., İstanbul: Martı Yayıncılık.
• Özaslan, H., & Baba-Öztürk, M. (2022). Çocukları ilkokula başlayan ebeveynlerin okula hazırbulunuşluk ve okula uyum süreci hakkındaki görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 12(1), 213-237.
• Özdemir, A., & Battal, Ş. (2019). İlkokula erken yaşta başlayan öğrencilerin okula uyum süreci ve akademik başarı bağlamında yaşadıkları sorunlar. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 1633-1683.
• Pellerin, N. & Raufaste, É. (2020). Psychological resources protect well-being during the covid-19 pandemic: a longitudinal study during the french lockdown. Frontiers in Psychology, 11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.590276 Piaget, J. (1970). Genetic Epistemology. Columbia University Press.
• Podrekar Loredan, N., Kastelic, K., Burnard, M. D., & Šarabon, N. (2022). Ergonomic evaluation of school furniture in Slovenia: From primary school to university. Work, 73(1), 229-245.
• Priajana, N. (2022). The challenges of pre-servıce englısh language teachers: a reflectıon of theır teachıng practıcum. FLIP: Foreign Language Instruction Probe, 1(1), 29-36.
• Pristian, R., Wahyono, H., Witjaksono, M., & Nirbito, J. G. (2021). Study of Economic Literacy Level Among Primary School Students. Ilkogretim Online, 20(1).Ahmad, J. ve Kahan, M. (2016). A study of adjustment of secondary school teachers in relation to their educational qualification, experience and locality. PARIPEX- Indian Journal of Research. 5(2), 292-295.
• Rajkumar, R. (2023). Cultural values and changes in happiness in 78 countries during the covid-19 pandemic: an analysis of data from the world happiness reports. Frontiers in Psychology, 14. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1090340
• Schick, M., Kirk-Provencher, K., Goldstein, S., Nalven, T., & Spillane, N. (2021). A framework for the adaptation of positive psychological interventions to north american indigenous populations. Prevention Science, 22(7), 913-922. https://doi.org/10.1007/s11121-021-01282-z
• Segre, G., Campi, R., Scarpellini, F., Clavenna, A., Zanetti, M., Cartabia, M., & Bonati, M. (2021). Interviewing children: the impact of the COVID-19 quarantine on children’s perceived psychological distress and changes in routine. BMC pediatrics, 21(1), 231. Simić, N., & Vukelić, M. (2023). The Transition to Vocational Secondary School in Serbia: A Two-Wave Moderated Mediation Study on School Climate, Teacher Support, Engagement and School Adjustment. SAGE Open, 13(1), 21582440231164899.
• Steinmayr, R., Lazarides, R., Weidinger, A. F., & Christiansen, H. (2021). Teaching and learning during the first COVID-19 school lockdown: Realization and associations with parent-perceived students' academic outcomes. Zeitschrift für Pädagogische Psychologie.
• Şen, Z., Özdiyar, Ö., & Gürlen, E. (2018). Üstün yeteneklilere yönelik akademik çalışmaların sosyal ağ analizi. Eğitim ve Bilim, 44(197).
• Tiryaki, S. (2023). Riskler ve olanaklar arasında dijital ebeveynlik: Bibliyometrik bir analiz. TRT Akademi, 8(19), 746-765.
• Topses, G. (2007). Öğrenci davranışlarını etkileyen psikolojik etmenler ve sorunlar. L. Küçükahmet (Ed.). Sınıf yönetimi içinde (s. 11-40). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu. Weinstein, C. E., & Hume, L. M. (1998). Study strategies for lifelong learning. American Psychological Association.
• Yavuzer, H. (2007). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.