Antikçağda Çocuk, Çocukluk ve Eğitim Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 1340 - 1364, 28.08.2024

Ayten Ünal

https://doi.org/10.51460/baebd.1459979

Öz

Bu makale, antik dönemde çocuk, çocukluk ve eğitim konularını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın yöntemi, literatür taraması olarak belirlenmiştir. Antikçağ ile ilgili kaynaklar incelenmiş, dönemin eğitim anlayışı, çocukların toplumdaki rolü ve eğitim yöntemleri bu çalışmada ele alınmıştır. Araştırmanın bulguları, antikçağda çocuk yetiştirme ve eğitim anlayışının karmaşıklığını ortaya koymuştur. Çocukların toplum içindeki rolleri ve eğitim yöntemleri, dönemin kültürel ve sosyal dinamikleriyle etkileşim içinde dikkate alınmıştır. Araştırmanın öne çıkan sonuçları arasında, antikçağdaki eğitim anlayışının günümüzdeki pedagojik yaklaşımlar üzerinde etkili olduğuna dair önemli ipuçları bulunmuştur. Ayrıca, bu döneme ait eğitim pratiklerinin, modern eğitim sistemlerinin bazı zorluklarına ve ihtiyaçlarına nasıl cevap verebileceği üzerine düşünce geliştirilmiştir. Bu bağlamda, antik dönemin çocuk yetiştirme ve eğitim pratiğinin günümüzdeki eğitim sistemlerine nasıl bir katkı sağlayabileceği konusunda düşünce ve öneriler sunulmuştur. Araştırma, antikçağın eğitim tarihine dair önemli bir perspektif sunarak, gelecekteki çalışmalara zemin oluşturmayı amaçlamaktadır. Öncelikle, söz konusu dönemin vurguladığı karakter gelişiminin, ahlaki değerler ve sosyal becerilere odaklanan bir eğitim modelinin günümüzdeki eğitim sistemlerine entegre edilmesi mümkündür. Bu durum öğrencilere sadece bilgi aktarmakla kalmayıp aynı zamanda onların kişisel gelişimlerine de katkıda bulunacak bir yaklaşımı da beraberinde getirir.

Anahtar Kelimeler

Antikçağ, Çocuk, Çocukluk, Eğitim

Etik Beyan

Etik kurul başvurusuna gerek duyulmamıştır.

Kaynakça

• Akarsu, B. (1993). Ahlak öğretileri. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Akyüz, E. (2012). Çocuk hukuku çocukların hakları ve korunması (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Aries, P. (1962). Centuries of childhood (R. Baldick, Çev.). New York: Alfred A. Knopf.
• Aristoteles. (2017). Politika (F. Akderin, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Aristoteles. (1993). Politika (M. Tuncay, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Aristoteles. (1997). Nikamakos’a etik (S. Babür, Çev.). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Aytaç, K. (1992). Avrupa eğitim tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Bourdieu, P. Eril tahakküm (B. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Bumin, K. (2013). Batı’da devlet ve çocuk. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Bülbül Hızel, S. (2004). Ergen etiği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 13(6), 206-210. https://www.ttb.org.tr/STED/sted0604/ergen.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Cambiano, G. (2021). Platon’dan Aristoteles’e felsefe ve yurttaşların formülasyonu (L. Tonguç Basmacı, Çev.). U. Eco & R. Fedriga (Ed.), Felsefe tarihi I içinde (s. 280-287). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Çam, F. B. (2016). Eğitim sisteminin ortaya çıkışı ve Antik Yunan eğitim anlayışının temelleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 629-643. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/224487 sayfasından erişilmiştir.
• Cevizci, A. (1998). İlkçağ felsefesi tarihi. Bursa: Asa Kitabevi.
• Champdor, A. (2006). Mısır’ın ölüler kitabı (S. Tahsuğ, Çev.). İstanbul: Ruh ve Madde Yayınları.
• Creswell, J. W. (2020). Eğitim araştırmaları, nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (3. Baskı). İstanbul: Edam Yayınları.
• Cross, G. (1997). Kids stuff: toys and the changing world of American childhood. Cambridge: Harward University Press.
• Diş, S. B. (2021). Aristoteles felsefesinde birey ve devlet açısından eğitim meselesi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 45, 337-354. https://doi.org/10.21497/sefad.944101
• Erdemir Palaz, H. & Erdemir, H. (2012). Antik Çağda çocuk olmak: ölmek ya da ölmemek. Uluslararası Kadına ve Çocuğa Karşı Şiddet Sempozyumu Bildiri Kitabı, Mutlu Çocuklar Derneği & Kırıkkale Üniversitesi KAUAM, 26-27 Nisan 2012, 643-669. https://www.academia.edu/2615241/ANT%C4%B0K%C3%87A%C4%9EDA_%C3%87OCUK_OLMAK_%C3%96LMEK_YA_DA_%C3%96LMEMEK_Being_A_Child_In_Ancient_History_To_die_or_not_to_Die_ sayfasından erişilmiştir.
• Freeman, J. (1996). How to raise a bright child practical ways to encourage your child’s talents from 0-5 years. London: Vermilion.
• Gash, S. (1999). Effective literature searching for research (2. Edition). Aldershot: Gower Publishing Ltd.
• George, A.R.(2005). In search of the é.dub.ba.a: The ancient Mesopotamian school in literature and reality. Y. Sefati (Ed.), An experienced scribe who neglects nothing ancient near eastern studies in honor of jacob klein. Bethesda,(pp. 127-137) Md: CDL Press (USA).
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Gökberk, M. (2018). Felsefe tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gutek, G., (1997). Eğitimde felsefi ve ideolojik yaklaşımlar (N. Kale, Çev.). Ankara: Pegem Yayını.
• Güçlü, A., Uzun, E., Uzun, S. ve Yolsal, Ü. H. (2003). Felsefe sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Gündüz, M. (2019). Eski Çağ’da eğitim. M. Şişman (Ed.), Eğitim tarihi içinde (s. 2-29). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Heywood, C. (2011). Baba bana top at-Batı’da çocukluğun tarihi. İstanbul: Kitap Yayınları.
• Karadoğan, U. C. (2019). “Çocuk ve çocukluk” kavramının tarihsel süreçte değerlendirilmesi. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 4(7), 195-226. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cm/issue/57213/807902 sayfasından erişilmiştir.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1156348 sayfasından erişilmiştir.
• Kocabaş Atılgan, D. (2013). Antik Yunan’da toplumsal cinsiyet rollerinin temsili. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 10, 15-27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yedi/issue/21843/234843#article_cite sayfasından erişilmiştir.
• Köroğlu, S. A. (2015). Literatür taraması üzerine notlar ve bir tarama tekniği. GİDB Dergi, 1, 61-69. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1044919 sayfasından erişilmiştir.
• Kramer, S. N. (1999). Sümer mitolojisi (H. Koyukan, Çev.). İstanbul: Kabala Yayınevi.
• Küken, G. (2003). İlkçağda eğitim felsefesi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Labuschagne, A. (2003). Qualitative research: Airy fairy or fundamental?. The Qualitative Report, 8(1).
• Mazı, F. (2008). Antik Çağda düşüncenin kentsel mekâna yansıması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 33-48. https://www.mku.edu.tr/files/25_dosya_1334661635.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Moseley, A. (2014). Aristotle. London: Bloomsbury Publishing.
• Mutluay, N. (2007). Yunan ve Roma uygarlığında çocuk. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Niemann, H., & Onur, B. (2019). Oyuncağın gelişim tarihi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 24(1), 55-61. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000730
• Onur, B. (1994). Sunuş. Toplumsal Tarihte Çocuk Sempozyumu, 23-24 Nisan 1993, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 3-4.
• Özarslan Dikmen, A. (2016). Çocuk ve çocukluk sosyolojisi. İstanbul: Resse Yayınları.
• Özcan, Ö. (2017). Orta Çağ’dan erken modern döneme çocukluğun tarihsel gelişimi. Çocuk ve Medeniyet, 2(4), 91-126. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cm/issue/57210/807868#article_cite sayfasından erişilmiştir.
• Özgül, O. (2011). Sümer sosyal hayatında eğitimin yeri ve önemi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 401-414. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erzisosbil/issue/6034/80865#article_cite sayfasından erişilmiştir.
• Özyurt, C. (2011). Çocuk sosyolojisi: Bir giriş denemesi. K. Canatan ve E. Yıldırım (Ed.), Aile sosyolojisi içinde (155-181). İstanbul: Açılım Kitap Yayınları.
• Piaget, J. (2016). Zekâ psikolojisi (İ. H. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Platon (2019). Yasalar (C. Şentuna & S. Babür, Çev.). Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• Platon (2018). Devlet (S. Eyuboğlu & M. A. Cimcoz, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Platon (2009). Diyaloglar- Theaitetos (M. Gökberk, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun yokoluşu (K. İnal, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Roisman, J. (2011). Ancient Greece from Homer to Alexander (J. C. Yardley, Çev.). Malden: Wiley-Blackwell.
• Senemoğlu, N. (2004). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sözer, A.M. (2003). Çocukluk ve çocuk haklarının tarihsel gelişimi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 179-185.
• Şahin Hilal, H. (2020). Çocuk, çocukluk kavramları ve çocukluğun tarihsel gelişimi. Ş. Dilli (Ed.), Türkiye’de çocuk olmak içinde (s. 27-71). Ankara: Pegem Akademi.
• Tan, M. (1989). Çağlar boyunca çocukluk. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 71-88. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000859
• Tarakçı, Ö. (2013). Akadlardan cahiliye devrine kadar Sami kavimlerinde sosyal hayat ve kadının konumu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Denizli.
• Tarnas, R. (2013). Batı düşünce tarihi I (Y. Kaplan, Çev.). İstanbul: Külliyat Yayınları.
• Taşkın, Ö. Ö. (2006). Velayette çocuğun yüksek yararı ilkesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Toptaş, K. (2016). Eski mezopotamyada çocuk. Archivum Anatolicum, 10(1), 55-78. https://doi.org/10.1501/Archv_0000000016
• Tosun, M. ve Yalvaç, K. Sümer, Assur, Babil Kanunları ve Ammi Saduka Fermanı, Ankara: TTK Yayınları.
• Törüner, E.K. ve Büyükgönenç, L. (2012). Çocuk sağlığı temel hemşirelik yaklaşımları. Amasya: Göktuğ Yayıncılık.
• Tuttle, K. (1999). Toys in the middle ages. İstanbul: Stefan’s Florilegium.
• UNICEF (1989). Çocuk haklarına dair sözleşme. https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, K. (2004). Aristoteles’in eğitim anlayışı. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 148-159. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/31407 sayfasından erişilmiştir.
• Yörükoğlu, A. (1997). Değişen toplumda aile ve çocuk. İstanbul: Özgür Yayınları.