Arnavutluk Berat Vilâyeti’nde Yer Adları (Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid’e Göre)

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 91 - 102, 01.07.2016

Oğuzhan Durmuş Rijetë Sımıtçıu

Öz

Hicri 835, Miladi yılında yazılmış ve Osmanlı İmparatorluğunun ilk kitabı olma özelliğini taşıyan “Suret-i Defter-i Sancak-i Arnavid”, Arnavut topraklarına yönelik ilk resmî belgedir. Bu eserin en önemli özelliklerinden birisi, Eski Osmanlıca olarak yazılmış ve Arnavutlar ı Arnavut terimi yerine Arvanid olarak anmış olmasıdır. Kitap ayrıca ülkenin nüfusu, yönetim şekli, coğrafyası ve yaşam biçimi hakkında bilgi vermektedir. Bu deftere göre, 1431-1432 yılları arasında Arnavut toprakları şu vilayetleri kapsamaktadır: 1. Vilayet-i Aryurikasri, 2. Nahiyet-i Sopot, 3. Vilayet-i Klisura, 4. Vilayet-i Kanina, 5. Vilayet-i Belgrad, 6. Vilayet-i Tomorince, 7. Vilayet-i İskarapar, 8. Vilayet-i Pavlo Kurtik, 9. Vilayet-i Çartolos, 10. Vilayet-i Akçahisar. Bu makale, “Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid”e göre yer isimleri kayıtlarını sunmayı ve bunları günümüz Berat vilayeti ile karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Sonrasında vilayetin yönetim şekli, yer isimlerindeki (kentsel ve kırsal) değişimler, aynı isimlerin değişmemiş biçimleri ile bugün var olmayan yerlerin isimleri incelenmektedir. Bunun yanında, bu yer isimlerindeki ses bilgisi değişimleride analiz edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Arvanitas, yer ismi (toponomi), Berat

GEOGRAPHICAL NAMES OR TOPONYMS IN BERAT PROVINCE ACCORDING TO “SÛRET-İ DEFTER-İ SANCAK-İ ARVANİD”IN

Öz

“Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid” written in the year of 835 in Hijri
Calender, which is equivalent to the years between 1431-1432 in Gregorian
Calender, as the first book of Ottoman Empire is an official document for the
Albanian lands. One of the most important fact about this work is that this book was
written in the old Ottoman language in which Albanians were called “Arvanitas”
not “Arnavut” (Albanian). Also the book contains general information about the
population, administrative organization, geography, and lifestyle of the country.
According to the data registered in the years between 1431-1432 (uncompleted),
Albanian lands included theseprovinces: 1) Vilayet-i Aryurikasri, 2. Nahiyet-i
Sopot, 3. Vilayet-i Klisura, 4. Vilayet-i Kanina, 5. Vilayet-i Belgrad, 6. Vilayet-i
Tomorince, 7. Vilayet-i İskarapar, 8. Vilayet-i Pavlo Kurtik, 9. Vilayet-i Çartolos,
10. Vilayet-i Akçahisar.
The present article aims to present the registriesof geographical names
according to “Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid” and compare them withtoday’s
Province of Berat. Then, this article examines the administrative organization of the
Province, changes in geographical names (urban-rural), unchanged toponyms of the
same places, as well as geographical names of those places which do not exist
today. In addititon, phonetic changes in these toponyms are analyzed.

Anahtar Kelimeler

Sûret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Arvanitas, toponym, Berat