Yanya’da İlk Osmanlı Hâkimiyet Dönemi ve XIV. Yüzyıla Ait Unutulmuş Bir Zâviye

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 145 - 182, 01.07.2016

Ayşegül Kılıç

Öz

Osmanlı Devleti’nin Balkan topraklarına geçiş ve yerleşme sürecinin tanıkları olan tekke ve zaviyeler hem Osmanlı tarihi hem de İslam tarihi açısından büyük önem taşımaktadırlar. Ancak erken dönem kaynak sıkıntısı bu kentlere ilk Osmanlı girişleri ve fetih süreçlerini aydınlatacak kadar net bilgiler vermediği gibi bu süreçte kurulan yapılar da buna paralel olarak ihmal edilmişlerdir. İşte bu tekke/zaviyelerden biri de Osmanlı Devleti’nin Yanya’da kurduğu ilk hâkimiyet döneminde inşa edilen, Arnavutluk’un en eski Halveti tekkesi/zâviyesi olarak kabul gören ve bugün Yunanistan sınırları içerisinde bulunan Şeyh Haşim Zâviyesi’dir. Zâviye hakkında şimdiye kadar ayrıntılı bir çalışma yapılmadığı gibi hakkında bilinenler ise sadece 1390’larda Evrenos Bey tarafından inşa edildiğini belirtmekten öteye geçmemiştir. Bu nedenle araştırmamızın ilk aşaması Yanya’da ilk Osmanlı hâkimiyet dönemini ve dolayısıyla zâviyenin kuruluş tarihini tespite çalışmaktır. Ardından zâviyenin kaynaklara yansıyan ismi, gerçekten bir Halveti zâviyesi olarak mı kurulduğu tartışılacak ve bugünkü durumundan bahsedilecektir

Anahtar Kelimeler

Yanya, Balkanlar, Şeyh Haşim Zâviyesi, Gazi Evrenos Bey Zâviyesi, Halveti, Bektaşi

THE FIRST PERIOD OF OTTOMAN RULE IN IOANNINA AND A FORGOTTEN ZAVIYE FROM XIVTH CENTURY

Öz

Ottoman dervish lodges that witnessed the Ottoman conquest and first
settlements in the Balkan Peninsula were important for both Ottoman and Islamic
history. However in accordance with the lack of resources giving enough information about early Ottoman period’s first conquests and settlements, the first
architectural structures have been neglected as well. One of them, known as the
oldest Halveti lodge of Albania, Seyh Hasim Zaviye, which originates from the first
period of the Ottoman rule, is located today in Ioannina, Greece. No detailed study
on the tekke has been made so far, and no further information, except its foundation
in 1390’s by Evrenos Beg, could be offered yet. Therefore, the first phase of our
paper is to determine the first period of the Ottoman rule in Ioannina and thus the
foundation date of this dervish lodge. Then the name of zaviye which was reflected
to the Ottoman sources will be identified and will be discussed whether this dervish
lodge was established as an Halveti zaviye. Finally we will mention about the
current state of this forgotten XIVth century’s structure from the first Ottoman rule
in Ioannina.

Anahtar Kelimeler

Ioannina, Balkans, Şeyh Haşim Zaviye, Gazi Evrenos Beg Zaviye, Halveti, Bektashi