BATI TRAKYA’DA NÜFUSSUZLAŞAN TÜRK KÖYLERİ: DAĞKARAMUSA KÖYÜ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 337 - 375, 31.12.2021

Selda Adiloğlu Hüseyin Pehlivan

https://doi.org/10.30903/Balkan.1036553

Öz

Başta kırsal bölgeler olmak üzere “boşalan/nüfussuzlaşan” yerleşim birimlerine sıklıkla rastlanır. Altta yatan etmenler siyasi, coğrafi, ekonomik veya demografik nitelikte olabilir. Göç, sıklıkla dile getirilen etmenlerin başında gelir. İnsanların farklı motivasyonlarla yer değişikliğine gitmeleri, çoğu durumda geride nüfussuzlaşmış yerleşim alanları yaratır. Batı Trakya’da yaşanmış göçlerin çok sayıda nüfussuzlaşmış yerleşim birimleri yarattığı anlaşılır. Bu sürecin doğası, nedenleri ve kaçının harabeye dönüştüğü konusu, Batı Trakya’yı esas alan çalışmaların göz ardı ettikleri konuların başında gelir. Çalışmada Batı Trakya Türkleri, göç sonrası süreçte geride bıraktıkları “nüfussuzlaşmış” yaşam yerleriyle ele alınmaktadır. Batı Trakya’da nüfussuzlaşan köyler ve nedenleri konusu, temsili bir örnek üzerinden irdelenmektedir. Dağkaramusa köyü ve onun “nüfussuzlaşma” süreci, çalışmanın araştırma konusudur. Dağkaramusa’dan farklı tarihlerde göç etmiş iki katılımcı ile sözlü tarih görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler esnasında kroki çıkartma tekniğine başvurulmuştur. Alan yazındaki açıklamalar, Yunan devletinin bölgeyi Türk nüfusundan arındırmaya dönük politika ve uygulamalara gittiğini iddia eder. Benzer şekilde bulgular, Dağkaramusa’nın nüfussuzlaştırılmasında, Yunanistan’ın doğrudan müdahalesinin olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dağkaramusa köyü, Batı Trakya Türkleri, Nüfussuzlaştırma

DEPOPULATED TURKISH VILLAGES IN WESTERN THRACE: THE CASE OF DAĞKARAMUSA VILLAGE

Öz

Particularly in rural areas, "deserted/depopulated" settlements are frequently encountered. The underlying factors can be political, geographical, economic, or demographic. Emigration is one of the most frequently mentioned factors among all these. Mobility of people with different motivations, in most cases, creates residential areas that have become depopulated. The emigrations experienced in Western Thrace have created a large number of depopulated settlements. The nature of this process, its causes, and the number of settlements currently lying in ruins top the list of issues ignored by studies on Western Thrace. In this study, Western Thrace Turks are dealt with the “depopulated” places they left behind in the post-migration period. The issue of depopulated villages in Western Thrace and their reasons are examined through a representative example. Dağkaramusa village and its process of “depopulation” are the research subject. Oral history interviews were held with two participants who emigrated from Dağkaramusa on different dates. During the interviews, the sketch drawing technique was used. Explanations in the field claim that the Greek state has been following policies and implementing practices aimed at cleansing the region from the Turkish population. Similarly, findings show that Greece directly intervened to depopulate Dağkaramusa. 

Anahtar Kelimeler

Turks in Western Thrace, Depopulation, Dagkaramusa village

Kaynakça

• ABRAMS, Lynn, Oral history theory, Routledge, Abingdon 2010.
• ACAROĞLU, Türker, Balkanlar’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu, IQ Sanat Yayıncılık, İstanbul 2006.
• AHMET, Sadık, “Batı Trakya'da Yaşayan Türk Toplumunun Şikâyetleri ve İstekleri”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Cilt 15, Sayı 1-2, Haziran 1995, ss. 1-9.
• ALP, İlker, “Batı Trakya Türkleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt XI, Sayı 33, Kasım 1995, ss. 613-652.
• ATUN, Ata, “Batı Trakya’daki Planlı Türk Soykırımı”, E-Batı Trakya, Haziran 2009, ss. 1-19, https://www.batitrakya.org/e-bati-trakya/yayinlar/bati-trakyadaki-planli-turk-soykirimi.html.
• AYHAN, Halis, “Batı Trakya Türk Azınlığının Hukuki ve Siyasi Sorunlarının Asimilasyon Politikası Çerçevesinde Tahlili”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 42, Ekim 2014, ss. 173-188.
• BAHCHELİ, Tozun, “The Muslim‐Turkish Community in Greece: Problems And Prospects”, Institute of Muslim Minority Affairs. Journal, Cilt 8, Sayı 1, Mart 2007, ss. 109-120.
• BALTALI, İbrahim, “Demolished Ottoman Historic Monuments and Expropriated Lands in Western Thrace”, Osce Supplementary Human Dimension Meeting Freedom Of Religion Or Belief, Temmuz 2009, ss. 1-11.
• BIBER, E. Tuğba, “Trakya Gazetesine Göre Yunanistan’da İç Savaş (Andartlık) ve Batı Trakya Türkleri (1944-1949)”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 33, Kasım 2020, ss. 7-32.
• BOROU, Christina, “The Muslim Minority of Western Thrace in Greece: An Internal Positive or an Internal Negative ‘Other’?”, Journal of Muslim Minority Affairs, Cilt 29, Sayı 1, Nisan 2009, ss. 5-26.
• CONNERTON, Paul, Modernite Nasıl Unutturur, (Çev.) Kübra Kelebekoğlu, Sel Yayınları, İstanbul 2012.
• EREN, Halit, “Batı Trakya’da Türk Yerleşim Bölgeleri Batı Trakya’da Rodop Vilayetine Bağlı Yer Adları”, Batı Trakya’nın Sesi Dergisi, Sayı 6, Eylül-Ekim 1988, ss. 12-16.
• GÖK, E. Şebnem, “Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi”, Okmeydanı Tıp Dergisi, Cilt 32, Ek Sayı, 2016, ss. 13-19.
• LEAVY, Patricia, Oral History, Understanding Qualitative Research, Oxford University Press, Oxford 2011.
• NACHMANI, Amikam, “Civil War and Foreign Intervention In Greece: 1946-49”, Journal of Contemporary History, Cilt 25, Sayı 4, Haziran 1990, ss. 489-522.
• ÖKSÜZ, Hikmet, “Batı Trakya’dan Türkiye’ye Göç (1923-1950)”, Yeni Türkiye Özel sayısı 4, Sayı 69, Mart-Haziran 2015, ss. 4678-4693.
• SCHUDSON, Michael, “Kolektif Bellekte Çarpıtma Dinamikleri”, Cogito Bellek: Öncesiz, Sonrasız, Sayı 50, 2007, ss. 179-199.
• SERDAR, Ahmet, “Tarihsel Süreç İçerisinde Batı Trakya Türklerinin Ekonomik ve Demografik Gelişimi”, Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, Aralık 2014, ss. 97-126.
• YILDIRIM, Azmi, “Rum Çetelerinin Türklere Karşı Faaliyetleri (1912-1922)”, Yeni Türkiye Özel sayısı 4, Sayı 69, Mart-Haziran 2015, ss. 4546-4558.
• “Yunanistan’ın Kapattığı Türk Azınlık Ilkokulu Sayısı 65’e Ulaştı”, Sözcü, 25 Ağustos 2019.
• Recep Çavdar ile Bursa’da yapılan mülakat, 27 Ağustos 2019.
• Kadir Müminoğlu ile Bursa’da yapılan mülakat, 17 Ağustos 2020.