Endemik Lactuca boissieri Rouy (Kocamarul) İçin Yeni ve Muhtemel Yayılış Alanları

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 25 - 31, 31.08.2019

Murat Erdem Güzel Mutlu Gültepe Kamil Coşkunçelebi Serdar Makbul

Öz

Lactuca boissieri Rouy (Kocamarul) Doğu Karadeniz Bölgesi’nin yüksek kesimlerinde
yayılış gösteren endemik türlerimizden biridir. Mevcut çalışmada türün yeni tespit edilen
yayılış bilgilerine, şu ana kadar kaydedilen tüm yayılış bilgilerinden hareketle belirlenen
muhtemel yayılış alanlarına ve tehdit sınıfına yer verilmiştir. Tür, esas itibari ile Doğu
Karadeniz’in nemli subalpin kuşağında yayılış göstermesine rağmen Maxent modellemesine
göre muhtemel yayılış alanının bilinen yayılış alanına göre daha geniş olduğu tespit edilmiştir.
Endemik türümüzün teyit edilen eski 3 ve yeni tespit edilen 10 noktadaki varlığı, yaşam alanı
ve yayılış alanı büyüklüğü ile yazarların arazi gözlemleri dikkate alındığında Duyarlı
(VU:B2ab(ii,iii)) sınıfında yer alması gerektiği belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Cichorieae, IUCN, Lactucinae, Marul, Maxent

Kaynakça

• Bachman S., Moat J., Hill A.,W., De La Torre J. ve Scott B. (2011). Supporting Red List threat assessments with GeoCAT: geospatial conservation assessment tool. Şu eserde: Smith V, Penev L (edlr.) e-Infrastructures for data publishing in biodiversity science. ZooKeys 150: 117–126. Boissier, E., P. (1875). Lactuca L., Cephalorrhynchus Boiss., Mulgedium Cass., ve Prenanthes L., Flora Orientalis 3: 799–821. H. Georg, Geneva, Bremer, K. (1994). Asteraceae. Cladistics and Classification s. 752. Timber Press, Portland, Oregon. Davis, P., H. (1965). Flora of Turkey and East Aegan Island 1 Edinburgh University Press, Edinburgh. Dobrowski, S. Z., Safford, H. D., Cheng, Y. B. ve Ustin, S. L. (2009). Mapping mountain vegetation using species distribution modeling, image-based texture analysis and object-based classification. Appl Veg Sci. 11: 499– 508. Doğu, A. F., Gürgen, G., Tunçel, H. ve Somuncu, M. (1994). Göller (Hunut) Dağı'nda Buzul Şekilleri, Yaylalar ve Turizm. Tucaum 3: 192–218. Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. Türkiye Tabiatı Koruma Derneği, Ankara. Ekim, T. (2012). Lactuca L. Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M., T., (edlr.). Türkiye Bitkileri Listesi, 179–181. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul. Ekim, T., Terzioğlu, S., Eminağaoğlu, E. ve Coşkunçelebi, K. (2013). Turkey. Şu eserde: J. Solomon, T. Shulkina ve G.E. Schatz (edlr.), Red List of te Endemic Plants of the Caucasus: Armenia, Azerbaijan, Georgia, Iran, Russia and Turkey. Monographs in Systematic Botany from the Missouri Botanical Garden (MSB) 125. Missouri Botanical Garden Press, Saint Louis. Elith, J., Phillips, S.J., Hastie, T., Dudík, M., Chee, Y.E. ve Yates, C.J. (2011). A statistical explanation of Maxent for ecologists. Divers Distrib 17: 43–57. Esri. (2014). ArcGIS Desktop: Release 10.2.2. Redlands, CA: Environmental Systems Research Institute. Fischer, G., Nachtergaele, F., Prieler, S., van Velthuizen, H.T., Verelst, L., Wiberg, D. (2007). Global Agro-ecological Zones Assessment for Agriculture (GAEZ 2007). IIASA, Laxenburg, Austria and FAO, Rome, Italy: http://webarchive.iiasa.ac.at/Research/LUC/Products-Datasets/global-terrain-slope.html (erişim tarihi: 12.12.2018). Funk, V., A., Susanna, A., Steussy, T., F., ve Robinson, H., E. (2009). Classification of Compositae. Şu eserde: Funk, V., A., Susanna, A., Steussy, T., F., ve Bayer, R., J., (edlr.). Systematics, Evolution, and Biogeography of Compositae, 171–189. International Association for Plant Taxonomy, Vienna, Austria. Gallego, D., Canovas, F., Esteve, M. A. ve Galian, J. (2004). Descriptive biogeography of Tomicus (Coleoptera: Scolytidae) species in Spain. J Biogeogr 31: 2011–2024. Gallien L, Douzet, Pratte S, Zimmermann NE, Thuiller W. (2012). Invasive species distribution models-how violating the equilibrium assumption can create new insights. Glob Ecol Biogeogr 21: 1126 – 1136. Gap Analysis Project (2018). U.S. Geological Survey – Gap Analysis Project Species Habitat Maps and Species Range Maps CONUS_2001: U.S. Geological Survey data release, https://gapanalysis.usgs.gov/species/data/ (erişim tarihi: 11.13.2018). Güner, A., Vural, M., Sorkun, K. (1987). Rize Florası, Vejetasyonu ve Yöre Ballarının Polen Analizi, (Flora and Vegetation of Rize District and Pollen Analysis of Its Honeys) TÜBİTAK-TBAG Araştırma Grubu, Proje No: TBAG-650. Güzel, M. E. (2018). Çeşitlilik Merkezi GB Asya Olan Lactucinae (Asteraceae) Alttribusunun Türkiye Odaklı Biyosistematik Revizyonu, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. Hijmans, R. J., Cameron, S. E. Parra, J. L. Jones, P. G. ve Jarvis, A. (2005). Very high resolution interpolated climate surfaces for global land areas. Intl J Clima 25: 1965–1978. IUCN (2012). Guidelines for Application of IUCN Red List Criteria at Regional and National Levels: Version 4.0. (Çev. H. Reşit Akçakaya), Gland, Switzerland and Cambridge, UK: IUCN. iii,41. Jarvis, A., Reuter, H.I., Nelson, A., Guevara, E. (2008). Hole-filled SRTM for the globe Version 4, available from the CGIAR-CSI SRTM 90 m Database: http://srtm.csi.cgiar.org (erişim tarihi: 11.12.2018). Jaźwa M., Jędrzejczk E., Klichowska E., Pliszko A. (2018). Predicting the potential distribution area of Solidago ×niederederi (Asteraceae). Turk J Bot 42: 51–56. Jeffrey, C. (1975a). Lactuca L., Cephalorrhynchus Boiss., Cicerbita Wallr., Mulgedium Cass., Mycelis Cass., Scariola F.W. Schmidt, Steptorhamphus Bunge ve Prenanthes L. Şu eserde: Davis, P. H. (ed.). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, 5: 764–783., Edinburgh Univ. Press, Edinburgh, Jeffrey, C. (1975b). Cicerbita boissieri (Rouy) C.Jeffrey. Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh 33: 429. Kilian, N., Gemeinholzer, B. ve Lack, H., W. (2009). Tribe Cichorieae. Şu eserde: Funk, V., A, Susanna, A., Stuessy, T. ve Bayer, R. (edlr.). Systematics, Evolution and Biogeography of the Compositae, 343–383. IAPT, Vienna. Kilian, N., Hand, R., ve Raab-Straube E., von (edlr). (2009+). Cichorieae Systematics Portal, http://cichorieae.etaxonomy.net/portal/ (erişim tarihi: 15.02.2019). Kilian, N., Sennikov, A., Wang, Z., H., Gemeinholzer, B. ve Zhang, J., V. (2017). Sub-Paratethyan Origin and Middle to Late Miocene Principal Diversification of the Lactucinae (Compositae: Cichorieae) Inferred from Molecular Phylogenetics, Divergence-Dating and Biogeographic Analysis. Taxon 66: 675–703. Kluza, D. A., Vieglais, D. A., Andreasen, J. K. ve Peterson, A. T. (2007). Sudden oak death: geographic risk estimates and predictions of origins. Plant Pathol 56: 580–587. Kurnaz, M. ve Kutrup, B. (2019). New distribution data of the vulnerable Mertensiella caucasica from Gümüşhane, Turkey. Nature Conservation Research 4: 109–111. Lack, H., W. (2007). Tribe Cichorieae Lam & DC. (Şu eserde) “The families and genera of vascular plants. Vol. 8. Flowering plants. Eudicots. Asterales”, (edlr) J.W.R. Kadereit and C.Jeffrey, Springer, Berlin, 180-199. Lapeyrouse, P, De. (1813). Histoire abrégée des plantes des Pyrénées et itinéraire des botanistes dans ces montagnes. - Toulouse: l'Imprimerie de Bellegarrigue pp. 461. Luiselli, L. (2009). A model assessing the conservation threats to freshwater turtles of sub-Saharan Africa predicts urgent need for continental conservation planning. Biodivers Conserv 18: 1349–1360. Martinez, J. A., Serrano, D. ve Zuberogoitia, I. (2003). Predictive models of habitat preferences for the Eurasian eagle owl Bubo bubo: a multiscale approach. Ecography 26: 21–28. Peterson, A. T., Papeş, M. ve Eaton, M. (2007). Transferability and model evaluation in ecological niche modeling: a comparison of GARP and Maxent. Ecography 30: 550–560. Phillips, S. J., Anderson, R. P. ve Schapire, R. E. (2006). Maximum entropy modeling of species geographic distributions. Ecol Model 190: 231–259. Primack, R. B. (2006). Essentials of Conservation Biology. Sinauer Associates, Inc., Sunderland, USA. Raes N. ve Ter Steege H. (2007). A null-model for significance testing of presence only species distribution models. Ecography 30: 727–736. Rouy, G., Foucaud, J ve Camus E. G. (1905). Flore de France, vol. 9. Asnières, Paris, France, pp. 200. Thiers, B. (2008). Index herbariorum: A global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden, Bronx, NY. http://sweetgum.nybg.org/ih/ (erişim tarihi 10.02.2019). Vargas, J. H., Consglio, T., Jorgensen, P. M. ve Croat, T. B. (2004). Modelling distribution patterns in a species-rich plant genus, Anthurium (Araceae), in Ecuador. Divers Distrib 10: 211–216.