Aktepe ve Zeytinoba Köyleri (Hassa / Hatay-Türkiye) Arasında Kalan Bölgenin Florası ve Etnobotaniği Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 76 - 96, 31.12.2019

Büşra Abuzar Kerar Hasan Akan

Öz

Bu çalışma 2015-2018 yılları arasında, Aktepe ve Zeytinoba Köyleri arasında kalan bölgenin florasını ve etnobotaniğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma alanı Hatay’ın Hassa ilçesi sınırları içinde ve Türkiye'nin Grid sistemine göre C6 karesine girmektedir. Yapılan bu çalışma ile bölgede 56 familyaya ait 150 takson tespit edilmiştir. Alanın florasında Asteraceae (16), Rosaceae (14) ve Fabaceae (12) en fazla takson içeren familyalardır. Raunkiaer'in hayat formları sıralamaları şöyledir: Fanerofitler 52 (%35), Terofitler 46 (%31), Hemikriptofitler 36 (%24), Kriptofitler 13 (%9) ve Kamefitler 3 (%2)' dir. Araştırma alanında yapılan etnobotanik çalışma sonucunda toplanmış 150 bitkinin 120'sinin etnobotanik özelliği bulunduğu tespit edilmiştir. Bu bitki taksonlarından 46'sı gıda (%40), 30'u tıbbi (%25), 10'u yem (%8), 6'sı yakacak (%5), 6'sı süs (%5), 5'i çit (%4), 6'sı diğer (%5), 4'ü baharat (%3), 2'si zehirli (%2), 2'si süpürge (%2), 1'i boya (%1) yapımında kullanılmaktadır. Toplanan bitkilerin yöresel ve bilimsel adlarına yer verilmiş, kullanım alanları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aktepe, Etnobotanik, Flora, Hatay, Zeytinoba

Kaynakça

• Akman, Y. (1973). Contribution a le etude de la des montagnes de I’amanus, I-III Comm. Fac. Sci. Univ. Ank. Seri C 17: 1-70.
• Altay, V. ve Çelik, O. (2011). Antakya semt pazarlarındaki bazı doğal bitkilerin etnobotanik yönden araştırılması. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 4(2): 137-139.
• Altay, V. ve Karahan, F. (2012). Tayfur Sökmen Kampüsü (Antakya-Hatay) ve Çevresinde Bulunan Bitkiler üzerine Etnobotanik Bir Araştırma. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2 (7): 13-28.
• Anonim (2010). www. hassa.gov.tr / Erişim tarihi: 29.07.2018.
• Anonim (2011). www.academia.com / Erişim tarihi: 12.08.2018.
• Anonim (2012). http://www.hassa.biz.tr / Erişim tarihi: 10.07.2018.
• Anonim (2018). https://tr.climate-data / Erişim tarihi: 12.08.2018.
• Baytop, A. (2003). Türkiye' de Botanik Tarihi Araştırmaları s. 510. Çetin Matbaacılık, İstanbul. Boissier, P.E. (1867). Flora Orientalis, Geneva.
• Bulut, G., Korkmaz, A. ve Tuzlacı, E. (2017). The ethnobotanical notes from Nizip (Gaziantep-Turkey). Istanbul Journal of Pharmacy, 47(2): 57-62.
• Cotton, C. M. (1997). Ethnobotany Principles and Applications s. 424. John Wiley & Sons Ltd., West Sussex.
• Çınar, S., Hatipoğlu, R., Avcı, M., İnal, İ., Yücel, C. ve Avağ, A. (2014). Hatay ili kırıkhan ilçesi taban meralarının vejetasyon yapısı üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 31 (2): 52-60.
• Davis, P.H. (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. 1-9. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R. ve Tan, K. (edlr.) (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Düzenli, A. ve Çakan, H. (2001). Flora of Mount Musa (Hatay- Turkey). Turkish Journal of Botany 25: 285-309. Ekim, T. ve Güner, A. (2000). Introduction: The floristic richness of Turkey. Curtis's Botanical Magazine 17 (2): 48-59.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldıırm, H., Aslan, S, Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.) (2018). Resimli Türkiye Florası, Cilt 2, ANG Vakfı, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Başer, K.H.C. (edlr.) (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• İlcim, A. ve Varol, Ö. (1996). Hatay ve Kahramanmaraş İllerindeki Bazı Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 3: 169-74.
• İlçim, A. (2014). Hatay' ın Sessiz Güzelleri s. 996. Hatay Valiliği, Hatay.
• Karahan, F., Altay, V. ve Mustafa, K. (2015). Antakya’nın El Sanatlarında Kullanılan Odunsu Bitkiler Üzerine Etnobotanik Bir Çalışma. International Journal of Scientific and Technological Research 1: 1-18.
• Kayıkçı, S., Altay, V. ve Güzel, Y. (2012). Hatay İlinde Yayılış Gösteren Bazı Geofit Bitki Türleri Üzerine Bir İnceleme. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 5(2): 139-143.
• Kendir, G. ve Güvenç, A. (2010). Etnobotanik ve Türkiye’de Yapılmış Etnobotanik Çalışmalara Genel Bir Bakış, Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 1: 49-80.
• Keskin, M. ve Alpınar, K. (2002). Kışlak (Yayladağı-Hatay) Hakkında Etnobotanik Bir Araştırma. Ot Sistematik Botanik Dergisi 9(2): 91-100.
• Lev, E. ve Amar, Z. (2000). Ethnopharmacological Survey of Traditional Drugs Sold in Israel at the end of the 20th century. Journal of Ethnopharmacology 72: 191-205.
• Raunkiaer, C.H. (1934). The Life Forms Of Plants and Statistical Plant and Geography s. 147. Oxford.
• Ocak, A., Güzel, Y. ve Kayıkçı, S. (2014). Antakya’nın Doğal Bitkileri s. 648. Hatay Büyükşehir, Hatay. Türkmen, N. ve Düzenli, A. (1998). The Flora of Dörtyol and Erzin Districts of Hatay Province in Turkey. Turkish Journal of Botany 22(1): 121-141.
• Yıldırımlı, Ş. (2004). Etnobotanik ve Türk Etnobotaniği. Kebikeç-İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi 17: 175-193.