İliç-Kemah (Erzincan) Jips Florası

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 16 - 46, 15.04.2020

Ece Gökçe Çakır-dindar , Hayri Duman

Öz

Bu çalışmada Erzincan ilinin İliç ve Kemah ilçelerinde bulununan jipsli alanlar florası incelenmiştir. 2014-2017 yılları arasında yapılan arazi çalışması sonucunda 1037 bitki örneği toplanmıştır. 69 familyaya ait 549 tür ve türaltı takson tespit edilmiştir. Bu taksonların 106’sı Türkiye için endemik olup endemizm oranı %19,3’tür. Taksonların fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; 21 (% 3,8) Akdeniz elementi, 255 (% 46,4) İran-Turan elementi, 21 (% 3,8) Avrupa-Sibirya elementi, 252 (% 46) geniş yayılışlı veya fitocoğrafik bölgesi belli olmayan taksonlardır.

Anahtar Kelimeler

Erzincan, Flora, İliç, jips, Kemah

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Teşekkür

Bu çalışma doktora tezimin bir parçasıdır. Doktora eğitimimde desteklerinden dolayı TÜBİTAK, 2211- A Genel Yurt İçi Doktora Burs Programına teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Akalın, E., Akpulat, A. (2012). Rhabdosciadium urusakii sp. nov. (Apiaceae) from East Anatolia (Turkey). Nordic Journal of Botany 30: 560-564.
• Akan, H., Civelek, Ş. (2001). Astragalus aytatchii (Fabaceae), a new species from Anatolia. Annales Botanici Fennici 38(3): 167-170.
• Akman, Y. (1999). İklim ve Biyoiklim. Palme Yayınları, 212-326. Ankara.
• Akpulat, N.A., Çelik, N. (2005). Flora of Gypsum Areas in Sivas in the Eastern Part of Cappadocia in Central Anatolia, Turkey. Journal of Arid Environments 61: 27-46.
• Aktimur, H.T. (1988). 1:100000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi Divriği – F 26 Paftası, 1-12. Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
• Alphen, J.G., Rios Romero, F.L. (1975). Jipsli Topraklar, 1-16. Ormancılık Araştırma Enstitü Yayınları, Ankara.
• Aydoğdu, M., Akman, Y., Quezel, P., Barbero, M., Ketenoglu, O., Kurt, L. (1994). Syntaxonomic analysis of gypsaceous vegetation of the surrounding area between Ayas-Polatli and Beypazari (Ankara, Turkey). Ecologia Mediterranea 20(3/4): 9-19.
• Aytaç, Z., Kandemir, A., Fişne, A. (2015). Silene kemahensis (Caryophyllaceae) Erzincan (Türkiye)’dan Yeni bir Nakılçiçeği (Silene L.). Bağbahçe Bilim Dergisi 2(1): 37-42.
• Baytop, A. (1998). İngilizce–Türkçe Botanik Kılavuzu, 1 – 375. İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi, İstanbul.
• Bilgiç, T. (2008a). 1:100000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Divriği – J - 40 Paftası, 1-11. Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
• Bilgiç, T. (2008b). 1:100000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Divriği – J - 41 Paftası 1-10 Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
• Bolukbasi, A., Kurt, L., Palacio, S. (2016). Unravelling the mechanisms for plant survival on gypsum soils: an analysis of the chemical composition of gypsum plants from Turkey. Plant Biology 18: 271-279.
• Davies, C.E., Moss, D., Hill, M.O. (2004). EUNIS Habitat Classification Revised 2004, 1-310. European Environment Agency European Topic Centre on Nature Protection and Biodiversity, United Kingdom.
• Davis, P.H. (edt.). (1965-1985). Flora of Turkey and East Aegean Islands Vol.1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R. R. and Tan, K. (edlr.). (1988). Flora of Turkey and East Aegean Islands, 10:1-303. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Doğan, M., Akaydın, G. (2007). Synopsis of Turkish Acantholimon Boiss. (Plumbaginaceae). Botanical Journal of the Linnean Society 154: 397-419.
• Doğan, B., Kandemir, A., Osma, E., Duran, A. (2014). Jurinea kemahensis (Asteraceae), a New Species from East Anatolia. Annales Botanici Fennici 51: 75-79.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, 1-150. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ankara.
• Ertuğrul, G. (2011). Çankırı–Korubaşı Tepe ve Civarındaki Jipsli Alanların Florası (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Google Earth. 2017: https://earth.google.com/web/, (erişim tarihi: 20.01.2017).
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K.H.C. (edlr.). (2000). Flora of Turkey and the Aegean Island, 11: 1- 656. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M.T. (edlr.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), 1-887. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Güner, A. (Edt.). (2014). Resimli Türkiye Florası, 1: 1-512. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
• Hamzaoğlu, E., Aydoğdu, M. (1995). Hafik (Sivas) ve Çevresindeki Jipsli Toprakların Florası. Turkish Journal of Botany 19(3): 373-388.
• Kandemir, A. (2007). A New Campanula (Campanulaceae) from East Anatolia, Turkey. Nordic Journal of Botany 25: 53-57.
• Kandemir, A., Hedge I.C. (2007).An Anomalous New Ferulago (Apiaceae) from Eastern Turkey. Willdenowia 37: 273-276.
• Kandemir, A., Ecevit Genç, G., Genç, İ. (2009). Silene dumanii (Caryophyllaceae) a New Species from East Anatolia, Turkey. Annales Botanici Fennici 46: 71-74.
• Kandemir, A., Türkmen Z. (2010). A New Species of Onosma (Boraginaceae) from Eastern Turkey. Turkish Journal of Botany 34: 277-282.
• Kandemir, A., İlhan, V., Korkmaz, M., Karacan, S. (2014). Scrophularia fatmae (Scrophulariaceae) Doğu Anadolu Bölgesi’nden Sıradışı Yeni Bir Sıracaotu (Scrophularia L.) Türü. Bağbahçe Bilim Dergisi 1(1): 11-17.
• Kandemir, A., Sevindi, C., Korkmaz, M., Çelikoğlu, Ş. (2015). Erzincan (Turkey)’a Özgü Endemik Bitki Taksonlarının IUCN Tehdit Kategorileri. Bağbahçe Bilim Dergisi 2(1): 43-65.
• Kandemir, A., Aytaç, Z., Yavru Fişne, A. (2017). Aethionema erzincanum (Brassicaceae), a New Species from Turkey. Annales Botanici Fennici 54: 1-5.
• Karavelioğlu, F.A., Duran, A., Hamzaoğlu E. (2004). Verbascum tuna-ekimii (Scrophulariaceae), a New Species from Turkey. Annales Botanici Fennici 41: 227-231.
• Ketenoğlu, O., Aydoğdu, M., Kurt, L., Akman, Y., Hamzaoğlu, E. (2000). Syntaxonomic Research on the Gypsicole Vegetation in Cappadocia, Turkey. Israel Journal of Plant Sciences 48: 121-128.
• Korkmaz, M., Özçelik, H. (2012). Habitat properties of annual Gypsophila L. (Caryophyllaceae) taxa of Turkey. Biological Diversity and Conservation 5(1): 11-22.
• Korkmaz, M., Kandemir, A., İlhan, V., Yıldırım Doğan, N. (2014). Tanacetum erzincanense (Asteraceae) a New Species from East Anatolia. Annales Botanici Fennici 55: 75-79.
• Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Etüd ve Proje Daire Başkanlığı. (2000). Erzincan İli Arazi Varlığı, 1-93. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara
• Menemen, Y., Kandemir, A., Downie, S.R. (2016). Pastinaca erzincanensis (Apiaceae), A New Species from Eastern Turkey and its Phylogenetic Position within Tordylieae. Annales Botanici Fennici 53: 373-382.
• Meyer, S.E., Garcia-Moya, E., Lagunes-Espinoza, L.C. (1992). Topografhic and soil surface effects on gypsophile plant community patterns in central Mexico. Journal of Vegetation Science 3: 429-438.
• Mota, J.F., Sola, A.J., Jiménez-Sánchez, M.L., Pérez-García, F.J., Merlo, M.E. (2004). Gypsicolous flora, conservation and restoration of quarries in the southeast of the Iberian Peninsula. Biodiversity and Conservation 13: 1797–1808.
• Oyonarte, C., Sanchez, G., Urrestarazu, M., Alvarado, J.J. (2002). A Comparison of Chemical Properties between Gypsophile and Nongypsophile Plant Rhizospheres. Arid Land Research and Management 16: 47-52.
• Özdeniz, E., Bölükbaşı, A., Kurt, L., Özbey, B.G. (2016). Jipsofil Bitkilerin Ekolojisi. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi 4(2): 57-62.
• Özhatay, N., Kandemir, A. (2014). Allium erzincanicum (Sect. Allium) Doğu Anadolu Bölgesi’nden Yeni bir Soğan (Allium L.) türü. Bağbahçe Bilim Dergisi 1(2): 50-58.
• Öztürk, D. (2016). Eskişehir'deki jipsli ve marnlı toprakların flora ve vejetasyonu (Doktora Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Palacio, S., Escudero, A., Montserrat-Marti, G., Maestro, M., Milla, R., Albert, M.J. (2007). Plants Living on Gypsum: Beyond the Specialist Model. Annals of Botany 99: 333-343.
• Parsons, R.F. (1976). Gypsophily in plants. A review. American Midland Naturalist 96: 1–20.
• Standards and Petitions Subcommittee of the IUCN Species Survival Commission. (2017). Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria version 13, 1-108. IUCN, Switzerland.
• Pérez-García, F.J., Akhani, H., Kurt, L., Özdeniz, E., Spampinato, G., Musarella, C.M., Salmerón-Sánchez, E., Sola, F., Merlo, M.E., Martínez-Hernández, F., Mendoza-Fernández, A.J., Garrido-Becerra, J.A., Mota, J.F. (2018). A first inventory of gypsum flora in the Palearctic and Australia. Mediterranean Botany 39(1): 35-49.
• Tarhan, N. (2008). 1:100 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası, Erzincan İ-42 Paftası, 1-27. Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
• Tekşen, M., Karaman Erkul, S. (2015). The Synopsis of the Genus Gagea (Liliaceae) in Turkey. Phytotaxa 230(1): 101-129.
• Verheye, W.H., Boyadgiev, T.G. (1997). Evaluating the land use potential of gypsiferous soils from field pedogonic characteristics. Soil Use and Management (13): 97-102.
• Wagenitz, G., Kandemir A. (2008). Two New Species of the Genus Psephellus (Compositae, Cardueae) from Eastern Turkey. Willdenowia 38: 521-526.
• Yıldırımlı, Ş. (2010). The Chorology of the Turkish Species of Rafflesiaceae and Ranunculaceae Families. OT Sistematik Botanik Dergisi 17(1): 199-224.
• Yusufoğlu, H. (2011). 1:100000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Divriği – İ - 41 Paftası, 1-18. Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
• Zare, G. (2012). Türkiye Orobanche L. (Orobanchaceae) cinsinin taksonomik revizyonu, İran taksonlari ile ilişkisi ve moleküler filogenisi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.