Kubbe Dağı (Kale, Malatya-Türkiye) Florası

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 68 - 110, 30.12.2020

Birol Mutlu , Ali Ulutaş

Öz

Bu çalışmada, Malatya ili sınırları içerisinde yer alan Kubbe Dağı’ında bulunan iletim demetli bitki türleri 2016 Nisan ayından 2017 Temmuz ayına kadar araştırılmıştır. Araştırma alanından 1.093 bitki örneği toplanmıştır. Çalışmalar sonunda 76 familya, 344 cinse ait 851 tür saptanmıştır. Bu türlerlerin dışında 35’i alttür ve 7’si varyete olmak üzere tür altı kategoride toplam 42 takson belirlenmiştir. Tür ve tür altı taksonlar ile beraber çalışma alanındaki toplam takson sayısı 893 olmuştur. Belirlenen türlerden 2’si Pteridophyta divizyosuna, 849’u ise Spermatophyta divizyosuna aittir. Gymnospermae alt divizyosu 3 türe, Angiospermae alt divizyosu ise 846 türe sahiptir. Angiosperm’lerden 740 tür Dicotyledone, 106 tür ise Monocotyledone sınıfına aittir. Takson sayıları ve oranlarına göre fitocoğrafik bölgeler: İran–Turan 325 takson (% 36,39), Akdeniz 68 takson (% 7,61), Avrupa-Sibirya 52 takson (% 5,82) ve çok bölgeli yada fitocğrafik bölgesi bilinmeyen 448 takson (% 50,16) olarak yer almaktadır. Tür sayısı bakımından en büyük ilk beş familya sırasıyla, Asteraceae (94 tür; % 11,05), Brassicaceae (79 tür; % 9,28), Fabaceae (66 tür; % 7,76), Lamiaceae (56 tür; % 6,58) ve Caryophyllaceae (51 tür; % 5,99)’ dir. Tür sayısı bakımından en büyük ilk beş cins sırasıyla Astragalus (20 tür; % 2,35), Alyssum (17 tür; % 2,00), Silene (15 tür; % 1,76), Veronica (14 tür; % 1,65) ve Allium (13 tür; % 1,53)’ dur. Araştırma alanında belirlenen 893 taksonun 127’ si endemiktir. Bu sayılara göre alanımızdaki taksonların endemizm oranı % 14,22 olmuştur. En çok endemik takson içeren ilk 3 familya ve oranları, Asteraceae (22 takson; % 17,32), Lamiaceae (13 takson; % 10,23) ve Caryophyllaceae (11 takson; % 8,66)’dir.

Anahtar Kelimeler

Flora, Kale, Kubbe Dağı, Malatya

Destekleyen Kurum

İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2016-105

Teşekkür

Bu çalışma İnönü Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince desteklenmiştir (Proje Numarası: 2016-105). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Kütüphanesinde yer alan “Pütürge (Malatya) Florası” başlıklı Doktora tezini kullanmamıza izin veren NGBB Müdürü Prof.Dr. Adil Güner’e ve Kütüphane sorumlusu Ayşe Yazar’a teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akman, Y. (1990). İklim ve Biyoiklim. Palme Yayınları, Ankara.
• Akman, Y. (1999). İklim ve Biyoiklim (Biyoiklim Metodları ve Türkiye İklimleri). Palme Yayınları, Ankara.
• Aktoklu, E. (1996). Malatya florasına katkılar I Sürgü-Çelikhan yöresinde bir ön çalışma. Turj J Bot 20 (3): 267-269.
• Altan, Y. (1984). Pütürge (Malatya) Florası (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Altınyayar, G. (1987). Bitki Bilimi Terimleri Sözlüğü. DSİ, Ankara.
• Anonim. (2017). http://www.malatya.gov.tr/cografi-konum. (Erişim tarihi: 05.07.2017).
• Avcı, M. (1996). The floristic regions of Turkey and a geographical approach for Anatolian Diagonal. Review of the Department of Geography University of İstanbul 3: 225-227.
• Baytop, A. (1998). İngilizce-Türkçe Botanik Klavuzu. İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Baytop, A. [Günergün, F. (ed.)]. (2003). Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları. Çetin Matbacılık, İstanbul.
• Boissier, P.E. (1867-1881). Flora Oriental; sive, Enumeratio Plantarum in Oriente a Graecia et Aegypto ad Indiae Fines Hucusque Observatarum 1-5. Basel. Geneva & Lugduni.
• Boissier, P.E. [Buser R. (ed.)]. (1888). Flora Oriental; sive, Enumeratio Plantarum in Oriente a Graecia et Aegypto ad Indiae Fines Hucusque Observatarum, Supplementum. Geneva & Basel apud H.Georg. Lugduni.
• Brumitt, R.K. ve Powell, C.E. (1982). Authors of Plants Names. Royal Botanic Gardens. Kew.
• Çakılçıoğlu, U., Türkoğlu, İ. ve Kürşat, M. (2008). Çitli Ovası (Elazığ) florası. e-Journal of New World Sciences Academy 3(2): 232-249.
• Davis, P.H. (ed.). (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 1-9. Edinburgh University Press. Edinburgh.
• Davis, P.H. (1971). Distribution patterns in Anatolia with particular reference to endemism. Şu eserde: Davis, P. H., Harper, P. C. ve Hedge, I. C. (edlr.). Plant life of South-West Asia: 15-27. Botany Society of Edinburgh. Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R. ve Tan, K. (1988). Flora of Turkey and the East Aegan Islands 10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Doğanay, H. ve Sever, R. (1999). Çamlıdere Köyü (Pütürge) çevresindeki bazı güncel doğal çevre sorunları. Türk Coğrafya Dergisi 34: 581-583.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler). Türkiye Doğa Koruma Birliği, Barışcan Ofset, Ankara.
• Elibüyük, M. ve Yılmaz, E. (2010). Türkiye’nin coğrafi bölge ve bölümlerine göre yükselti basamakları ve eğim grupları. Coğrafi Bilimler Dergisi 8 (1): 27-55.
• Engin, F. (2015). CBS Yardımı İle Toplu Konut Alanları Yer Seçimi, Malatya Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Guyot, H. (1937). Voyage botanique dans le bassin oriental deka mediteranea. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası 3(4): 177-196.
• Gültürk, İ. (2016). Hankendi-Baskil-Kömürhan (Elazığ) arasında kalan alanın florası. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11. Edinburgh Univ. Press. Edinburgh.
• Güner, A. ve Hall, T. (2012). Yeni Betimlenen Taksonlar, Iridaceae/Süsengiller, Iris peshmeniana. Şu eserde: Güner, Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler) 894-896. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Güner, A., Akyıldırım, B., Alkayış, M.F., Çıngay, B., Kanoğlu, S.S., Özkan, A.M., Öztekin, M. ve Tuğ, G.N. (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Güner, A. ve Ekim, T. (edlr). (2014). Resimli Türkiye Florası 1. NGBB Yayınları Flora Dizisi 2, Flora Araştırmaları Derneği ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner I. ve Çimen A.Ö. (edlr). (2018). Resimli Türkiye Florası 2. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul.
• Hayta, Ş. ve Bağcı, E. (2013). The Flora of the area located between Salkaya creek and Dambüyük lowland (Elazığ/Turkey). Biological Diversity and Conservation 6(1): 35-56.
• IPNI. (2018). http://www.ipni.org/ipni/plantnamesearchpage.do. (Erişim tarihi: 25.12.2018).
• Karakuş, Ş. (2016). Malatya İli Florası, İnönü Universitesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Karakuş, Ş. ve Mutlu, B. (2017). Tohma Vadisi (Sivas-Malatya, Türkiye) flora listesi. Hacettepe Journal of Biology and Chemistry 45 (1): 95-116. https://doi.org/10.15671/HJBC.2017.143
• Mutlu, B. ve Karakuş, Ş. (2013). Nesli Tehlike Altında bulunan Iris peshmeniana Güner & T. Hall Ornithogalum malatyanum Mutlu, Hypericum malatyanum Peşmen, Tür Koruma Eylem Planı, Rapor Kitapçığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı 15. Bölge Müdürlüğü, Malatya.
• Mutlu, B. ve Karakuş, Ş. (2015). İnönü Üniversitesi merkez kampüs alanı flora Listesi, Hacettepe Journal of Biology and Chemistry 43 (2): 73–89. https://doi.org/10.15671/HJBC.20154312547
• Özdemir, M.A. ve Tonbul, S. (1996). Kömürhan Boğazı (Malatya-Elazığ). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 8 (1): 239-262.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Gürdal, B. (2011). Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey V. Turk J Bot 35(5): 589-624.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Gürdal, B. (2013). Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey VI. Istanbul Journal of Pharmacology 43(1): 33–82.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Gürdal, B. (2015). Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey VII. Istanbul Journal of Pharmacology 45(1): 61–86.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Gürdal, B. (2017). Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey VIII. Istanbul Journal of Pharmacology 47(1): 30–44. https://doi.org/10.5152/IstanbulJPharm.2017.006
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Gürdal, B. (2019). Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey IX. Istanbul Journal of Pharmacology 49(2): 105–120. https://doi.org/10.26650/IstanbulJPharm.2019.19037
• Seçmen, Ö. ve Leblebici, E. (1997). Türkiye Sulak Alan Bitkileri ve Bitki Örtüsü. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, No: 158, İzmir.
• Townsend, C.C. ve Evan, G. (edlr.). (1966-1985). Flora of Iraq 2, 3, 4(1), 4(2), 8, 9. Ministry of Agriculture Republic of Iraq, Baghdad.
• Tutin, G.T., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Wacters, S.M. ve Webb, D.A. (1968-1980). Flora Europea 1-5. Cambridge University Press. Cambridge.
• Yıldırım, H., Altıoğlu, Y., Şahin, B. ve Aslan S. (2015). Bellevalia chrisii sp. nov. (Asparagaceae) from eastern Anatolia, Turkey. Nord J of Bot 33:45-49. https://doi.org/10.1111/njb.00469
• Yıldız, B., Bahçecioğlu, Z. ve Arabacı, T. (2004). Floristics characteristics of Beydağı (Malatya). Turk J Bot 28: 391-419.