Lappula Cinsi (Boraginaceae) ve Türkiye’deki Türlerinin Türkçe Adlandırılması

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 58 - 60, 30.12.2020

Ayşe Erden , Yusuf Menemen

Öz

“Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler)” kitabında Türkiye’de yetişen bitkilerden Hodangiller (Boraginaceae) familyasından Lappula cinsine ve L. barbata türüne Türkçe bilimsel ad olarak “Gürke” ve cinse ait diğer altı türe de bu isimden türetilmiş adlar verilmiştir. Aslında, “Gürke” adı L. barbata, L. microcarpa, L. patula ve L. sessiliflora kombinasyonlarını yapan yazarın adıdır ve muhtemelen bilinçli şekilde bitki adı olarak kullanılmamıştır. Dolayısıyla, bitkinin halk tarafından kullanılan adı değildir. Arazi ve literatür çalışmalarında L. barbata bitkisine “Dikenli çiğit” ya da “Çiğit otu” denildiği tespit edilmiştir. Bu nedenle, Türkçe Bilimsel Bitki Adları Yönergesi’ne uygun olarak, Lappula cinsi ve L. barbata için “Dikenli çiğit” ve Türkiye'de yayılış gösteren diğer türleri için de “Çiğit otu”ndan türetilmiş yeni isimler önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çiğitotu, Dikenli çiğit, Lappula, Türkçe Bilimsel Bitki Adları Yönergesi, yerel isim

Kaynakça

• Akalın Ş. (1952). Büyük Bitkiler Kılavuzu. Tarım Bakanlığı, Ankara.
• Anonim (2009). Ankara İl Çevre Durum Raporu. Ankara Valiliği İl Çevre ve Orman, Ankara.
• Anonim (2018). Karaman İli 2017 Yılı Çevre Durum Raporu. Çed, İzin ve Denetim Şube Müdürlüğü, Karaman.
• Çiçek, T., Atar, U., Ünal, T., Üstün, A. ve Üst, C. (2011). İl Çevre Durum Raporu-2011. Kırıkkale Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Kırıkkale.
• Edmondson, J.R. (1978). Lappula Fabricius. Şu eserde: Davis, P.H. (ed.) Flora of Turkey and the east Aegean Islands, 6: 255-261. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
• Güner, A., Akyıldırım, B., Alkayış, M.F., Çıngay, B., Kanoğlu, S.S., Özkan, A.M., Öztekin, M. ve Tuğ, G.N. (2012). Türkçe bitki adları. Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T., (edlr.), (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Hauenschild, I. (1989). Lappula. Turksprachige Volksnamen für Kräuter und Stauden. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden.
• Menemen, Y., Aytaç, Z. ve Kandemir, A. (2016). Türkçe Bilimsel Bitki Adları Yönergesi. Bağbahçe Bilim Dergisi 3(3): 1-3.
• Sarıbaş, M. (2006). Bitki Adları Sözlüğü Ağaçlar-Otlar-Çalılar. Türkiye Ormancılar Derneği, Ankara.
• Şimşek Z. ve Öner, N. (2001). Kızılırmak (Çankırı)'da kurulmuş olan yeşil kuşak tesislerinde yetişen otsu bitkilerin hububatın ana zararlıları Süne ve Kımıl'ın doğal düşmanları üzerine etkileri. Tabiat ve İnsan Dergisi 4: 24–29.