Malatya İlinde Yayılış Gösteren Astragalus L. Cinsi Üzerinde Floristik Araştırmalar

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 181 - 238, 29.04.2021

Hasan Akan , Nihal Avcıl

Öz

Bu araştırma, Malatya İlinde yayılış gösteren Astragalus L. cinsine ait taksonların belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma alanı Davis’in kareleme sistemine göre B6, B7, C6 ve C7 kareleri içerisinde yer almaktadır. 2014-2020 yılları arasında yapılan arazi çalışmalarıyla, cinse ait örnekler toplanmış ve önceki çalışmalarla birlikte değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, Malatya ilinde bugüne kadar yapılan floristik çalışmalar taranmış, İnönü Üniversitesi Herbaryumu (INU) ile Fırat Üniversitesi Herbaryumu (FUH)’nda Malatya’dan kayıtlı olan Astragalus cinsi taksonları incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda, Malatya ilinde yayılış gösteren ve tarafımızdan çalışılan 48 taksonun yeni yayılışlarına, doğadaki fotoğraflarına ve endemizm durumlarına yer verilmiştir. İncelenen herbaryum örnekleri ile literatür bilgileri ile değerlendirildiğinde il genelinde 70 taksonun yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Tarafımızdan çalışılan 48 taksonun fitocoğrafik bölgelere göre dağılımlarında %72,92 oranıyla Iran-Turan elementleri ilk sırada yerini almaktadır. Akdeniz elementleri %2,08 ve çok bölgeli veya bölgesi bilinmeyenler ise %25 şeklindedir. Bu taksonlardan 12’si endemik olup, 3 tanesi sadece Malatya’dan bilinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Astragalus, Malatya, Flora, Türkiye

Teşekkür

İnönü Üniversitesi Herbaryumundaki desteklerinden ötürü Prof. Dr. Birol Mutlu ve Dr. Öğretim üyesi Şükrü Karakuş, Fırat Üniversitesi’nden Dr. Gülden Doğan’a bitki teşhislerinde desteklerini esirgemeyen Prof. Dr. Zeki Aytaç, Prof. Dr. Murat Ekici, Doç. Dr. Seher Karaman Erkul ve Fatemah Taeb’e, arazi ve herbaryum çalışmalarında yardımcı olan lisansüstü öğrencileri Maruf Balos, Atiqullah Latifi ve Cahit Çeçen’e teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akman, Y. (1990). İklim ve Biyoiklim. Palme yayınları, Ankara.
• Akan, H. ve Aytaç, Z. (2004). Astragalus ovabaghensis (Fabaceae), a new species from Turkey. Annales Botanici Fennici Finnish Zoological and Botanical Publishing Board 41:209-212.
• Akan, H. ve Aytaç, Z. (2014). The revision of the section Alopecuroidei of the genus Astragalus (Fabaceae) in Turkey. Turkish Journal of Botany 38(1):37-59.
• Aktoklu, E. (1988). Erkenek ve çevresinde floristik bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altan, Y. (1984). Malatya-Pütürge Florası (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Amiri, M. S., Joharchi, M. R., Nadaf, M., ve Nasseh, Y. (2020). Ethnobotanical knowledge of Astragalus spp.: The world’s largest genus of vascular plants. Avicenna Journal of Phytomedicine 10(2):128-142.
• Aytaç, Z. (1997). The revision of the section Dasyphyllium Bunge of the genus Astragalus L. of Turkey. Turkish Journal of Botany 21 (1):31-57.
• Aytaç, Z., Ekici, M. ve Akan, H. (2012). Astragalus L. Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.
• Aytaç, Z., Akan, H., Ekici, M. ve Özkan, M. (2016a). Synopsis of the section Dissitiflori DC. in the genus Astragalus (Fabaceae) in Turkey. Ot Sistematik Botanik Dergisi 22 (1-2): 25-38.
• Aytaç, Z., Akan, H., Ekici, M. ve Özkan, M. (2016b). Synopsis of the section Incani DC. in the genus Astragalus (Fabaceae) in Turkey. Ot Sistematik Botanik Dergisi 23 (1-2): 67-110.
• Chamberlain, D.F. ve Matthews, M.A. (1970). Astragalus L. Şu eserde: Davis, P.H. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, 3. Edinburgh University Press., Edinburgh.
• Aytaç, Z. Çeçen, Ö ve Fişne, A. (2020). Astragalus sertavulensis (sect. Onobrychoidei/Fabaceae), a new species from Turkey. Nordic Journal of Botany 38(9):1-7.
• Çobanoğlu, D. (1982). Astragalus kurdicus Boiss. var. kurdicus’un morfolojik özellikleri. Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Dergisi 2: 73-84.
• Çobanoğlu, D. (1986). Astragalus compactus Lam.’un (Fabaceae) morfolojik ve sitolojik özellikleri. Doğa Türk Biyoloji Dergisi 10(3):293-304.
• Çobanoğlu, D. (1989). Astraglus macrouroides Hub.- Mor., Astragalus altanii Hub.- Mor., ve Astragalus elazıgense Ekim (Fabaceae)’nin Morfolojik Özellikleri. Doğa Türk Botanik Dergisi 13(1):17-33.
• Çobanoğlu, D. ve Altan, Y. (1989). Astragalus decurrens Boiss. (Fabaceae)’ in Morfolojik ve Sitolojik Özellikleri. Doğa Türk Botanik Dergisi 13(1):34-44.
• Dane, F., Aksoy, D. Ö. ve Yılmaz, G. (2007). Karyological and palynological studies on Astragalus hamosus and A. glycyphyllos in Turkey. Phytologia Balcanica 13(3): 387-391.
• Davis, P.H. (ed.). (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 1-9. Edinburgh University Press. Edinburgh.
• Davis, PH., Mill, R.R. ve Tan, K.(edlr.) (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10. Edinburg University Press, Edinburgh.
• Dönmez, A. A., ve Aydin, Z. U. (2018). Astragalus ihsancalisii (Fabaceae), a new species from Erzurum province, E Turkey. Willdenowia 48(3):399-404.
• Duman, H. ve Akan, H. (2003). New species of Astragalus (sect. Alopecuroidei: Leguminosae) from Turkey. Botanical Journal of Linnean Society 143:201–205.
• Ekici, M., Akan, H., ve Aytaç, Z. (2015). Taxonomic revision of Astragalus L. section Onobrychoidei DC. (Fabaceae) in Turkey. Turkish Journal of Botany 39 (4):708-745.
• Ekici, M. ve Ekim, T. (2004). Revision of the Section Hololeuce Bunge of the Genus Astragalus L. (Fabaceae) in Turkey. Turkish Journal of Botany 28:307- 347.
• Ekici, M., Yüzbaşıoğlu, D. ve Aytaç, Z. (2005). Morphology, polen, seed structure and karyological study on Astragalus ovalis Boiss.&Balansa (Sect. Ammodendron) in Turkey. International Journal of Botany 1 (1): 74-78.
• Erkul, Karaman, S., Bagheri, A., Maasoumi, A. A. ve Rahiminejad, M.R. (2015). Notes on Astragalus sect. Hymenostegis (Fabaceae) from Turkey. Turkish Journal of Botany 39 (1): 205-207.
• Ekim, T., Koyuncu, M. ve Vural, M. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Red Data Book of Turkish Plants). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara.
• Evren, H. ve Çobanoğlu, D. (1991). Astragalus cephalotes Banks & Sol. var. sintenisianus (Sırj.) Cahmb. & Matthews’un (Fabaceae) morfolojik, sitolojik ve palinolojik özellikleri. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Blimleri Dergisi 14: 17-33.
• Evren, H. ve Çobanoğlu, D. (1993). Astragalus vexillaris Boiss. ve Astragalus densifolius Lam. (Fabaceae) türlerinin morfolojik ve anatomik özellikleri. Doğa Turkish Journal of Botany 17:81-90.
• Girgin, A.R. (1993). Suçatı ve çevresinde (Malatya) floristik bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., ve Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmalar Derneği Yayını, İstanbul.
• Haddad, R. S. ve Barnett., J.R. (1989). Variation in petiole anatomy of the European spiny species of Astragalus L. (Fabaceae–Papilonoideae–Galageae). Botanical Journal of the Linnean Society 101 (2):241-247.
• İlçim, A. ve Behçet, L. (2016). Astragalus topalanense (Fabaceae), a new species from Turkey. Turkish Journal of Botany 40: 74-80.
• IUCN Species Survival Commission (2017). IUCN Red List categories and criteria. Version 13. IUCN Red List Unit, Cambridge, UK.
• Karakuş, Ş. (2009). Tohma Vadisi (Gürün- Darende) Florası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Karakuş, Ş. (2016). Malatya İli Florası (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Maasoumi, A.A. (1998). Astragalus in the Old World, Check–List. Research Institute of Forest and Rangelands, Iran.
• Maasoumi, A.A. ve Ranjbar, M.M. (1996). Notes on the genus Astragalus sect. Alopecuroidei DC. İn Iran. Iranian Journal of Botany 7 (1): 39-43.
• Maasoumi, A.A. ve Ranjbar, M. (1998). Revision of the Genus Astragalus L. Sect. Leucocercis Bunge (Fabaceae) from Iran. Iranian Journal of Botany 7(2):239-248.
• Mehr, R. S. A., Maassoumi, A. A., Saidi, A., Osaloo, S. K., & Nohooji, M. G. (2012). Morphological cladistic analysis of some bifurcate hairy sections of Astragalus (Fabaceae) in Iran. Turkish Journal of Botany 36(5): 434-442.
• Mehribain, A.R., Zarre, SH., Azizian, D. ve Podlech, D. (2007). Petiol anatomy in Astragalus Sect. Incani DC. (Fabaceae) in Iran. Iranian Journal of Botany 13(2): 138-145.
• Mourad, M. M. ve Sharawy, S.M. (2010). The interspecific relationships of Astragalus species in Egypt assessed by the morphoanatomical characters of the pod. Feddes Repertorium 121 (1-2): 38-58.
• Mutlu, B. ve Karakuş, Ş. (2015). Floristic list of İnönü University (Malatya) main campus area. Hacettepe Journal of Biology and Chemistry 43 (2): 73–89.
• Pirani, A., Zarre, S., Tillich, H. J., Podlech, D. ve Niknam, V. (2006). Spine anatomy and its systematic application in Astragalus sect. Rhacophorus s. L. (Fabaceae) in Iran. Flora- Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants 201 (3): 240-247.
• Podlech, D. (1986). Taxonomic and phytogeographical problems in Astragalus of the Old World and South-West Asia. Proceedings of the Royal Society of Edinburgh Section B: Biological Sciences 89: 37-43.
• Podlech, D. ve Ekici, M. (2008). Some new and interesting Astragalus species (Fabaceae) from Turkey. Feddes Repertorium 119 (1–2): 24–36.
• Podlech, D. ve Zarre, S. (2013). A Taxonomic Revision Of The Genus Astragalus L. (Leguminosae) in the Old World. 1st ed. Vienna, Austria: Naturhistorisches Museum.
• Ranjbar, M. ve Karamian, R. (2002). Astragalus sect. Astragalus (Fabaceae) in Iran, complementary notes with a key to the species. Nordic Journal of Botany 22 (2): 177 – 182.
• Sabaii, T., Zarre, S. ve Podlech, D. (2007). Two new species of Astragalus sect. Anthylloidei ( Fabceae). Willdenowia 37: 297-304.
• Taeb, F., Zarre, S., Podlech, D., Tillich, H. J., Kazempour Osaloo, S. ve Massoumi, A. A. (2007). A contribution to the phylogeny of annual species of Astragalus (Fabaceae) in the Old World using hair micromorphlogy and other morphological characters. Feddes Repertorium 118 (5-6): 206-227.
• Taeb, F., Ekici, M. ve Podlech, D. (2012). Taxonomic revision of annual species of Astragalus (Fabaceae) in Turkey. Feddes Repertorium 123 (1): 1- 26.
• Tosyagülü Çelik H. ve Kaya, Ö.F. (2017). Contribution to the Flora of Sürgü (Doğanşehir/Malatya). Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 10(1): 9-24.
• Tunçkol, B., Aytaç, Z., Aksoy, N. ve Fişne, A. (2020). Astragalus bartinense (Fabaceae), a new species from Turkey. Acta Botanica Croatica 79(2):131-136.
• Tünbel, N. (1993). Bazı Astragalus (Fabaceae) Türleri üzerinde morfolojik, anatomik ve karyolojik bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Ulutaş, A. (2019). Kubbe dağı (Kale/Malatya) florası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Uysal, İ. (1997). Astragalus trojanus Stev. endemik türünün morfolojisi, anatomisi ve ekolojisi üzerinde gözlemler. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 13(1-2):54-66.
• Uzun, A., Uzun, S. P. ve Durmaz, A. (2019). Spatial analyses of Astragalus species distribution and richness in Kahramanmaraş (Turkey) by geographical information systems (GIS). Turkish Journal of Forest Science 3(1):37-59.
• Yıldız, B. ve Aktoklu, E. (1996a). Malatya Florasına Katkılar I: Sürgü-Çelikhan yöresinde bir ön çalışma. Turkish Journal of Botany 20:267-278.
• Yıldız, B. ve Aktoklu, E. (1996b). C7 karesinden (Malatya-Adıyaman) yeni floristik kayıtlar. Turkish Journal of Botany 20: 207-211.
• Yıldız, B., Bahçecioğlu, Z. ve Arabacı, T. (2004). Floristics characteristics of Beydağı (Malatya). Turkish Journal of Botany 28:391-419.
• Zarre, SH. ve Podlech, D. (1997). Taxonomic Revision of Astragalus L. sect Hymenostegis Bunge (Fabaceae). Sendtnera 3:255-312.
• Zarre, S. ve Podlech, D. (2001). A short contribution to genus Astragalus L. (Fabaceae) in Turkey. Pakistan Journal of Botany 33(2): 153-155.
• Zhenyan, H., Xiaoyan, Z., & Meng, L. (2009). Studies on the anatomy of vegetative organs of Astragalus membranaceus var Mongolicus. Chin Wild Plant Resour 28(6): 63-66.