Endemik Gypsophila olympica Boiss. (Caryophyllaceae) Türünün Morfolojik, Anatomik, Palinolojik ve Karyolojik Özellikleri

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 111 - 120, 29.04.2021

Ceren Aktürk , Özer Yılmaz

Öz

Bu çalışmada Uludağ’da (Bursa) yayılış gösteren endemik Gypsophila olympica Boiss. türünün morfolojik, anatomik, palinolojik ve karyolojik özellikleri belirlenmiştir. Capituliformes seksiyonunda yer alan Gypsophila olympica odunlaşmış kök ve gövdeye sahip çok yıllık bir türdür. Çok sayıda dallanmamış çiçekli gövdelere sahiptir. Çiçek durumu kapitattır. Gövdede korteks çok kalın hücre duvarına sahip 9-12 sıralı sklerenkimatik hücrelerden oluşmuştur. Yapraklar isolateraldir ve mezofil tabakasında yoğun olarak druz kristalleri bulunur. Tohumlar reniform olup yüzeyinde akut tüberküller vardır. Polenler poliporat, prolate-sferoid, ornemantasyonu skabrate-mikroperforattır. Bu çalışmayla ilk kez türün kromozom sayısı 2n=32 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anatomi, Caputuliformes, Caryophyllaceae, Gypsophila L., Kromozom, Polen

Kaynakça

• Armağan, M. (2016). Gypsophila munzurensis (Caryophyllaceae), a new species from Tunceli (Turkey). Phytotaxa 275 (2): 175–180.
• Armağan, M., Özgökçe, F. ve Çelik, A. (2017). Notes on the genus Gypsophila (Caryophyllaceae) in Turkey, with a description of G. guvengorkii sp. nov. Phytotaxa 295 (3): 271–279.
• Armağan, M. ve Özgökçe, F. (2018). Anatomical, palynological, morphological, karyological, and ecological investigations on Gypsophila davisii. Anatolian Journal of Botany 2(1): 39-45.
• Ataşlar, E. (2000). Gypsophila L. Şu eserde: Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Başer, K.H.C. (edlr.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11:49–50. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Ataşlar, E. ve Ocak, A. (2005). Gypsophila osmangaziensis (Caryophyllaceae), a new species from Central Anatolia, Turkey. Annales Botanici Fennici 42: 57-60.
• Ataşlar, E., Potoğlu Erkara, İ. ve Tokur, S. (2009). Pollen morphology of some Gypsophila L. (Caryophyllaceae) species and its taxonomic value. Turkish Journal of Botany 33: 335-351.
• Ataşlar, E. ve Ocak, A. (2017). Anatomy and micromorphology of the endemic Gypsophila osmangaziensis (Caryophyllaceae) and taxonomic contributions for the genus Gypsophila. Phytotaxa 331 (1): 084–092.
• Barkoudah, Y.I. (1962). A revision of Gypsophila, Bolanthus, Ankyropetalum and Phryna. Wentia 9: 1–203.
• Bittrich, V. (1993). Caryophyllaceae. Şu eserde: Kubitzki, K., Rohwer, J. ve Bittrich, V. (edlr.) The Families and Genera of Vascular Plants 2:230–231. Springer Verlag, Berlin.
• Boissier, E. (1867). Gypsophila L. Şu eserde: Boissier, E. (ed.) Flora Orientalis, 1:534-559. Genevae et Basileae.
• Bozdağ, B., Kocabaş, O., Akyol, Y. ve Özdemir, C. (2016). Bitki Anatomisi Çalışmalarında El Kesitleri İçin Yeni Boyama Yöntemi. Marmara Pharm J. 20: 184-190.
• Davis, P.H., Mill, R.R. ve Tan, K. (1988). Gypsophila L., Silene L. Şu eserde: Davis, P.H., Mill, R.R. ve Tan, K. (edlr.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10:73–81. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
• Ekim, T. (2012). Gypsophila L. Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.) Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), ss. 339–342. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi and Flora Araştırmaları Derneği, Istanbul.
• Fidan, M. ve Özgökçe, F. (2016). Türkiye Gypsophila L. (Caryophyllaceae) Cinsine Ait Hagenia A. Braun. Seksiyonunun Revizyonu. Turkish Journal of Life Sciences 1/2:075-085.
• Hamzaoğlu, E. (2012). A new species of Gypsophila and a new name for Silene (Caryophyllaceae) from Turkey. Turkish Journal of Botany 36: 135-139.
• Huber-Morath, A. (1967). Gypsophila L. Şu eserde: Davis, P.H., Cullen, J. ve Coode, M.J.E. (edlr.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands 2: 149–171. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Kliphuis, E. ve Barkoudah, Y.I. (1977). Chromosome Numbers in Some Syrian Angiosperms. Ada Bat. Neerl. 26(3): 239-249.
• Koç, M. (2013). Gypsophila torulensis (Caryophyllaceae), a new species from Turkey. Annales Botanici Fennici 50: 149–150.
• Korkmaz, M., Özçelik, H. ve İlhan, V. (2012). Türkiye’nin Bazı Gypsophila L. (Caryophyllaceae) Taksonlarının Habitat Özellikleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi 5 (2): 111-125.
• Korkmaz, M. ve Özçelik, H. (2013). Soil-plant relations in the annual gypsophila (Caryopyhllaceae) taxa of Turkey. Tr.J.Bot. 37:85-98.
• Korkmaz, M. ve Doğan, N.Y. (2015). Biogeographic pattern of genetic diversity detected by RAPD and ISSR analysis in Gypsophila (Caryophyllaceae) species from Turkey. Genet. Mol. Res. 14 (3) : 8829-8838.
• Mabberley, D.J. (2008). Mabberley’s Plant-Book 3: 1040. Cambridge University Press, Cambridge.
• Muca, B. (2017). Türkiye Gypsophila L. (Caryophyllaceae) Cinsine Ait Capituliformes Williams Seksiyonunun Revizyonu (Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Şık, L. (1997). Batı Anadolu’nun Bazı Colchicum L. Türleri Üzerinde Sitolojik Gözlemler (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Wodehouse, R.P. (1935). Pollen Grains. Mc Grew Hill, New York.