Türkiye Florası İçin Yeni Bir Bitki Türü Kayıdı: Zeuxine strateumatica (L.) Schltr. (Orchidaceae)

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 1 - 6, 31.08.2021

Nejdet Bozkurt Aydın Öz Hasan Yıldırım

Öz

Zeuxine strateumatica (L.) Schltr. Türkiye’de ilk kez Muğla-Ortaca’dan rapor edilmiştir. Makalede türün betimi, doğal ortamında çekilmiş detay fotoğrafları ve dünya ile Türkiye’deki dağılım haritaları verilmiştir. Zeuxine strateumatica (L.) Schltr. Güneydoğu Asya’nın tropik ve yarı tropik bölgeleri ile Japonya ve Papua Yeni Gine’ye özgü bir orkide türüdür. Bu tür doğal yayılış alanları dışında ilk olarak Kuzey Amerika'da görülmüştür, daha sonra Karayipler, Güney Amerika, Arabistan Yarımadası ve Hawaii’de görülmüştür. Bitkinin bu kadar hızlı bir biçimde, geniş coğrafi alanlara yayılmasının, çevre düzenleme çalışmaları sırasında kullanılan ithal çim tohumları ya da toprak sayesinde olduğu düşünülmektedir. Özellikle insan eliyle düzenlenen yeşil alanlarda, yol kenarlarında ve terkedilmiş şantiyelerde bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Zeuxine, strateumatica, Orchidaceae, yeni kayıt, flora, Turkiye

Kaynakça

• Ackerman, J. D. (2002). 8. Zeuxine Lindley. Şu eserde: Flora of North America Editorial Committee (eds.), Flora of North America: north of Mexico Volume 26 Magnoliophyta: Liliidae: Liliales and Orchidales: 518 - 519. Oxford University Press, New York & Oxford.
• Ackerman, J. D. (2007). Invasive orchids: weeds we hate to love? Lankesteriana 7: 19-21.
• Ames, O. (1938). Zeuxine strateumatica in Florida. Bot. Mus. Leafl. (Harvard Univ.) 6: 37- 45.
• Kotia, A., Kumar, P. ve Dookia, S. (2013). A note on rediscovery of Zeuxine strateumatica (L.) Schltr. (Orchidaceae). Indian Forester, 139(2), 180-181.
• Aspinall, S. (2006). Soldier's Orchid Zeuxine strateumatica marches on. Tribulus, 16(1), 19.
• Burman, J. (1737). Thesaurus Zeylanicus, exhibens Plantas in Insula Zeylania nascentes. Janssonio-Waesbergios, Salomonem Schouten: Amstelaedami, s.176.
• Cafferty, S. & Jarvis, C.E., (1999). Typification of Linnaean specific and varietal names in the Orchidaceae. Taxon 48: 45-50.
• Chen, S.C., Gale, S.W., Cribb, P.J. ve Ormerod, P. (2009). Zeuxine Lindl. In: Wu, Z.Y., Raven P.H. & Hong D.Y., (eds.) Flora of China 25 (Orchidaceae). Beijing: Science Press and St. Louis, Missouri Botanical Garden Press, pp. 71–76.
• Cribb, P. (2004). Zeuxine strateumatica (Orchidaceae), a new record for Hawaii. Kew Bulletin, 59(4): 652
• Cribb, P.J. & Ormerod, P. (2005). Zeuxine Lindl. Şu eserde: Pridgeon, A.M., Cribb, P.J., Chase, M.W. ve Rasmussen, F.N., (eds.) Genera orchidacearum, vol. 3. Orchidoideae, Part 2. Vanilloideae. Oxford: Oxford University Press, s. 150-153.
• Davis, P.H. (ed.). (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 1-10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Delforge, P. (2016).Orchidées d’Europe, d’Afrique du Nord et du Proche-Orient: 4e éd., 544 s. Les guides Delachaux, Delachaux et Niestlé, Paris.
• Global Biodiversity Information Facility (GBIF). (2021): https://www.gbif.org/, [er. tar. 07.03.2021].
• G., Khyanjeet , Borah, R.L., Das, R. ve Yonzone, R. (2012). Present Ecological Status and Diversity of Zeuxine Lindl. A Botanically Less Known Orchid of Dibrugarh District of Assam, North East India. International Journal of Plant Research, 2: 160-164.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T., (edlr.) (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Baser, K. H. C. (edlr.). (2000). Flora of Turkey and East Aegean Islands 11. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
• Hermann, P. (1726). Musaeum Zeylanicum, ed. 2. Leiden, s. 22.
• Kant, R., ve Verma, J. (2012). Obligate Apomixis in Zeuxine strateumatica (Lindl.) Schltr. (Orchidaceae). International journal of plant research, 25: 274-277.
• Lansdown, R.V. (2011). Zeuxine strateumatica. The IUCN Red List of Threatened Species 2011:e.T169023A6562890.
• Lin, T.P., Liu, H.Y., C.F. Hsieh, ve WANG, K.H. (2016). Complete list of the native orchids of Taiwan and their type information. Taiwania 61(2): 78-126.
• Lindley, J. (1826). Orchidearum sceletos 9. Lindley, London, [‘Zeuxina’], nom. cons., 18. s.
• Linneaus C. (1747). Flora Zeylanica / [Nova Genera plantarum zeylanicarum], s. 150.
• Neto Menini, L., Miranda, M.R. ve Cruz, D. (2011). Zeuxine strateumatica (Orchidaceae) goes South: a first record for Brazil. Kew Bull 66: 155-158.
• Ormerod, P. (2018). “Notes on Zeuxine Lindl. (Orchidaceae: Goodyerinae).” Harvard Papers in Botany 23(2): 269 - 277.
• Pridgeon, A. M., Cribb, P. J., Chase, M. W. ve Rasmussen, F. N. (2003). Genera Orchidacearum, Vol. 3: Orchidoideae (Part 2), Vanilloideae. Oxford Univer- sity Press, Oxford.
• Rechinger, K. H. (1963- 2005). Flora Iranica, 1 -176. Akad. Druck-und Verlagsanstalt, Graz.
• Rokaya, M.B., Raskoti, B.B., Timsina, B. ve Münzbergová, Z. (2013). An annotated checklist of the orchids of Nepal. Nordic Journal of Botany, 31: 511-550.
• Schlechter, R. (1911). Beiträge zur Kenntniss der Orchideen-Flora von Sumatra. Bot. Jahrb. Syst. 45(3): 394.
• Thomas, S., (1998). The advance of Zeuxine strateumatica, a new record for Saudi Arabia. Orchid Revision: 153-154.
• WCSP (2021). World Checklist of Selected Plant Families. Şu eserde: World Checklist of Selected Plant Families. Richmond, London, UK: Royal Botanic Gardens, Kew. http://apps.kew.org/wcsp/ [er. tar. 07.03.2021].