Türkiye’den İstilâcı Bir Bitki Kaydı: Eschscholzia californica Cham.

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 29 - 34, 06.09.2022

Deniz Asal Aşkın Öykü Çimen Adil Güner

Öz

Batı, Güney ve Orta Amerika ilâ Meksika'nın kuzeyine kadar olan bölgede doğal yayılış gösteren Eschscholzia californica Cham. (Acemlâlesi) türü Dünya’nın birçok ülkesinde istilâcı olarak bulunmaktadır. Türkiye’de bahçe bitkisi olarak yetiştirilen bu türün Türkiye'deki yayılışı hakkında bir herbaryum kaydına rastlanmamıştır. Bu çalışma, 2022 yılının Mayıs ayı içerisinde Kuzey Marmara Otoyolu'nun Gebze (Kocaeli) ve Kurtköy-Tuzla (İstanbul) kesimleri yol kenarları boyunca toplanan herbaryum örneklerine dayanmaktadır. Bitki bu alanlarda bozulmuş habitatlarda doğallaşmış olarak bulunmaktadır. Türün çevredeki ev bahçelerinden sıçrayarak bozuk habitatları istilâ ettiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eschscholzia, flora, istilâcı, Türkiye, yabancı tür

Kaynakça

• Akalın, Ş. (1954). Büyük Bitkiler Kılavuzu, Ankara.
• Avcı, S. (2014). Resimli Türkiye Florası’nın kapsama alanı ve bitki yayılışları için temel harita. Şu eserde: Güner, A. ve Ekim, T. (edlr.). Resimli Türkiye Florası 1. Ali Nihat Gökyiğit Vakfı, Flora Araştırmaları Derneği ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları yayını, İstanbul.
• Byfield, A J. ve Baytop, A. (1998). Three alien species new to the flora of Turkey. Turkish Journal of Botany 22(3): 205-208.
• Clark, C. (1978). Systematic studies of Eschscholzia (Papaveraceae). I. The origin and affinities of E. mexicana. Syst. Bot.3: 374-385.
• Clark, C. (1997). Eschscholzia. Şu eserde: Flora of North America Editorial Committee, (edlr.). 1993+. Flora of North America North of Mexico [Online]. 22+ vols. New York ve Oxford. Cilt 3. http://beta.floranorthamerica.org/ Eschscholzia. (erişim tarihi 07.05.2022).
• Coşkunçelebi, K. ve Terzioğlu, S. (2022). Contribution to the Alien Flora of Turkey: Impatiens glandulifera Royle (Balsaminaceae). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 25(1), 78-82.
• Coşkunçelebi, K., Terzioğlu, S. ve Vladimirov, V. (2007). A new alien species for the flora of Turkey: Bidens frondosa L. (Asteraceae). Turkish Journal of Botany, 31(5), 477-479.
• Çubukçu, B., Sarıyar, G., Meriçli, A.H., Sütlüpınar, N., Mat, A. ve Meriçli, F. (2002). Fitoterapi Yardımcı Ders Kitabı. İ.Ü. Basım ve Yayınevi Müdürlüğü, İstanbul.
• Davis, P.H. (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 1−9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R. ve Tan, K. (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Duman, H. ve Güner, A. (1996). A new record for the Flora of Turkey. Turkish Journal of Botany, 20(4), 383-385.
• EASIN (2022). European Alien Species Information Network. https://easin.jrc.ec.europa.eu/spexplorer/search/searchpaged, (erişim tarihi: 09 vi 2022).
• Ebcioğlu, E. (2009). Bitki Adları Sözlüğü. İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
• Ekizoğlu, A. (2016) Pteris multifida Poir. (Ptericeae): Türkiye için yeni bir eğrelti kaydı. Bağbahçe Bilim Derg. 3(2): 1-5.
• EPPO (2022). European and Mediterranean Plant Protection Organization. https://gd.eppo.int/taxon/ESHCA, (erişim tarihi: 07 v 2022).
• Göktürk, R.S. ve Sümbül, H. (1998). A new record for the flora of Turkey: Ludwigia peploides (Kunth) PH Raven. Karaca Arbor. Mag. 4(3), 109-112.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M.T., (edlr.), (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.
• İlçim, A. ve Behçet, L. (2007). Solanum elaeagnifolium Cav. in Turkey. Turkish Journal of Botany 31(6): 577-579.
• iNaturalist contributors, iNaturalist (2022). iNaturalist Research-grade Observations. iNaturalist.org. Occurrence dataset https://doi.org/10.15468/ab3s5x accessed via GBIF.org on 2022-05-07.
• Karaer, F., Terzioğlu, S. & Kutbay, H.G. (2020). A new genus record for the flora of Turkey: Reynoutria (Polygonaceae). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 23(3): 606-610.
• Menemen, Y., Aytaç, Z. ve Kandemir, A. (2016). Türkçe Bilimsel Bitki Adlandırma Yönergesi. Bağbahçe Bilim Dergisi 3(3): 1–3.
• Önen, H., Özaslan, C., Farooq, S. ve Jones, C. A. (2021). Ipomoea coccinea L.(Convolvulaceae): a new introduced alien plant species in Turkey. EPPO Bulletin 51(1): 207-212.
• Polat, N., Zengin, M. ve Gümüş, A. (2011). İstilacı balık türleri ve hayat stratejileri. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2(2): 63-86.
• Pyšek, P., Richardson, D.M., Rejmánek, M., Webster, G.L., Williamson ve M., Kirschner, J. (2004). Alien plants in checklists and floras: towards better communication between taxonomists and ecologists. Taxon 53(1): 131– 143.
• Sarıbaş, M. (2006). Bitki Adları Sözlüğü Ağaçlar-Otlar-Çalılar. Türkiye Ormancılar Derneği, Eğitim Dizisi:2, Ankara.
• Sarıbaş, M. (2010). Bitki Adları Sözlüğü. Cinius Yayınları, İstanbul.
• Tan, K. ve Baytop, A. (1995). Polygonum nepalense Meissner in Turkey. Doğa, Türk Botanik Dergisi, 19 (6), 601-602.
• Terzioğlu, S., Anşin, R. & Kanoğlu, E. (2003). A new record for Turkey: Solidago canadensis L. Turkish Journal of Botany 27(2): 155-157.
• Terzioğlu, S. (2020). Arrhenatherum elatius subsp. bulbosum (Poaceae): A new alien record for the flora of Turkey. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 23(4): 924-927.
• Terzioğlu, S. ve Karaer, F. (2009). An alien species new to the flora of Turkey: Lysimachia japonica Thunb. (Primulaceae). Turkish Journal of Botany 33(2): 123-126.
• Terzioğlu, S. ve Özkan, K. (2020). Leptatherum (Poaceae): A New Genus Record for the Flora of Turkey. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty 20(2): 175-180.
• Tuncer H. (çev.) (1978). Yabani Bitkiler Sözlüğü. Hayati Zade Mustafa Feyzi Efendi (IV. Sultan Mehmet zamanı) 1. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dair.Başk., Atak Matbaası, Ankara.
• Tunçkol, B. (2022). Verbena brasiliensis Vell.: a new record of an invasive alien species in the flora of Turkey. BioInvasions Records 11(1): 57-61.
• Tuzlacı, E. (2006). Türkiye Bitkileri Sözlüğü. Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Tuzlacı E. (2011). Türkiye Bitkileri Sözlüğü. Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., Genişletilmiş 2. Baskı, İstanbul.
• Uludağ, A., Aksoy, N., Yazlık, A., Arslan, Z.F., Yazmış, E., Üremiş, İ., Cossu, T.A., Groom, Q., Pergl, J., Pyšek, P. ve Brundu, G. (2017). Alien flora of Turkey: checklist, taxonomic composition and ecological attributes. NeoBiota 35: 61-85.
• Üremiş, I., Uludağ, A., Arslan, Z. F. ve Abacı, O. (2014). A new record for the flora of Turkey: Eichhornia crassipes (Mart.) Solms (Pontederiaceae). EPPO Bulletin 44(1): 83-86.
• Yazlık, A. (2021). Impatiens balfourii (Balsaminaceae): First recording from the Western Black Sea Region of Turkey. Turkish Journal of Weed Science 24(1): 13-18.
• Yıldırım, H., Özdöl, T. ve Yaşayacak, H. (2019). Türkiye için yeni bir istilacı tür kaydı: Malvastrum coromandelianum (L.) Gracke (Ebegümecigiller / Malvaceae Juss.). Bağbahçe Bilim Derg. 6: 40–44.
• Yıldırımlı, Ş. ve Doğru Koca, A. (2009). New plant records for various squares of the Flora of Turkey. Ot Sistematik Botanik Dergisi 16(1): 115-122 (117).
• Yıldırımlı, Ş. (2009). The chorology of the Turkish species of Paeoniaceae, Papaveraceae, Parnassiaceae, Passifloraceae, Pedaliaceae, Phytolaccaceae, Piperaceae, Pittosporaceae, Plantaginaceae and Platanaceae families. Ot Sistematik Botanik Dergisi 16(1): 171-186 (180).
• Yılmaz, H. (2021). Gamochaeta coarctata: A new allien species for Turkey. Turkish Journal of Biodiversity 4(2): 77-81.