Dumanli Dağları (Refahiye-Erzincan) Florası

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 99 - 135, 30.04.2023

Mustafa Korkmaz İbrahim Onkaş

Öz

Bu çalışmada Dumanlı Dağları (Refahiye-Erzincan)’nın Florası araştırılmıştır. Çalışma alanı Avrupa-Sibirya ve İran-Turan fitocoğrafik bölgelerinin kesişiminde ve B7 karesinde yer almaktadır. Dumanlı Dağları’nın en yüksek kesimi 1447 m rakıma sahiptir. Dağın doğu eteklerine kurulmuş olan Refahiye ilçe merkezinin ortalama yüksekliği ise 1550 m dir. Arazi çalışmaları sırasında toplam 950 bitki örneği toplanmıştır. Araştırma sonunda, 60 familyaya, 245 cinse ve 399 türe bağlı toplam 633 takson tespit edilmiştir. 60 familyadan 1’i Pteridophyta, 59’u Spermatophyta bölümünde yer almaktadır. Spermatophyta bölümünden 2 familya Gymnospermae, 57 familya Angiospermae altbölümüne aittir. Angiospermae familyalarından 47 (% 78,33)’si Dicotyledoneae, 10 (% 16.66)’u Monocotyledoneae sınıfında yer almaktadır. Bitkilerin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı: İran-Turan 155 (% 24,49), Avrupa-Sibirya 96 (% 15,17), Akdeniz 57 (% 9,00) ve Bilinmeyenler 325 (% 51,34)’dir. Taksonların 112’sinin endemik (endemizm oranı % 17,69) ve B7 karesi için yeni kayıt takson sayısının 190 olduğu belirlenmiştir. En çok takson ihtiva eden 3 familya ve cins sırasıyla; Asteraceae 75 (% 11,84), Fabaceae 57 (% 9,00) ve Caryophyllaceae 53 (% 8,37) familyaları ve Silene L. 26 (% 4,10), Astragalus L. 12 (% 1,89) ve Alyssum L. 11 (% 1,73) cinsleri şeklindedir.

Anahtar Kelimeler

B7, Dumanlı Dağları, Doğu Anadolu Erzincan, Refahiye, Türkiye, Doğu Anadolu, Erzincan

Destekleyen Kurum

Erzincan Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü

Proje Numarası

FEN–A-080715–0169

Teşekkür

Bu araştırmayı FEN–A-080715–0169’nolu proje ile destekleyen Erzincan Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü’ne çok teşekkür ederiz. Ayrıca çalışmanın her aşamasında katkılarını esirgemeyen Prof. Dr. Ali KANDEMİR’e, bazı arazi çalışmalarına katkı veren Biyolog Faruk YILDIZ’a, alanın haritalarını hazırlayan Dr. Öğr. Üyesi Özgür Aydın BEKAR’a ve çalışmalar sırasında desteklerini gördüğümüz tüm kurumlara ve kişilere teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Atalay, İ. (2006). Türkiye Toprak Coğrafyası. Şu eserde: Toprak Oluşumu, Sınıflandırılması ve Coğrafyası. Meta Basım, İzmir.
• Baytop, A. (2004). Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları. TÜBİTAK, Akademik Dizi 3, Ankara.
• Boissier, E. (1867–1884). Flora Orientalis 1-5. Basileae: H.Georg.
• Boissier, E. (1888). Flora Orientalis. Supplementum. Basileae: H.Georg.
• Çakır-Dindar E.G. ve Duman, H. (2020). İliç-Kemah (Erzincan) jips florası. Bağbahçe Bilim Dergisi 7(1): 16-46.
• Davis, P.H. (edlr.). (1965-1985). Flora of Turkey and The East Agean Islands. 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R. ve Tan, K. (edlr.). (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 10. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği ve Van Yüzüncü Yıl Üniv. Yayını, Ankara.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Baser, K.H.C. (edlr.). (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11. Edinburgh Univ. Press, Edinburgh.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği, İstanbul.
• Kandemir, A. (2012). Erzincan’ın endemik bitkileri ve tehditleri. Biyolojik Çeşitlilik Sempozyumu, 108-109, Ankara.
• Kandemir, A. ve Türkmen, Z. (2008). The Flora of Üzümlü-Sakaltutan (Erzincan-Gümüşhane). Turk. J. Bot. 32(4): 265–304.
• Kandemir, A., Sevindi C., Korkmaz M. ve Çelikoğlu Ş. (2015). Erzincan (Türkiye)’a özgü endemik bitki taksonlarının IUCN tehdit kategorileri. Bağbahçe Bilim Dergisi 2(1): 43-65.
• Kaya, Y. (1996). Tercan Çevresi ile Şengül (Erzincan) ve Bağırbaba (Tunceli) Dağlarının florası. Turk. J. Bot. 20(1): 75 – 98.
• Korkmaz, M. (2015). Çayırlı ilçesinin (Erzincan, Türkiye) floristik çeşitliliği ve endemik bitkileri. BioDi Conservation 8(3): 223-247.
• Korkmaz, M. ve İlhan, V. (2015). Distribution, traditional use and conservation of geophyte plants growing around Keşiş Mountain, Eastern Anatolia, Turkey. International Journal of Scientific Research in Knowledge 3(7): 187-197.
• Korkmaz, M. ve Turgut, N. (2014). Ergan Dağı (Erzincan, Türkiye) florası. BioDiCon 7(3): 195-216.
• Korkmaz, M., Kandemir, A., İlhan, V. ve Doğan Yıldırım, N. (2015). Tanacetum erzincanense (Asteraceae), a new species from Erzincan. Turkey. Turk. J. Bot. 39(1): 96-104.
• Lewit, J. (1980). Responses of plants to enviromental stresses. Academic Press, New York.
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü [M.G.M.] (2015). Erzincan-Refahiye Verileri, (1965-1986). Ankara,
• Okaes, H. (1958). Toprakların Sınıflandırılması, Türkiye Toprakları. Türk Yüksek Ziraat Mühendisleri Birliği Neşriyatı, İzmir.
• Onkaş, İ. (2016). Dumanlı Dağları (Refahiye-Erzincan) Florası, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüdü, Yüksek Lisans Tezi, 219 sayfa, Erzincan.
• Özbek, M.U., Yüzbaşıoğlu, S., Altınözlü, H., Kandemir, A. (2018). Flora of Kemaliye (Erzincan) district. Hacettepe Journal of Biology and Chemistry 46(4): 533-557.
• Özcan, S., Gürel E. ve Babaoğlu M. (Edlr.). (2001). Bitki Biyoteknolojisi. S.Ü. Vakfı Yayınları, Konya.
• Özçelik, H. ve Korkmaz M. (2002). Contribution to the flora of Sütçüler-Isparta (Türkiye). Bulletin of Pure and Applied Sciences 21B(1): 1-19.
• Özhatay, F.N., Kültür, Ş. ve Gürdal, M.B. (2011). Check-List of additional taxa to the Supplement Flora of Turkey V. Turk. J. Bot. 35(5): 589-624.
• Özhatay, N. (2006). Türkiye’nin BTC Boru Hattı Boyunca Önemli Bitki Alanları. BTC Şirketi, İstanbul.
• Özhatay, N. ve Kültür, Ş. (2006). Check-List of additional taxa to the supplement Flora of Turkey III. Turk. J. Bot. 30(4): 281-316.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Aksoy, N. (1999). Check-List of additional taxa to the supplement Flora of Turkey II. Turk. J. Bot. 23(3): 151-169.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Aslan S. (2009). Check-List of additional taxa to the supplement Flora of Turkey IV. Turk. J. Bot. 33(3): 191-226.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Gürdal, M.B. (2013). Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey VI. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 43(1): 33-82.
• Özhatay, N., Kültür, Ş. ve Gürdal, M.B. (2015). Check-list of additional taxa to the supplement flora of Turkey VII. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 45(1): 61-86.
• Pils, G. (2006). Flowers of Turkey, A Photo Guide. Austria.
• Saygılı, M. G. (2000). Topraklar. Şu eserde: Erzincan İli Arazi Varlığı. T.C. Başkanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Serin, Y. (ed.). (2008). Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Şengün, M. T., Siler, M., Taşkıran, P., (2012). Dumanlıdağ’da (Erzincan-Refahiye) Sarıçam (Pinus Sylvestris L.) ormanlarının fiziki coğrafya koşulları ile ilişkisi. New World Sciences Academy 7 (3): 35-49.
• Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TUBİVES), (2004): http://www.turkherb.ibu.edu.tr/, (erişim tarihi: 10.06.2016).
• Vikipedi, özgür ansiklopedi, (2002): https://tr.wikipedia.org/wiki/Refahiye#Ekonomi, (erişim tarihi: 10.06.2016).
• Yıldırımlı, Ş. (1995). Flora of Munzur Dağları (Erzincan-Tunceli). OT Sistematik Botanik Dergisi 2(1): 1-78.