Akdağ (Çelikhan/Adıyaman-Türkiye) Florası

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 214 - 255, 23.08.2023

Birol MUTLU Haydar AVCI

Öz

Adıyaman ili sınırları içerisinde yer alan Akdağ’da bulunan iletim demetli bitki taksonları 2016 Nisan ayından 2018 Temmuz ayına kadar araştırılmıştır. Araştırma alanından 1535 bitki örneği toplanmıştır. Çalışmalar sonunda 75 familya, 310 cinse ait 659 tür saptanmıştır. Bu türlerin dışında 14’ü alttür ve 3’ü varyete olmak üzere tür altı kategoride toplam 17 takson belirlenmiştir. Tür ve tür altı taksonlar ile beraber çalışma alanındaki toplam takson sayısı 676 olmuştur. Belirlenen türlerin divizyolara dağılımına bakıldığında; Pteridophyta’ya ait 2 tür, Pinophyta’ ya ait 12 tür ve Magnoliophyta’ ya ait 645 türün bulunduğu görülmektedir. Dicotyledonae sınıfı 570 tür, Monocotyledonae sınıfı ise 75 türe sahiptir. Çalışma alanından 98 taksonun endemik olduğu belirlenerek endemizm oranı % 14.5 olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adıyaman, Akdağ, Çelikhan, Flora, Türkiye

Teşekkür

Bu çalışma sırasında arazi çalışmalarında ve tür teşhislerine yardımcı olan Dr. Şükrü Karakuş’a ve araştırma alanının iklim verilerini temin ettiğimiz Elazığ 13. Bölge Meteoroloji Müdürlüğü çalışanlarına teşekkür ederiz.

Flora of Akdağ (Çelikhan/Adıyaman-Turkey)

Öz

The taxa of vascular plant in Akdağ Mountain located in Adıyaman province was investigated between April 2016 to July 2018. In the area, 1.535 plant specimens were collected. At the end of the study, 659 species belonging to 310 genera and 75 families were determined. In addition to the species, 14 subspecies and 3 varieties were determined. Total number of taxa in the study area reached to 676. Considering the distribution of the determined species to the divisions; 2 species belong to Pteridophyta, 12 species belong to Pinophyta and 645 species belong to Magnoliophyta. Monocotyledonae and Dicotyledonae classes have 75 and 570 species, respectively. It was determined that 98 taxa from the study area were endemic, and the endemism rate was found to be 14.5%.

Anahtar Kelimeler

Adıyaman, Akdağ, Çelikhan, Flora, Türkiye

Kaynakça

• Adıgüzel, N. ve Aytaç, Z. (2001). Flora of Ceylanpınar State Farm (Şanlıurfa-Turkey), Fl. Medit. 11 (5): 333-361.
• Akan, H., Kaya, Ö.F., Eker, İ. ve Cevheri, C. (2005). The Flora of Kaşmer Dağı (Şanlıurfa, Turkey). Turk J Bot, 29 (4): 291-310.
• Akman, Y. (1990). İklim ve Biyoiklim, Palme Yayın. Ankara, 282.
• Aktoklu, E. (1996). Malatya Florasına Katkılar I Sürgü-Çelikhan Yöresinde bir Ön Çalışma, Turkish Journal of Botany, 20 (3): 267-278.
• Altan, Y. (1984). Pütürge (Malatya) Florası (Yayınlanmamış Doktora Tezi), T.C. Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Altınyayar, G. (1987). Bitki Bilimi Terimleri Sözlüğü, DSİ, Ankara.
• Anonim. (2012-2017). Meteoroloji İşleri Çelikhan-Sincik Meteoroloji İstasyonu Kayıtları, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Meteoroloji 13. Bölge Müdürlüğü. Elazığ.
• Aydoğdu, M. ve Akan, H. (2005). The Flora of Kalecik Mountain (Şanlıurfa, Turkey), Turk J. Bot., 29 (2): 155-174.
• Babaç, M.T. (2004). Possibility of an information system on plants of South-West Asia with particular reference to the Turkish Plants Data Service (TÜBİVES). Turkish Journal of Botany 28: 119-127, http://194.27.225.161/yasin/tubives/index.php.
• Balos, M.M. ve Akan, H. (2008). Flora of The Region Between Zeytinbahçe and Akarçay (Birecik, Şanlıurfa, Turkey), Turk J. Bot., 32 (3): 201-226.
• Baytop, A. (1998). İngilizce-Türkçe Botanik Klavuzu, İstanbul.
• Brumitt, R.K. & Powell, C.E. (1982). Authors of Plants Names, Kew: Royal Botanic Gardens, 1992.
• Çakılcıoğlu, U., Türkoğlu, İ., ve Kurşat, M. (2008). Çitli Ovası (Elazığ) Florası, e- Journal of New World Sciences Academy 3 (2): 232-249.
• Davis, P.H. (ed.). (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1-9, Edinburgh University Press. Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R. & Tan, K. (1988). Flora of Turkey and the East Aegan Islands, Vol. 10 (Supplement I). Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Eker, İ., Koyuncu, M. ve Akan, H. (2008). The Geophytic Flora of Şanlıurfa Province, Turkey, Turk J. Bot., 32(5): 367-380.
• Ekici, M. (1994). Koruyaz Dağı (Göksun-Kahramanmaraş) Florası (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), T.C. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ekim, T. , Koyuncu, M., Vural, M. , Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Ankara.
• Ekim, T., Akan, H., Çetin, E. ve Polat, T. (2005). The Flora of Kuyulu Erosion District (Adıyaman/Turkey), Asian Journal of Plant, 4 (2): 171-183.
• Erik, S. ve Tarıkahya, B. (2004). Türkiye Florası Üzerine. Kebikeç (İnsan Kaynakları Araştırma Dergisi) 17: 139-163.
• Evren, H. (1985). Mastar, Kup, Yaylım (Elazığ) Dağları’nın Florası, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), T.C. Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Fırat, M. (2021). Stachys semsurensis (Lamiaceae), a new species from Adıyaman province (Turkey) belonging to section Infrarosularis. Phytotaxa 511 (3): 275–282.
• Güner, A., Akyıldırım, B., Alkayış, M.F., Çıngay, B., Kanoğlu, S.S., Özkan, A.M., Öztekin, M. ve Tuğ, G.N. (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını. İstanbul.
• Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner I. ve Çimen, A.Ö. (edlr). (2018). Resimli Türkiye Florası, cilt 2, ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, İstanbul. p. 324-354.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.11, Edinburgh Univ. Press. Edinburgh.
• IPNI. (2022). https://www.ipni.org/ (02/07/2022)
• İlçim ve Karahan (2020). Rheum telianum (Polygonaceae), a new species from Southeastern Anatolia (Turkey). Phytotaxa 477 (1): 081–089.
• Karakuş, Ş. ve Mutlu, B. (2017). Tohma Vadisi (Sivas-Malatya, Türkiye) Flora Listesi. Hacettepe J. Biol. & Chem., 45 (1): 95-116.
• Karakuş, Ş. ve Mutlu, B. (2019). Allium dönmezii, a new species of Allium sect. Melanocrommyum (Amaryllidaceae) from Turkey: morphological and molecular evidence. Phytotaxa, 411 (3): 194-204.
• Kaynak, G. (1989). Contribution to the Flora of Karacadağ (Urfa and Diyarbakır provinces). Doğa TU. J. Botany, 13: 3 (1989) 375-397.
• Koç, S. (2019). Adıyaman Üniversitesi Kampüsünün Flora ve Vejetasyonu. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), T.C. Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adıyaman.
• Mutlu, B. (2017), Nemrut Dağı Milli Parkı ve Yakın Çevresinde Ekolojik Planlamaya Yönelik Peyzaj Analizi Araştırmaları. (yayınlanmış Doktora Tezi), T.C. İstambul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Mutlu, B. (2018), A new perennial Erysimum species from Turkey, E. nemrutdaghense (Brassicaceae). Phytotaxa, 336(3): 239-251.
• Mutlu, B. (2020). Floristic characteristics of Mt. Nemrut National Park and its surroundings (Adıyaman). Eurasian Journal of Forest Science 8(1): 25-34.
• Ortaç, Z. ve Tel, A.Z. (2021). Gazihan Dede Mesire Alanı (Adıyaman, Türkiye) Florası. Türler ve Habitatlar 2(1): 33-53.
• Özuslu, E. (2004). Gaziantep Üniversitesi Kampüs Florası. Ekoloji, 14 (53): 25 32.
• Özuslu, E., İskender, M., Özaslan, M. ve Zeynelow, Y. (2005). The investigation of the flora of Sof Mountain (Gaziantep, Turkey), Fl. Medit. 15: 179-209.
• Seçmen, Ö. ve Leblebici, E. (1997). Türkiye Sulak Alan Bitkileri ve Bitki Örtüsü, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, No: 158.
• Sunkar, M. ve Özdemir, M.A. (2002). Çelikhan Ovası (Adıyaman) ve Yakın Çevresinin Jeomorfolojisi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 12(1): 25-46.
• Tatlı, A., Akan, H., Tel, A.Z. ve Kara, C. (2002). The Flora of Upstairs Ceyhan Valley (Kahramanmaraş), Turk J. Bot. 26 (4): 259-275.
• Tel, A.Z. (2009). Contributions to the flora of Nemrut Mountain (Adıyaman/Turkey), BioDiCon 2(1): 36-60.
• Tel, A.Z. ve Eğilmez, Ç. (2015). A reseach on the Floristic Composition and Ecological Features of the Vegetation Types of Gölbaşı Lakes Basin (Adıyaman/Turkey). ADYÜTAYAM 3(1):1-28.
• Tel, A.Z. ve Tak, M. (2018). A reseach on the flora of Karagöl (Sülüklü Lake) Basin (Gerger/Adıyaman). ADYÜTAYAM 6(1): 40-53.
• Tel, A.Z. ve Şehin, M.S. (2016). A Research on the Floristic Composition of the Vegetation Types of Ali Mountain and Ziyaret Hill (Adıyaman/Turkey). ADYÜTAYAM 4(1): 1-19.
• Tel, A.Z. ve Tak, M. (2021). Çelikhan ve Yakın Çevresinin (Adıyaman/Türkiye) Flora ve Vejetasyonu Üzerine Araştırmalar. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 21: 1259-1282.
• Townsend, C.C. ve Evan, G. (eds.). (1966-1985). Flora of Iraq, Vol. 2-9, Ministry of Agriculture Republic of Iraq, Baghdad.
• Tugay, O. veÖztürk, F. (2003). Doğu ve Güneydoğu Anadolu Florasına Katkılar. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Ed. Fak. Dergisi, Sayı 22 (1): 7-17.
• Tutin, G.T., Heywood, V.H., Burges, N.A. , Moore, D.M., Valentine, D.H., Wacters, S.M. & Webb, D.A. (1964-1980). Flora Europea, Vol. 1-5, Cambridge Univ. Press. Cambridge.
• Vikipedi (2002). https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0klim (02/07/2022).
• Yıldırım, H. (2015). Bellevalia chrisii sp. nov. (Asparagaceae) from eastern Anatolia, Turkey. Nordic Journal of Botany 33: 45-49,
• Yıldız, B. (2001). Floristics Characteristics of Berit Dağı (Kahramanmaraş), Turk J. Bot. 25 (2): 63-102.
• Yıldız, B., Bahçecioğlu, Z. ve Arabacı, T. (2004). Floristics Characteristics of Beydağı (Malatya), Turk J. Bot. 28: 391-419.